dilluns, 20 de setembre del 2010

Hunlle pob rhedwr


Ar ddechrau mis Awst euthum i ymweld â pherthnasau sydd erbyn hyn yn byw yng Ngwlad yr Haf, ac un prynhawn o gawodydd trymion ysbeidiol rhedais o dref Bridgwater i dref Ilminster ar draws Gwastadedd a Gweunydd Gwlad yr Haf (prynhawn heulog braf pan gychwynnais!). 



A’r diwrnod hwnnw, ar ôl pâr o oriau, bu mewn sefyllfa y mae pob rhedwr yn ei hofni – yr hunlle o fod wyneb yn wyneb â chi ymladdgar, a dim ffens neu glwyd rhyngom -  hynny yw, bwystfil maleisus sydd heb fod ar dennyn, a dim golwg ar ni pherchennog na lle i ymochel rhag y perygl.  

Ar ochr yr heol yr oedd bwthyn wedi ei amgylchynnu gan metel sgrap o bob lliw a llun, ac o ganol y ddyrysfa fetalaidd neidiodd ci praff dan gyfarthu rhuo mewn modd annymunol dros ben.

Felly dyma fi yn stond ar ganol y lôn a’r ci yn rhuthro arnaf dan chwyrnu’n ffyrnig. Ar yr eilaid olaf, cyn ymdaflu yn f’erbyn, petrusodd - i gael penderfynnu, siwr iawn, ym mha aelod o’r corff yr hoffai gladdau ei ddannedd gyntaf.

Y fi mewn penbleth ar ganol y lôn, fel delw, yn ymbaratoi ar gyfer poen y llarpiad oedd ar fin digwydd, a ryw lathen o’m blaen y ci hwnnw yn benderfynnol o ymosod.

Trwy lwc, ar y foment dyngedfennol, ar lôn dawel, ddi-draffig a gwag, daeth car rownd y gornel ac arafu yn sydyn wrth fy ngweld ar ganol y lôn, a minnau’n gweiddi yn awdurdodol ar y creadur am fynd oddi yno, ac ar yr un pryd yn meddwl yn galed sut oedd dianc rhagddo.

Llwyddais i fynd heibio iddo trwy sleifio ar hyd ochr arall y car, ac ennill tipyn o bellter.

Wrth i’r car gyflymu o’r fan honno (y gyrrwr yn meddwl fy mod yn mynd â’r ci am dro bach, yn ddiamau), dyma’r ci yn gweld ei fod wedi ei dwyllo, ag yn rhuthro ar f’ôl yn flinach fyth. A dyma wyrth arall – ail gar yn dod, ac yn difetha bwriad yr anifail am rai eiliadau yr eildro.

Erbyn hyn, wedi rhoi fy nhraed yn y tir, yr oeddwn gryn bellter i ffwrd o’r cyflafan nis cyflawnwyd. Saethodd y ci tuag ataf eto, ond yn ffodus dechrau anesmytho wrth ymbellháu o’r bwthyn min y ffordd..

A dyna beth òd – nes cyrraedd y pentref nesaf, gwaith hanner awr o’r fan honno – ni  welais yr un car arall ar y lôn.

Mae llun o’r ci hwnnw yn y ffilm bach a wneuthum wrth redeg o bentre i bentre. Bu ffrindiau a rhai o’m cydnabod yn gofyn imi – Ai hwnna yw’r ci? Y peth bach diniwed yna ar ganol y ffordd?

Ni all y cámera ddweud celwydd, meddan nhw. Ond rywsut y mae’r deuddeg miliwn o bicsels yn yr achos hwn wedi methu’n llwyr a dal y mileindra a’r ffyrnigrwydd oedd yn perthyn i’r mab hwnnw o deulu Annwn.


dijous, 16 de setembre del 2010

Mynwent Gymreig Flint Creek

Bu rhaid mynd i'r ardal Gymreig hon ddwywaith.Y tro cyntaf, wrth deithio o Mount Pleasant i Iowa City, ddaethon ni ddim o hyd i'r fynwent am nad oedd yr un arwydd ar yr heolydd yn cyfeirio ati, ac yr oedd graddfa y map oedd gennyn ni yn rhy fach. Yr unig gyfeiriad ati oedd wrth law y diwrnod hwnnw oedd llyfr Iorthryn Gwynedd o'r flwyddyn 1872 "Hanes Cymru America".

O ddarllen nodiadau Iorthryn Gwynedd, gwyddon ni taw yn ardal Pleasant Grove yr oedd yr hen sefydliad a'r fynwent, am taw yn y fan honno yr oedd y swyddfa bost nesaf at Flint Creek. Siwrnai saethug fu y cynnig hwn ar ddod o hyd i'r fynwent, ond ddau ddiwrnod wedyn, pan oedden ni'n aros yn Iowa City, fe ddychwelon ni i'r ardal a chael hyd iddi.

Mae fideo gen i o'r siwrnai saethug honno yma: http://www.youtube.com/watch?v=nnjMRvGprHo

Ynddo y ceir y delweddau a ganlyn:

Lleoliad y fynwent: Dyma'r fynwent ar lan y nant ar ganol y map (llythrennau coch), i'r gogledd-ddwyrain o bentre bach Pleasant Grove, a phedair milltir i'r gorllewin o Mediapolis, neu Kossuth Depot fel yr oedd yr enw arni yn yr hen ddyddiau.




A dyma Flint Creek o blith y sefydliadau Cymreig yn y cwr hwn o dalaith Iowa:


A dyma sylwadau Iorthryn Gwynedd yn y flwyddyn 1872 am y sefydliad hwn: