tag:blogger.com,1999:blog-89553952024-03-07T23:48:35.523+00:00Dyddlyfr y Bachan MainBLOG RHYW FACHAN SYDD YN RHY BWDR I 'SGRIFENNU YNDDOY Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comBlogger106125tag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-43245371987211793152024-02-02T18:23:00.000+00:002024-02-02T18:23:00.921+00:00<p> </p><p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><b><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">THE HAFOD, CREDENHILL, SWYDD HENFFORDD<o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><i><span lang="EN-IE" style="color: black; font-size: 13.5pt;">(Fersiwn
Saesneg ar ôl y testun Cymraeg - English translation follows the Welsh text)</span></i><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGJZZ23ShBjVX1kiV_b34F0OH4C3pGSkVctYBvax34tCLIlF8g-GnahYipG000H6Y_nz0wGabuDsdFdfEzP3PkNr8rt3NIAvxnjv6Ijk3IWBIA-Yb6g1G0Hysc7JUOctYWjR6P4W5HQYVgapwp-q18ZS4av4J4kUYJ5337GGy2g6nfPhzuZ19S_Q/s2043/J9240b_google_2009_hafod_map_havod_TYWYLLACH.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1656" data-original-width="2043" height="485" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGJZZ23ShBjVX1kiV_b34F0OH4C3pGSkVctYBvax34tCLIlF8g-GnahYipG000H6Y_nz0wGabuDsdFdfEzP3PkNr8rt3NIAvxnjv6Ijk3IWBIA-Yb6g1G0Hysc7JUOctYWjR6P4W5HQYVgapwp-q18ZS4av4J4kUYJ5337GGy2g6nfPhzuZ19S_Q/w599-h485/J9240b_google_2009_hafod_map_havod_TYWYLLACH.png" width="599" /></a></div><br /><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><br /></span><p></p><p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Diddorol yw edrych ar enwau Cymraeg yn Lloegr (problem
enfawr yw enwau Saesneg ar lefydd yng Nghymru, wrth gwrs, ond rhan o broses
hir-dymor o drefedigaethu i bob pwrpas yw hyn, boed yn wybodol neu’n anwybodol.
Nid yw i’w gymharu ag ambell enw Cymraeg diweddar yn Lloegr!)</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Y mae tirwedd dwyrain Swydd Henffordd yn frith o enwau
Cymraeg. Weithiau, yn eithriadol, ceir enw Cymraeg tu faes i’r ardal Gymraeg
hon. Ond enwau diweddar yw’r rhain.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><b><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Hafod</span></b><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"> yw un o’r enwau hyn. Enw ar dŷ ger pentref Credenhill yw
/ oedd, ar yr heol i Stretton Sugwas a Henfford, bedair milltir o’r ddinas
honno yn ôl marciwr milltiroedd haearn bwrw gerllaw.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Fe’i gwelir ar Fap yr Arolwg Ordnans 1887 wedi ei
sillafu â “v”: <b>Havod</b>.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Ond enw sydd ar flin diflannu oddi ar gof trigolion y
cylch erbyn hyn, mae’n debyg, am i’r tŷ gael ei ddymchwel yn lled ddiweddar.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">(Ni wn sut y mae pobl y cylch yn ynganu’r enw “Hafod” -
fel yr enw Saesneg “Hayford / Heyford” efallai?)</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Mae’n bosibl i’r tŷ hwn yn Credenhill gael ei enwi ar ôl
Hafod Tan-y-graig, ger Beddgelert. Bu’n n eiddo i John Pryce Hamer y mae sôn
amdano y blog Saesneg hwn:</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span lang="EN-IE" style="color: black; mso-color-alt: windowtext;"><a href="https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fsublimewales.wordpress.com%2Ftourists-by-name%2Fhamer-j-p%2F%3Ffbclid%3DIwAR11gvGM9NqDO153Dot3OJvMOBhSDGEMJQylfqB_e9PLtDvaq-Kvtis31LY&h=AT2YuadbFX6_kjTjiLybpQMWwVjQrmVSaN0oyTc_VT1G3WbE9dDN7zsV7xAzrGA_ou-iC_2WirNG1kBrJBuiclA01x3J6XwDV78UjKkcJ-ofAqurZkVmprnU6dGghxfGWcDy&__tn__=-UK-R&c%5b0%5d=AT0Ywc2YRuH_rZ4RJCWypFdQwMBxiMf4LT1dQvasitGGfGyTYDkxDpq3PW3BnwBQKBlIY8JoaDwADM1be3lSneC-qpALFxd-VbfPUftcGn7qG8t5b9-XF_GN2PNt33s0dRQlNe9T5iN7TQnyUPC0a67A26ChXy9isJyAsDeBcPVP2eY0VdV0DcshEdECD0L1DV-XdLaVrtd3yVUvU9oigTdw" target="_blank"><span lang="ca-AD" style="border: none windowtext 1.0pt; color: blue; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-border-alt: none windowtext 0cm; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no; padding: 0cm;">https://sublimewales.wordpress.com/tourists-by.../hamer-j-p/</span></a></span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">O’r hyn a welais, wedi ei eni yn Lerpwl yr oedd, ond yn
sicr o deulu fu’n hanu o Gymru - y cyfenwau ganddo yn awgrymu rhyw gysylltiad
â’r Canolbarth, yn benodol â Sir Drefaldwyn.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Ganed John Pryce Hamer ar 31 Rhagfyr 1815, yn fab i
Henry Hamer a Martha Anne gynt Pryce o Bootle, Lerpwl.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Pan oedd yn byw yn Lerpwl bu'n gweithio fel brocer stoc
a chyfranddaliadau, deliwr a masnachwr. Fe’i dyfarnwyd yn fethdalwr yn 1840.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Yno symudodd i ogledd Cymru a bu’n byw mewn amryw o
lefydd megis:</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">1/ Ynys Môn</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">2/ Caernarfon (bu ganddo yno swyddfa o’r enw Swyddfa’r
Wyddfa (“Snowdon Office “) neu Asiantaeth Wibdeithiau a Thai’r Wyddfa (“Snowdon
Excursion and House Agency”) yn Rhes Segontiwm (“Segontium Terrace”) o ryw 1856
i 1859).</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Cyhoeddodd yn 1857 ei “deithlyfr defnyddiol â gwybodaeth
am agerlongau, rheilffyrdd a heolydd ar gyfer ymwelwyr i’r Wyddfa a’r cylch”
(“Hamer's Practical Steamboat, Railway, and Road Guide, to Snowdon and Around.
Hamer, J. P. Caernarvon. 1857”)</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Wedyn bu’n byw mewn tŷ o’r enw</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">3/ <b>Hafod Tan y Graig</b> ger Beddgelert, ym
mhen gorllewinol Llyn Gwynant. Yn</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">1865, rhoddwyd ei gartref a'r holl gynnwys ar werth.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Gwyddir ei fod yn byw yn Havod, Credenhill, Henffordd
erbyn 1873 am fod sôn am drawsgludiad eiddo ganddo yn Heol Uxbridge, Ealing,
Llundain yn 1873: (London Metropolitan Archives: John Pryce Hamer of Havod
Credenhill, Hereford, gent.)</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Yr oedd wedi marw erbyn 1896.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Ar fap yr Arolwg Ordnans 1877 “Havod” fu’r enw; rywbryd
Cymreigiwyd y sillafiad, ac hyd ei ddymchwel “The Hafod” fu’r enw ar arwydd y
glwyd ac ar fapiau Adran Cynllunio Cyngor Swydd Henffordd.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Yn ôl Cofnodion Cyfarfod Cyffredin Cyngor Plwyf
Credenhill yn 2011 cwynodd cynghorydd am dwll mawr yn yr heol: “he also
complained about a large pothole by the “Hafod.” “</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Cyn ei ddymchwel bu’n Ganolfan “Blas ar Antur” (y
"Taste for Adventure Centre" oedd. Wedyn fe’i prynwyd gan y
Weinyddiaeth Amddiffyn (2016?) a’i ddymchwel yn fuan wedyn.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">.....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">(Yn od o beth, erys enw Cymraeg arall ar dŷ cyfagos – un
o’r enw “Vron House”).</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">....</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: 6.0pt;"><span style="color: #050505; font-family: "inherit",serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-bidi-font-family: "Segoe UI Historic"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;">Y mae yn ninas Henffordd heol o’r enw “Hafod Road”, ond
nid at yr “Hafod” hon y mae’n cyfeirio.</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic",sans-serif; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: #2000; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: #2000; mso-font-kerning: 0pt; mso-ligatures: none; mso-no-proof: no;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">THE
HAVOD, CREDENHILL, SYDD HENFORD<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">It
is interesting to look at Welsh names in England (the use of English names is a
huge problem for places in Wales, of course, but this is part of a long-term
process of colonization to all intents and purposes, whether consciously or
unconsciously. It is not to be compared to the use of some recent Welsh names
in England!)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">The
landscape of east Herefordshire is full of Welsh names. Sometimes,
exceptionally, there is a Welsh name outside the area of this Welsh-speaking
area. But these are recent names.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">Hafod
is one of these names. It is / was the name of a house near the village of
Credenhill on the road to Stretton Sugwas and Hereford, four miles from that
city according to a nearby cast iron mile marker.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">It
can be seen on the 1887 Ordnance Survey Map spelled with a "v":
Havod.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">But
it is a name that is most likely now on the point of disappearing from the
memory of the residents of the area because the house was demolished quite
recently.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">(I
don't know how the people of the area pronounce the name "Hafod" -
like the English name "Hayford / Heyford" perhaps?)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">It
is possible that this house in Credenhill was named after Hafod Tan-y-graig,
near Beddgelert. It was owned by John Pryce Hamer who is mentioned in this
English blog:<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">https://sublimewales.wordpress.com/tourists-by.../hamer-j-p/<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">From
what I saw, he was born in Liverpool, but he certainly came from a family from
Wales - his surnames suggest some connection with Mid-Wales, specifically
Montgomeryshire.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">John
Pryce Hamer was born on 31 December 1815, the son of Henry Hamer and Martha
Anne nee Pryce of Bootle, Liverpool.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">When
living in Liverpool he worked as a stock and share broker, dealer and trader.
He was declared bankrupt in 1840.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">There
he moved to north Wales and lived in various places such as:<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">1/
Ynys Môn / Anglesey<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">2/
Caernarfon (he had an office there called the Snowdon Office or Snowdon
Excursion and House Agencyin Rhes Segontiwm ("Segontium Terrace") from
about 1856 to 1859).<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">In
1857 he published his “Hamer's Practical Steamboat, Railway, and Road Guide, to
Snowdon and Around”. (Hamer, J. P. Caernarvon. 1857)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">He
then lived in a house called<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">3/
Hafod Tan y Graig near Beddgelert, at the western end of Llyn Gwynant. In 1865,
his home and all itscontents were put up for sale.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">It
is known that he was living in Havod, Credenhill, Hereford by 1873 because
there is tmention of a property conveyance by him in Uxbridge Road, Ealing,
London in 1873: (London Metropolitan Archives: John Pryce Hamer of Havod
Credenhill, Hereford, gent.)<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">By
1896 he had died.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">On
the 1877 Ordnance Survey map “Havod” was the name; at some point the spelling
was Cymricsed, and until its demolition "The Hafod" was the name on
the sign on the gate and on Herefordshire Council's Planning Department maps.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">According
to the Minutes of the General Meeting of Credenhill Parish Council in 2011 a
councilor complained about a large hole in the road: "he also complained
about a large pothole by the "Hafod." “<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">Before
it was demolished it was a "Taste for Adventure Centre". It was then
bought by the Ministry of Defense (2016?) and demolished shortly afterwards.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">.....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">(Oddly
enough, another Welsh name remains for a nearby house - one called "Vron
House").<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">....<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-IE" style="font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">There
is a road in the city of Hereford called "Hafod Road", but it does
not refer to this "Hafod".<o:p></o:p></span></p>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-83819276208063217282024-02-01T09:25:00.003+00:002024-02-02T18:08:21.843+00:00<p><span color="var(--primary-text)" style="background-color: white; font-family: inherit; font-size: 0.9375rem;"><b>YR IAITH GATALANEG AR DRAI</b></span></p><p><i>(Fersiwn Saesneg ar ôl y testun Cymraeg - English translation follows the Welsh text)</i></p><p>Tudalen blaen papur newydd “El Punt – Avui”, un o bapurau Catalonia yn iaith y wlad, y bore ’ma (31 Ionawr 2024):</p><p>.....</p><p>Emergència pel català. L'ús social del català baixa i se situa en el 36,1%, un descens que és molt més acusat entre els joves. Els experts aposten per una major conscienciació lingüística i perquè no es canvïi automaticament al castellà.</p><p>…..</p><p>Argyfwng ar yr iaith Gatalaneg. Mae defnydd cymdeithasol o’r Gatalaneg yn gostwng i 36.1% [o’r boblogaeth], gostyngiad sy'n llawer mwy difrifol ymhlith y bobl ifanc. Mae arbenigwyr wedi ymrwymo i gynyddu ‘ymwybyddiaeth ieithyddol’ [hynny yw, pwysleisio mor bwysig yw siarad Catalaneg] ac i annog i bobl beidio â newid i siarad Castileg (‘Sbaeneg’) yn ddiangen.</p><p>….</p><p>Ar ôl byw yma am flynyddoedd maith, gallaf gynnig pedwar reswm dros y sefyllfa dorcalonus hon:</p><p>1/ Agwedd Gwladwriaeth Sbaen, sydd yn edmygu’r sefyllfa ieithyddol yn Ffrainc, ac sydd yn ceisio o dipyn i beth gael gwared o ieithoedd cynhenid eraill y wladwriaeth. (Gwaharddiadau cyson ar ddefnydd y Gatalaneg mewn rhai cyd-destunau - â chyrff gwladwriaethol, er enghraifft).</p><p>…..</p><p>2/ Diffyg gweithredu Llywodraeth Ranbarthol Catalonia. Er ei bod yn nwylo pleidiau Catalanaidd ers 1980 (ar wahân i 2003-2010, pan fu clymblaid o blaid Gatalanaidd a ddwy is-blaid Sbaenaidd), nid yw wedi llunio polisi iaith synhwyrol erioed; mae heb weithredu deddfau ieithyddol sydd yn bodoli yn ystatud y Llywodraeth Ranbarthol (y gyntaf yn 1979, yr ail yn 2006), neu eu gweithredu yn rhannol ac yn aneffeithiol. Hynny yw, esgeulustod cywilyddus y Llywodraeth Ranbarthol.</p><p>…..</p><p>3/ Dwyieithrwydd cyffredinol. Mae’n orfodol, yn ôl deddfau Sbaen, i bob Catalaniad fod yn hyddysg yn yr iaith Gastileg (‘Sbaeneg’). Nid oes yr un angen i’r di-Gatalaneg yng Nghatalonia ddysgu Catalaneg. Teimlad cynyddol ymhlith y Cataloniaid bod iaith ddefnyddiol - y Gastileg ('Sbaeneg') a iaith ddi-bwys (eu hiaith eu hun).</p><p>….</p><p>4/ Mewnlifiad enfawr di-baid ers rhyw 1960, a chanran y Catalaniaid yn mysg trigolion Gwlad Catalonia wedi gostwng o ryw 90% i ryw 30% - 40% yn 2024. Heb bolisi iaith weithredol nid oes modd ‘Catalaneiddio’ yr holl estroniaid sydd wedi dod i fyw i Gatalonia.</p><p>…..</p><p>A gwaeth fyth - yn ôl arolwg ym mis Rhagfyr 2023 mae cyfran y bobl ifanc sy’n siarad Catalaneg yn rheolaidd (“dim ond Catalaneg” neu “fwy o Gatalaneg nag o Gastileg (Sbaeneg)”) wedi gollwng o 43.1% yn 2007 i 25.1% yn 2022. (Yn rhannol am fod canran y Catalaniaid o’r boblogaeth yn llai; ond hefyd am fod llawer o feibion a merched teuluoedd Catalaneg eu hiaith yn cefnu ar yr iaith).</p><p>.....</p><p>Ac mae astudiaeth arall o’r flwyddyn 2021 o drigolion Barcelona rhwng 18 a 34 oed yn dangos bod iddynt well crap ar y Saesneg nag sydd ganddynt ar iaith Catalonia!</p><p>.....</p><p>At hyn, mae’r sefyllfa ieithyddol yng Ngwlad Falensia a’r Ynysoedd Balearaidd, y ddwy wlad arall lle mae’r Gatalaneg yn iaith gynhenid, yn waeth fyth o’i chymharu â sefyllfa Catalonia (am resymau tebyg).</p><p>.....</p><p>Rhai yn gweld bod annibyniaeth i Gatalonia yn ateb i anhawsterau’r iaith, ond ers 2017 y mae cefnogaeth i annibyniaeth wedi gostwng yn sylweddol (unwaith eto, yn rhannol am fod y Cataloniaid yn fwy a mwy yn lleiafrif yn eu gwlad ei hun); a heb yr iaith ni fydd y teimlad o fod yn genedl ar wahân I Sbaen, ac felly llai o gefnogaeth i ennill annibyniaeth I Gatalonia. Cylch cythreulig yn wir!</p><p>.....</p><p>ENGLISH TRANSLATION - <b>THE CATALAN LANGUAGE EBBING AWAY</b></p><p>The front page of "El Punt - Avui" newspaper, one of Catalonia's national Catalan-language newspapers, this morning (31 January 2024):</p><p>.....</p><p>Emergència pel català. L'ús social del català baixa i se situa en el 36,1%, un descens que és és molt més accusat entre els joves. Els experts aposten per una major conscienciació linguistica i cuque no es canvïi automaticament al castella.</p><p>…..</p><p>Crisis for the Catalan language. The social use of Catalan drops to 36.1% [of the population], a drop that is much more serious among young people. Experts are committed to increasing 'linguistic awareness' [that is, stressing the importance of speaking Catalan] and to encourage people not to switch to speaking Castilian ('Spanish') unnecessarily.</p><p>….</p><p>Having lived here for many years, I can offer four reasons for this heartbreaking situation:</p><p>1/ The attitude of the Spanish State, which admires the linguistic situation in France, and which tries little by little to get rid of the other indigenous languages of the state. (Constant prohibitions on the use of Catalan in certain contexts - with state bodies, for example).</p><p>…..</p><p>2/ Lack of action by the Regional Government of Catalonia. Although it has been in the hands of Catalan parties since 1980 (apart from 2003-2010, when there was a coalition of a Catalan party and two Spanish sub-parties), it has never formulated a sensible language policy; linguistic laws that exist in the Regional Government statute (the first in 1979, the second in 2006) have not been implemented, or implemented partially and ineffectively. That is, the shameful negligence of the Regional Government.</p><p>…..</p><p>3/ General bilingualism. It is compulsory, according to Spanish law, for all Catalans to be proficient in the Castilian language ('Spanish'). There is no need for the non-Catalan speakers in Catalonia to learn Catalan. A growing feeling among the Catalans that there is a useful language - Castilian ('Spanish') and an unimportant language (their own language).</p><p>….</p><p>4/ A massive continuous influx of outsiders since around 1960, and the percentage of Catalans among the inhabitants of Catalonia has fallen from around 90% to around 30% - 40% in 2024. Without an active language policy it is not possible to 'Catalanise' all the foreigners who has come to live in Catalonia.</p><p>…..</p><p>And even worse - according to a survey in December 2023 the proportion of young people who speak Catalan regularly ("only Catalan" or "more Catalan than Castilian (Spanish)") has dropped from 43.1% in 2007 to 25.1% in 2022. (Partly because the percentage of Catalans in the population is smaller; but also because many sons and daughters of Catalan-speaking families abandon the language).</p><p>.....</p><p>And another study from the year 2021 of residents of Barcelona between the ages of 18 and 34 shows that they have a better grasp of English than they have of the Catalan language!</p><p>.....</p><p>Furthermore, the linguistic situation in Valencia and the Balearic Islands, the other two countries where Catalan is an indigenous language, is even worse when compared to the situation in Catalonia (for similar reasons).</p><p>.....</p><p>Some see that independence for Catalonia is a solution to the difficulties of the language, but since 2017 support for independence has decreased significantly (once again, partly because the Catalans are more and more a minority in their own country); and without the language there won't be the feeling of being a separate nation from Spain, and therefore less support for gaining independence for Catalonia. A vicious circle indeed!</p><p>......</p><div class="x1e56ztr" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 18.75px; margin-bottom: 8px;"><span class="x193iq5w xeuugli x13faqbe x1vvkbs x1xmvt09 x6prxxf xvq8zen xo1l8bm xzsf02u" color="var(--primary-text)" style="font-family: inherit; font-size: 0.9375rem; line-height: 1.3333; max-width: 100%; min-width: 0px; overflow-wrap: break-word; word-break: break-word;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNOK8cAP0kFAbOWSx9NAB7MfPBHkx11SsJBZUtTNgdUMhy3QpMMTQpslfjxkKjm4Lb4bvfCEiH2eoMAD0vTlQ0unDuqpfHU_widoZMB701FllVFQBPtq_6m4hFkkXYjCOWeWYXIegKS2uG3SH5t7uYe9ZFc1-1cU_RiiHROMoyvdf5P0cJgF-qSA/s4958/J9246_el-punt_240131_map.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2234" data-original-width="4958" height="293" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNOK8cAP0kFAbOWSx9NAB7MfPBHkx11SsJBZUtTNgdUMhy3QpMMTQpslfjxkKjm4Lb4bvfCEiH2eoMAD0vTlQ0unDuqpfHU_widoZMB701FllVFQBPtq_6m4hFkkXYjCOWeWYXIegKS2uG3SH5t7uYe9ZFc1-1cU_RiiHROMoyvdf5P0cJgF-qSA/w656-h293/J9246_el-punt_240131_map.jpg" width="656" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br /></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><br />Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-33156657818346737022019-10-16T13:02:00.002+01:002019-10-16T13:03:44.383+01:00<br />
<span style="font-family: "times new roman", serif;">BARNWYR SBAEN YN CARCHARU ANNIBYNIAETHWYR O GATALANIAID</span><br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Heb ysgrifennu ers dros flwyddyn a hanner.
Felly dyma ddalen fach o lyfr nodiadau’r Bachan Main.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Dydd Llun y bedwerydd ar ddeg o fis Hydref<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shapetype id="_x0000_t75"
coordsize="21600,21600" o:spt="75" o:preferrelative="t" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe"
filled="f" stroked="f">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:formulas>
<v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"/>
<v:f eqn="sum @0 1 0"/>
<v:f eqn="sum 0 0 @1"/>
<v:f eqn="prod @2 1 2"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @0 0 1"/>
<v:f eqn="prod @6 1 2"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="sum @8 21600 0"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @10 21600 0"/>
</v:formulas>
<v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
<o:lock v:ext="edit" aspectratio="t"/>
</v:shapetype><v:shape id="_x0000_i1025" type="#_x0000_t75" style='width:441pt;
height:276pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.jpg"
o:title="F9844_el-punt_carcharorion_IMG_20191016_002244b"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNnOPqew1oTkirm5c46feV1BcwLX0Netjt1ECI2gzPDGs4_rUHaMKXWbHxI2m6e0Dhs8ZAgXOrOd3jc0cxn7gCQe8xa5S9n7EU_C-5EwWH3tg55MCVY5pozmDMNDSVhhGv801-CQ/s1600/F9844_el-punt_carcharorion_IMG_20191016_002244b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1000" data-original-width="1600" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNnOPqew1oTkirm5c46feV1BcwLX0Netjt1ECI2gzPDGs4_rUHaMKXWbHxI2m6e0Dhs8ZAgXOrOd3jc0cxn7gCQe8xa5S9n7EU_C-5EwWH3tg55MCVY5pozmDMNDSVhhGv801-CQ/s640/F9844_el-punt_carcharorion_IMG_20191016_002244b.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9844<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Am ryw naw o'r gloch cyhoeddwyd y
dedfrydau i’r Catalaniaid sydd wedi bod yn y ddalfa ers dwy flynedd am fod yn
rhan o’r mudiad dros annibyniaeth Catalonia ar Sbaen (er gwaetha’r rhesymau
‘swyddogol’, mae’r Catalaniaid yn gwybod taw yn y bôn hyn oedd eu bai).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">O flaen y panel o farnwyr bu deuddeg o
wleidyddion Catalonia a phenaethiaid cymdeithasau gwerin gwlad (hynny yw, nad
ydynt yn rhan o’r byd gwleidyddol). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Daw’r dedfrydau llym ar ôl achos fu’n
llawn camweddau o du’r barnwyr, yr oll â chysylltiadau â thair plaid
gwleidyddol goruchafiaethol Sbaenaidd (y Blaid Sosialaidd, Plaid y Bobl, a’r
blaid Ffasgaidd Vox), ar gyhuddiadau na fyddai’n dal dw^r mewn llys barn gwerth
yr enw. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Un o gamweithrediau’r Goruchel Lys fu rhoi
gwahardd ar siarad Catalaneg, a rhybuddwyd y rhai fu’n sefyll eu prawf bod
rhaid, yn ôl cyfraith Sbaen, siarad iaith swyddogol Sbaen. Ar y llaw arall bu
pob cyfleuster i dystion o Slofenia, Awstria a’r Unol Daleithiau siarad yn eu
hieithoedd hwythau â chyfieithiad olynol).<span style="mso-spacerun: yes;">
</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Cafodd naw ohynynt eu dedfrydu am, yn
bennaf oll, sedisiwn, sef anogaeth i wrthryfela yn erbyn llywodraeth y
wladwriaeth, ac hefyd am gamwario arian y wladwriaeth. Dirwyon o 60,000 ewro
fu’r dyfarniad i’r tri arall.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">YR ALWAD I BROTESTIO<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Yn sgîl cyhoeddiad y dyfarniadau, yn y
fan, mae galwad trwy'r rhwydweithiau cymdeithasol i fynd i'r heol i brotestio.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Dyma gennyf yn awr adroddiad bach o
ddigwyddiadau’r diwrnod o dan faner annibyniaeth Catalonia a’r Ddraig Goch.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4_81o8MckS9xWOsbToJ_tEm89bBH-jApkJGQldd5T3_RTgSzsVB5e6MD3_6uorgcx5OO-3MtyNJBmUuCvB9H4mx3SEyjF30cecTBlFmyeu7u69g4xwPmEVHGRbFtjSqGbnc1Y-A/s1600/F9845d_meridiana_IMG_20191014_112516.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="638" data-original-width="830" height="245" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4_81o8MckS9xWOsbToJ_tEm89bBH-jApkJGQldd5T3_RTgSzsVB5e6MD3_6uorgcx5OO-3MtyNJBmUuCvB9H4mx3SEyjF30cecTBlFmyeu7u69g4xwPmEVHGRbFtjSqGbnc1Y-A/s320/F9845d_meridiana_IMG_20191014_112516.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="_x0000_i1026"
type="#_x0000_t75" style='width:298.5pt;height:229.5pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image003.jpg"
o:title="F9845d_meridiana_IMG_20191014_112516"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9845d<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Yn y bore, am hanner awr wedi deg, bant â
ni i Plaça de la República (Cylchfan y Werinlywodraeth) yn ardal Nou Barris
(‘naw cymdogaeth’). Colofn o ryw drigain o brotestwyr yn cerdded o'r faestref
hon i ganol Barcelona ar hyd y brif heolydd. Wrth i’r golofn orymdeithio am
saith neu wyth cilomedr i’r dinas, dyma glywed rhai yn gweiddi eu cefnogaeth o
falconi eu fflatiau; rhai yn gyrru heibio yn canu corn, neu godi bawd. Yn y
rhan hon o’r ddinas, â chymaint o fewnfudwyr o Sbaen sydd yn elyniaethus i
genedlaetholdeb Gatalanaidd a’r iaith Gatalaneg, mae’n od nad oes gwaeddiadau o
blaid Sbaen (¡Viva España!) ac o blaid carcharu’r llywodraeth.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">YR HEDDLUOEDD <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Wrth gerdded ar hyd yr heol heb ganiatâd
swyddogol mae peth pryder am rwystr ffordd gan heddlu Sbaen neu’r lledfilwyr.
Mae mil a hanner wedi eu hanfon i Gatalonia gan Lywodraeth Madrid yn ddiweddar
i fod yn lluoedd wrth gefn, er bod Heddlu Catalonia yn datgan nad oes mo’u heisiau.
Perh aflonyddwch hefyd am heddlu Catalonia hyd yn oed (y rhan fwyaf yn ninas
Barcelona, yn ôl y sôn, yn Sbaenwyr rhonc, neu yn Gataloniaid
gwrth-annibyniaeth). Yn y diwedd cawsom hebryngiad heddlu’r ddinas – unwaith
eto, Sbaenwyr rhan amlaf neu Gatalaniaid gwrth-annibyniaeth, ond yn ddiweddar
mae’n debyg bod Cyngor y Ddinas â rheolaeth gryfach arnynt ac mae llai o duedd
ynddynt i weithredu yn ôl eu mympwy. (Rhaid cofio beth yw tasg yr heddluoedd
a’r fyddin yn Sbaen – nid, fel y gellid disgwyl, gwasanaethu’r cyhoedd, ond
bwrw ufudd-dod i mewn i’r boblogaeth. Heddlu Catalonia yn wahanol i raddau am
ei fod wedi seilio ar heddluoedd y Deyrnas Unedig; y lleill yn dyddio o amser
unbennaeth Franco, heb dim newid yn eu meddylfryd a’u <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hystrwythur ar ôl marwolaeth yr unben Franco).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae’n galonogol i ni weld taw ymfudwyr o
Sbaen a’i disgynyddion oedd pobl yr ymdaith rhan amlaf, a’r rhain o blaid
Gwerinlywodraeth annibynnol ar Sbaen.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae'r ymdeithiau o sawl rhan o'r ddinas yn
cydlifo yn Sgwâr Catalonia.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Myfyrwyr
prifysgol yw'r rhan fwyaf. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Yma yn y sgwâr mae’n bryd cymryd y polyn
telesgopaidd allan o’r rycsac. </span><span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mawr
arno baner annibyniaeth Catalonia, ac o dano y Ddraig Goch. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-1u__7Djoh72lC1djYxW2RTJGwIAfwDmPBMtqJriLWiL3LapdIHt_720Y_1UAw63TjNnj0ZB1OQcBSdN149lCcDbsSbiqS76XZojJOzk6hTdgqbo3ycx6VGaBRopqa_SrNZn-Dg/s1600/F9850_DSCN0488_y-ddwy-faner.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1406" data-original-width="1600" height="281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-1u__7Djoh72lC1djYxW2RTJGwIAfwDmPBMtqJriLWiL3LapdIHt_720Y_1UAw63TjNnj0ZB1OQcBSdN149lCcDbsSbiqS76XZojJOzk6hTdgqbo3ycx6VGaBRopqa_SrNZn-Dg/s320/F9850_DSCN0488_y-ddwy-faner.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape
id="_x0000_i1027" type="#_x0000_t75" style='width:441.75pt;height:387.75pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image005.jpg"
o:title="F9850_DSCN0488_y-ddwy-faner"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9850</span><span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">RHAI HANESION BACH<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">A dyma gwrdd â phobl
sydd yn adnabod y faner, ac yn dod drosodd i siarad â ni. Yn gyntaf oll, pâr
briod â’u merch ryw bymtheg oed. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">O’r Alban y mae’r gw^r, a
Chatalanes yw’r wraig, ond ar daith yng Nghatalonia. Yng Nghaeredin y maent yn
byw, a gresynu iddynt ddod heb faner yr Alban. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Ar ôl hanner awr, rhywrai â sypyn o
phlacardiau papur - "Tsunami Democràtic. Tothom a l’Aeroport.” </span><span lang="EN-GB" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Tsunami Democràtic yw’r enw ar ffurf o brotestio ar
sail y giwed gyflym (neu yn Saesneg, ‘flash mob’). </span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Rhag
ofn i heddlu Sbaen neu ledfilwyr<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sbaen
(Guardia Civil) gael gwybod am gynlluniau’r protestwyr, ni chyhoeddir lle’r
brotest tan y funud olaf. Ac heddiw meddiannu’r maes awyr biau hi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAvUIdNnx4jfdzvP4LJFuwCd_RjVdTEj4LE9CFm-ENiRpr-9kYuF-RO-CSeHhbTu14QfytA0GTUWN5MAnicIZiYZW5wcRvGN3RtC7_94N-pf674CF8MXvDEOIvo3ZvLIVtysuPGQ/s1600/F9849_DSCN0455b_placard.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="497" data-original-width="1600" height="198" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAvUIdNnx4jfdzvP4LJFuwCd_RjVdTEj4LE9CFm-ENiRpr-9kYuF-RO-CSeHhbTu14QfytA0GTUWN5MAnicIZiYZW5wcRvGN3RtC7_94N-pf674CF8MXvDEOIvo3ZvLIVtysuPGQ/s640/F9849_DSCN0455b_placard.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="_x0000_i1028"
type="#_x0000_t75" style='width:441pt;height:136.5pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image007.jpg"
o:title="F9849_DSCN0455b_placard"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9849<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Wrth gerdded tua gorsaf y metro, dyma ryw
fachan tua 25 oed yn dod atom a dweud (yn Saesneg ac yn Gatalaneg) taw Cymro
yw. </span><span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Un o ardal Parc Romilly, yn y
Barri. Ar yr un foment dyn tua 70 oed yn dod atom i dweud ei fod yn f’adnabod,
taw rhedwr yr wyf. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">A gwir yw’r gair. Wedi rhedeg ers
blynyddoedd maith yma yng Nghatalonia. “Domingo Catalan w i” medd yntau (yn
Gatalaneg). Wrth gwrs! Bu siop esgidiau rhedeg ganddo yn La Bordeta yn
Barcelona am flynyddoedd, a dyna oedd y lle i gofrestru am ras, nes i’r
Rhyngrwyd ymddangos, a chofrestru am ras yn hawdd i’w wneud heb fynd o’r ty. At
hyn, bu llawer o’i hen gwsmeriaid yn dechrau prynu eu hesgdiau arlein, a’r
busnes yn dechrau mynd ar ei oriwaered, a bu rhaid iddo gau’r siop. Ond ar ben
hynny, rhedwr lled enwog yng Nghatalonia a thu hwnt fu, wedi ennill sawl ras
farathon, a llu o rasau eraill o wahanol bellterau. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">“Yng Nghymru enillais i ras farathon!”
meddai. Ond heb gofio yn union ym mha flwyddyn (“rywbryd yn yr wyth-degau”), ac
enw’r dref lle y cynhaliwyd (“Tref lled fach oedd, ond am yr enw…”)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Sawl un o’r protestwyr yn gweld y Ddraig
Goch, rhai yn gofyn o ba wlad y daw, eraill yn ebychu yn Gatalaneg “Gal·les”
neu yn Saesneg “Wales!”, a rhai am dynnu ffoto.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">I’R MAES AWYR<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-EH46mOyPW5FTObWAZ54puDsEZ3RY7ZaIfgFJY58eWzRPpC3ra23RWPKpi-DRjxOBAREYhwLSF7Vxw3WWg_IMqM0zgMm7hI2Ux1QG6FvSXI2ZZce4ajRQRRohrx-9XCLEUwSacQ/s1600/F9848_IMG_20191014_173327_metro.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1195" data-original-width="1600" height="478" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-EH46mOyPW5FTObWAZ54puDsEZ3RY7ZaIfgFJY58eWzRPpC3ra23RWPKpi-DRjxOBAREYhwLSF7Vxw3WWg_IMqM0zgMm7hI2Ux1QG6FvSXI2ZZce4ajRQRRohrx-9XCLEUwSacQ/s640/F9848_IMG_20191014_173327_metro.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="_x0000_i1029"
type="#_x0000_t75" style='width:441.75pt;height:330pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image009.jpg"
o:title="F9848_IMG_20191014_173327_metro"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9848<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae’r metro tua’r maes awyr dan ei sang, a
chymaint yw’r dorf fel y mae pentwr o bobl tu ol ac o o flaen llidiart allanfa’r
orsaf, a phawb yn ei unfan am funudau maith..<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Wrth fynd i maes i’r awyr agored, gweld
llawer yn dod i mewn i’r orsedd a’r glaw yn diferu o’u dillad, ac eraill yn
plygu eu hymbrelau. Yma mae’n bwrw glaw. Newid mawr - bu’r bore a’r prynhawn
cynnar yn heulog braf. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae miloedd o brotestwyr wedi meddiannu
adeilad y maes awyr, </span><span style="font-family: "times new roman" , serif;">a dros gant o wasanaethau awyr wedi eu
canslo. Ond nid oes ball ar y llif o brotestwyr yn cerdded tua Therfynfa Un. Ac
hefyd, wrth eu hochr, cannoedd o deithwyr sydd yn gorfod cerdded o Derfynfa Dau
gan nad oes na thrên metro na bws rhwng y ddwy derfynfa o achos y protestiadau.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggnIMlSLlugopuvl67bQEOIrQlRo-2PrTp1jlpDDFAKatRYzQL_DKc2DmQanyBW0-KUWHgOJCtnjL_WmNlDZD8aCHrhzigFQbXwJwrCxi0zgsMWBEqQom2_WvRsvZEc-AIdVakOg/s1600/F9846_IMG_20191014_183102b_sbaen-ffasgiaeth.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1260" data-original-width="1600" height="502" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggnIMlSLlugopuvl67bQEOIrQlRo-2PrTp1jlpDDFAKatRYzQL_DKc2DmQanyBW0-KUWHgOJCtnjL_WmNlDZD8aCHrhzigFQbXwJwrCxi0zgsMWBEqQom2_WvRsvZEc-AIdVakOg/s640/F9846_IMG_20191014_183102b_sbaen-ffasgiaeth.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="_x0000_i1030"
type="#_x0000_t75" style='width:441.75pt;height:347.25pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image011.jpg"
o:title="F9846_IMG_20191014_183102b_sbaen-ffasgiaeth"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9846<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Rhywun wedi ysgrifennu yn Saesneg â phaent
érosol ar ffenestr yr orsaf – “Mae’n flin gennym eich bod wedi colli’r awyren,
ond yma r</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">ŷn ninnau</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">
wedi colli ein democratiaeth..”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Hofrenydd corff y lledfilwyr yn hedfan
uwch ein pennau gydol yr ysbaid.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifpfSSK7O29YwPNCpXUMjLGk80wAERVbwsrK58e2ja8h6VCE31zRaI7ldihJXl2FLO9uFi1l-xm_ZRo-L9GVmKfF4gg4vZWjtDATrmxRaPoRkzGcvLj3GHfJ0zsIKjo1vA58FrZA/s1600/F9847_IMG_20191014_185308_hofrenydd.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1051" data-original-width="1600" height="420" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifpfSSK7O29YwPNCpXUMjLGk80wAERVbwsrK58e2ja8h6VCE31zRaI7ldihJXl2FLO9uFi1l-xm_ZRo-L9GVmKfF4gg4vZWjtDATrmxRaPoRkzGcvLj3GHfJ0zsIKjo1vA58FrZA/s640/F9847_IMG_20191014_185308_hofrenydd.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="_x0000_i1031"
type="#_x0000_t75" style='width:441.75pt;height:290.25pt'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image013.jpg"
o:title="F9847_IMG_20191014_185308_hofrenydd"/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">F9847<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Ar y ffordd yn ôl at y orsaf fetro rhyw
fachan yn dod ataf ac yn gofyn, “Wyt ti’n siarad Cymraeg?” “Wel, ydw…· A gweld
ar unwaith taw R. yw, erbyn hyn yn ddarlithwr yn y brifysgol, ond yn
gyn-fyfyriwr yn y dosbarth Cymraeg fu gennym yma. Heb ei weld ers blynyddoedd
maith. “Gwelais i’r Ddraig Goch, ac wedi dod i weld pwy oedd yn ei chario.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">NÔL YN Y DDINAS<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae gorymdaith arall yn Heol Laietana.
Erbyn hyn mae wedi mynd yn nos. Cannoedd yn dal i fyny eu ffonau poced, a mae
carped o oleuadau gwyn yn ymestyn am hanner milltir i lawr yr heol hyd at
Carrer Jaume Primer / Heol Iago’r Cyntaf.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">At y sgwâr (Plaça
Jaume Primer) y mae’r gorymdaith yn mynd, lle y mae adeilad Llywodraeth
Catalonia. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Mae’n mynd heibio i
brif orsaf Heddlu Sbaen ym Marselona, lle y bu’r heddlu hwn yn arteithio y rhai
wedi eu dwyn i’r ddalfa yn ystod yr unbennaeth. Mae’r heddlu sydd yno heddiw, y
rhan fwyaf ohonynt wedi dod o Sbaen, yr un mor elyniaethus at y Catalaniad a’u
haith. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">http://catalunyaplural.cat/ca/la-comissaria-de-via-laietana-simbol-de-la-tortura-i-del-silenci-de-la-memoria/<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Y dorf yn gwaeddu
‘Fora les forces d’ocupació!’ (“i maes à lluoedd y goresgynwyr”), a chanu:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="ES" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">No volem ser una
regió<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>d’Espanya.<br />
No volem ser un país ocupat.<br />
Volem volem volem la independència.<br />
</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Volem volem volem els Països Catalans.”<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">D</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">ŷ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">n ni ddim yn mo’yn bod yn
rhanbarth Sbaen<br />
D</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">ŷ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">n
ni ddim yn mo’yn bod yn wlad dan oresgyniad<br />
R</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">ŷ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">n
ni’n mo’yn annibyniaeth<br />
R</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">ŷ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">n
ni’n mo’yn y Gwledydd Catalaneg <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">(= gwladwriaeth wedi ei seilio a’r tair
bro Catalaneg eu hiaith – Ynysoedd Balearaidd (Mallorca, Menorca, Eivissa,
Formentera), Gwlad Falensia, a Thywysogaeth Catalonia).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Siant arall yw “Aquest edifici serà una
biblioteca” (Llyfrgell fydd yr adeilad hwn) (hyyny yw, ar ôl annibyniaeth, a
Heddlu Sbaen wedi eu anfon yn ôl i’w wlad ei hun, bydd defnydd newydd i’w
gorsaf heddlu).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Wrth fynd o flaen gorsaf yr heddlu dyma
glywed galw f’enw. A dyma L., cyn fyfyfriwr arall o’r hen ddosbarth Cymraeg
flynyddaoedd maith yn ôl, ac un arall yr wyf heb ei weld ers blynyddoedd. Yn
Gatalaneg y mae’n siarad, ond ar y foment honno dyma’r heddlu o flaen eu
pencadlys yn dechrau saethu i’r awyr a’r dorf yn eu gwân hi chwap i gyfeiriad
Palau de la Música / Y Llys Cerddoriaeth<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">AR ÔL YMLWYBRO TUAG ADREF <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Awydd gwybod arnaf lle yn union y bu ras
fárathon Domingo. Yng Nghaer-dydd? Abertawe? Bangor? Dyma’r rhyngrwyd yn dod
i’r adwy. Cael hyd i restr o rasys Marathon yn 1986 (Marathon List for 1986) a
dyna fe – ar y deunawfed o fis Mai, ym Mhencampwriaethau Cymru, ras farathon ym
Mhen-y-bont ar Ogwr. Enillodd Domingo Catalan y ras ag amser o 2:22:08<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(dwy awr, dau funud ar hugain, ac wyth
eiliad).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Gweld ar deledu Catalonia bod yr heddluoedd
wedi gwneud cyrchau ffyrnig yn y maes awyr ac o flaen gorsaf yr heddlu yn Via
Laietana.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Y llywodraeth Sosialaidd ym Madrid yn
cyhoeddi fod ‘problem Catalonia’ ar ben, y troseddwyr i gyd y tu ôl i’r barrau,
ac chyfnod newydd ar wawrio yng Nghatalonia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">(Serch hynny, fe fydd ugeiniau – hyd yn
oed cannoedd – o achosion llys dros y misoedd nesaf lle bydd y barnwyr o
Sbaenwyr yn gosod cosb drom ar bobl o bob cefndir am hyrwyddo annibyniaeth i
Gatalonia.)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: "times new roman" , serif; line-height: 115%;">Gweinidog Cartref Sbaen yn datgan bod yr
heddlu a’r gwasanaetrh cudd-ymchwil yn mynd ati i gael hyd i gyfarwyddwr y
Tsunami Democràtic a dod ag ef / hi o flaen ei well / ei gwell. <span style="font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<br />Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-50411127914229334202017-12-21T18:47:00.000+00:002017-12-21T18:47:01.524+00:00ETHOLIAD CATALONIA 21 RHAGFYR 2017<div class="Standard">
<span lang="ES"><br /></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">ETHOLIADAU
ANGHYFREITHLON<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Cynhelir
etholiadau anghyfreithlon yng Nghatalonia heddiw. Ni fu hawl gan lywodraeth
gwladwriaeth Sbaen, yn ôl ei chyfansoddiad ei hun, hwnnw y maent yn mynnu eu
bod yn ei amddiffyn, i ddiddymu Llywodraeth Catalonia, nac i ddiswyddo’r
arlywydd a’i lywodraeth, nac i orfodi etholiad ar Gatalonia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Ond
dyna. Tân ar ei chroen fu’r ffaith bod llywodraeth o blaid annibyniaeth mewn
grym yng Nghatalonia, er ei bod wedi ei hethol yn gwbl ddemocrataidd, a honno'n symud ymlaen at sefydlu gwerinlywodraeth yn unochrog. Buont yn ei wneud felly am fod llywodraeth Madrid wedi gwrthod deunaw (!) cais ffurfiol dros y pum mlynedd diwethaf i gael trafodaethau i gynnal refferendwm fel y gwnaed yn Quebec ac yn yr Alban.<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">CYFUNDREFN
GYFREITHIOL LYGREDIG<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Diolch
i absenoldeb gwahaniad galluoedd, a’r farnwriaeth yn llawlaw a’r llywodraeth –
y Partido Popular mewn grym a’r barnwyr yn y lefelau uchaf (ac i raddau mawr
trwy’r sustem i gyd) yn aelodau neu yn gefnogwyr y blaid honno, mater hawdd
fu rhoi pen ar lywodraeth Catalonia, a chyhuddo’r gweinidogion ac eraill o
rai neu’r cyfan o’r troseddau hyn - terfysg (rebellión yn iaith Castîl),
anogaeth i frad (sedición), anufudd-dod (desobediencia), a chamwario arian
cyhoeddus (<span style="background: white;">desvío de</span> <em><span style="font-style: normal;">fondos públicos), </span></em>.</span><o:p></o:p></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">YN Y DDALFA<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Mae dau arweinydd dwy gyfundrefn er lles cymdeithas yn y
ddalfa yn Madrid yn Sbaen: Jordi Cuixart i Navarro (ganwyd Santa Perpètua de
Mogoda, 1975), Omnium Cultural; a <em><span style="font-style: normal;">Jordi
Sànchez</span></em> i Picanyol (ganwyd
Barcelona, 1964), Assemblea Nacional de Catalunya); ac hefyd y mae dau weinidog - is-arlywydd
Catalonia <em><span style="font-style: normal;">Oriol Junqueras</span></em> i Vies (ganwyd
Barcelona, 1969), a’r Ysgrifennydd Cartref, Joaquim Forn i Chiariello (ganwyd
Barcelona, 1964).<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZdnMwnVJGIl9ZcayUYdbnvuUxNWbWcEu9sHsAP1VyNJmfM5E_mPyGuLf4VH44HMiUoMVpNnspCQAGo6lfulqchwckOaSDCzdsEa6an6fQcFRPXYHheq7cCbdbeaM8peT96mOFKA/s1600/B3036_llibertat-presos-politics.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="153" data-original-width="329" height="296" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZdnMwnVJGIl9ZcayUYdbnvuUxNWbWcEu9sHsAP1VyNJmfM5E_mPyGuLf4VH44HMiUoMVpNnspCQAGo6lfulqchwckOaSDCzdsEa6an6fQcFRPXYHheq7cCbdbeaM8peT96mOFKA/s640/B3036_llibertat-presos-politics.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">(delwedd 3036)</span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Ac y mae pump yn alltudion yng Ngwlad Belg – tri gw^r a dwy
fenyw - Arlywydd Catalonia Carles Puigdemont i Casamajó (ganwyd Sant Miquel d'Amer, 1962),
yr Ysgrifennydd Diwylliant Lluís Puig i Gordi (ganwyd Terrassa, 18 d'octubre de
1959), yr Ysgrifennydd Iechyd <em><span style="font-style: normal;">Antoni Comín</span></em> i Oliveres
(ganwyd Barcelona, 1971), yr Ysgrifennydd Amaeth <em><span style="font-style: normal;">Meritxell Serret</span></em> i Aleu (ganwyd Vallfogona de Balaguer, 1975)),
a’r Ysgrifennydd Addysg <em><span style="font-style: normal;">Clara Ponsatí</span></em> i Obiols (60
oed ganwyd Barcelona, 1957 – bu yn gyfarwyddwr ar Ysgol Economeg a Chyllid ym
Mhrifysgol St Andrews (Saunt Aundraes / Cill Rìmhinn) yn yr Alban o
Ionawr 2016 nes ymuno â’r llywodraeth ym mis Gorffennaf 2017).<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Mae llawer o’r carcharorion a’r cyn-garcharorion (mae rhai wedi eu
rhyddháu yn ddiweddar o’r ddalfa ar fechnïaeth) yn ymgeiswyr yn yr etholiad. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Mae Oriol Junqueras a Jordi Sànchez wedi eu cosbi yr wythnos
hyn o dan reolau'r carchar am anfon neges at y pleidleiswyr heb ganiatâd awdurdodau’r carchar hwnnw yn
Madrid (am y rheswm syml na fuasent wedi cael caniatàd ganddynt!)<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">YMYRRYD I NEWID TREFN <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">Mae llywodraeth Madrid yn gobeithio, trwy alw etholiad, y
bydd pleidiau Sbaenaidd yn ennill mwyafrif – y PP ('Plaid y Bobl', adain-dde); Ciudadanos
(‘dinesyddion’, adain-dde), y Sosialwyr (canolbleidiol, ond o dan fys bawd y PP),
a’r glymblaid Catalunya en Comú (Catalonia Gydradd) – wedi eu ffurfio o’r blaid</span><span lang="ES"> Podemos, o’r
cyn-Gomiwnyddion ac o’r Gwyrddion.<span style="background: white;"> Mae’r pleidiau
hyn yn erbyn annibyniaeth i Gatalonia ac o blaid cyfundrefn <em><span style="font-style: normal;">freniniaethol. <o:p></o:p></span></em></span></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Yn
y wasg Gatalaneg ei hiaith cyfeirir atynt fel ‘Bloc 155’ (Cent Cinquanta-Cinc),
am eu bod o blaid diddymu llywodraeth Catalonia o dan Erthygl Cant Pum-deg Pump
yn Ngyfansoddiad Gwladwriaeth Sbaen.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Ar
y llaw arall ceir el Bloc de la República, y tair plaid sydd o blaid
Gwerinlywodraeth i Gatalonia – Junts per Catalunya (Unedig dros Gatalonia), Esquerra
Republicana de Catalunya (Chwith Werinlywodraethol Catalonia), a La CUP (Candidatura d’Unitat Popular) – Ymgeisyddiaeth
er Undod Gwerinol.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">CHWARAE
ANNHEG<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">A
sut bydd Madrid yn ennill yr etholiadau hyn? Trwy chwarae brwnt, mae’r
annibyniaethwyr yn amau. Mae digon o chwarae brwnt wedi bod yn barod – cyfyngiadau
ar y radio a theledu cyhoeddus yng Nghatalonia, propaganda cyson o blaid y pleidiau
Bloc 155 ar y cyfryngau torfol preifat a chyhoeddus o Fadrid... ond y tro
salaf yw eu hamcan o wneud yr etholiad yn frwydr ethnig.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Mae
cynllun gan Sbaen, yn enwedig ers buddugoliaeth Franco yn 1939, i gael gwared o
hunaniaeth y Catalaniaid trwy roi pob rhwystr i ddefnydd yr iaith Gatalaneg yn
gyhoeddus, a thrwy hybu mewnlifo o Sbaen. O dan yr amodau hyn y mae wedi bod
yn anodd cymathu’r newydd-ddyfodiaid, a llawer o’r mewnfudwyr yn elyniaethus i
bopeth sydd a wnelo â iaith a diwylliant Catalonia, hyd yn oed ar ôl hanner
canrif yn y wlad hon.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Gellir
dweud bod y Bloc 155, yn fras, yn fewnfudwyr o Sbaen neu eu disgynyddion, a’r rhai
dros annibyniaeth yn Gatalaniaid 'cynhenid' (bydd rhaid ysgrifennu llith arall i esbonio hyn, am fod pobl gymysgryw ydynt erbyn heddiw, ond yn bendant o gynnal eu hiaith a'u diwylliant). </span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;"><br /></span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Yn fwy neu lai, am nad peth du a gwyn yw
hi o bell ffordd, ond dyna’r tueddiad, ysywaeth.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">ACHUB
SBAEN<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Mae
pleidiau y 155 wedi apelio at y 'mewnfudwyr' i ‘achub Sbaen’ neu ‘warantu undod
Sbaen’. <o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Isod gwelir braslun o’r sefyllfa y mae’r Bloc 155 yn gobeithio manteisio arni. </span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;"><br /></span></em></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Er taw o'r flwyddyn
2005 y mae’r ffigyrau hyn (o wikipedia), a degawd a mwy wedi mynd heibio, ceir gweld ar ba sail y mae'r Bloc hwnnw yn hyrwyddo ei ystrategaeth.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">Yn
2005 poblogaeth Catalonia oedd rhyw 7,000,000 (efallai 7,500,000 erbyn hyn). O’r
rheiny, ganwyd 64% (rhyw 4,5000,000) yng Nghatalonia, a’r gweddill tu allan.<o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<em><span lang="ES" style="background: white; font-style: normal;">At
y bobl hyn yn bennaf y mae arweinwyr pleidiau'r 155 yn apelio – ac yn bennaf oll at y bobl o Andalucía (16.2% o bobl Catalonia wedi eu geni yno); <o:p></o:p></span></em></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgW7MeK-iMyOLiZoC2eHGzpq6DpthDPY195TYFT0hrGWOxEcNCC9592C1mgnhh_gt8BtsGzr3eek0nZtc45JhvOSZ1Or2O79Rxjc8SyFNioebrT0LiSABCccvt8Ud2YfDOeEIw8XQ/s1600/B3033_andalucia-catalunya.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="665" data-original-width="624" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgW7MeK-iMyOLiZoC2eHGzpq6DpthDPY195TYFT0hrGWOxEcNCC9592C1mgnhh_gt8BtsGzr3eek0nZtc45JhvOSZ1Or2O79Rxjc8SyFNioebrT0LiSABCccvt8Ud2YfDOeEIw8XQ/s640/B3033_andalucia-catalunya.png" width="600" /></a></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">(delwedd 3033)<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">at fewnfudwyr o Extramadura (3.3% o bobl Catalonia wedi eu
geni yn y rhanbarth hwnnw)<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7v3KngIwUREk9zAm96wfPz28tOSP3CaFaTPZAHzqOzxoxKCdZDIIDmUYOQyyo56Ga43w8qWb2PIfFSXAnc2hGn9RAg59Kodwqmf_gi-2UUuUMhUsn1D6lFVNfld9RlcktMJy_nw/s1600/B3035_extremadura-catalunya.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="668" data-original-width="624" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7v3KngIwUREk9zAm96wfPz28tOSP3CaFaTPZAHzqOzxoxKCdZDIIDmUYOQyyo56Ga43w8qWb2PIfFSXAnc2hGn9RAg59Kodwqmf_gi-2UUuUMhUsn1D6lFVNfld9RlcktMJy_nw/s1600/B3035_extremadura-catalunya.png" /></a></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="Picture_x0020_4" o:spid="_x0000_i1026"
type="#_x0000_t75" style='width:321pt;height:343.5pt;visibility:visible;
mso-wrap-style:square'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image003.png"
o:title=""/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--></span><span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">(delwedd
3034)<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">at
fewnfudwyr o’r hen Gastîl (6.85% o bobl Catalonia wedi eu geni yn hen gnewyllyn Sbaen);<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES" style="background: white; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-no-proof: yes;"><!--[if gte vml 1]><v:shape id="Picture_x0020_2"
o:spid="_x0000_i1025" type="#_x0000_t75" style='width:321pt;height:336.75pt;
visibility:visible;mso-wrap-style:square'>
<v:imagedata src="file:///C:/Users/Usuario/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image005.png"
o:title=""/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]--></span><span lang="ES"><o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIp2zOE_8HPYAA89UfdoGEXopAgnrtr3Ki2VOSySY8cE0YybHImIIgxPXkfFxrb46LE6kFc8wMKUCYV29-FavAoYZypnm6i14Fe_sElzVMG3Uj14C1pUpr9mbmdT2s9nOozNSlpw/s1600/B3034_castilla-catalunya.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="650" data-original-width="620" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIp2zOE_8HPYAA89UfdoGEXopAgnrtr3Ki2VOSySY8cE0YybHImIIgxPXkfFxrb46LE6kFc8wMKUCYV29-FavAoYZypnm6i14Fe_sElzVMG3Uj14C1pUpr9mbmdT2s9nOozNSlpw/s640/B3034_castilla-catalunya.png" width="610" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="Standard">
<span lang="ES"><br /></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">(delwedd
3034)<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">a
rhyw 6% o drigolion Catalonia yn dod o ranbarthau eraill o Sbaen.<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">All
pleidiau Erthygl 155 berswadio digon i bleidleisio iddynt fel na fydd clymblaid
dros annibynieth mewn grym ar ôl etholiad heddiw? <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Mae'r
pleidleisiau pro-Sbaen yn gobeithio y bydd canran uchel o’r bobl (wyth deg y
cant) ar y rhestr etholwyr yn bwrw pleidlais. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Eu
theori nhw yw bod pawb sy ddim yn pleidleisio fel arfer yn erbyn y syniad o Gatalonia annibynnol.<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">BETH
A DDYWED Y POLIAU PINIWN?<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Er
fy mod wedi sôn am ddau floc, a bod yn fanylach y mae tri opsiwn ar gael, os gwelir
Catalunya En Comú fel trydedd elfen. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Bydd
y tair plaid dros annibyniaeth yn cael rhyw bedwar-deg chwech y cant o’r
pleidleisiau yn ôl y polau piniwn yr wythnos diwethaf. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Bydd
y pleidiau dros aros yn Sbaen yn cael yr un ganran os bydd y niferoedd o
bleidleiswyr yn uchel.</span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES"><br /></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Fel yr ym wedi crybwyll, rhai sy wedi eu geni yn Sbaen,
neu ei disgynyddion, yw’r rhan fwyaf o’r boblogaeth sydd yn erbyn annibyniaeth,
ond dyw llawer o’r rheiny ddim yn cymryd rhan mewn etholidadau i Lywodraeth
Catalonia yn arferol am fod rhan o’r etholwyr hyn yn teimlo nad Senedd go iawn
yw Senedd Catalonia, ac y maent yn well ganddynt fwrw eu pleidlais yn
etholiadau gwladwriaethol i Senedd y llywodraeth ym Madrid. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Ond
gan fod Llywodraeth Sbaen yn mynnu mai etholiad i achub Sbaen fel cenedl yw hwn,
bydd llawer mwy yn mynd i’r gorsafoedd pleidleisio y tro hwn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Yn
ôl y polau, caiff Catalunya en Comú rhyw wyth y cant o’r bleidlais a hwy fydd
yn <span style="background: white;">dal cydbwysedd grym.</span><em><span style="background: white; font-style: normal;"><o:p></o:p></span></em></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Ond
mae elfen arall wedyn i gymhlethu’r cwbl. Plaid wrth-annibyniaeth yw Catalunya
en Comú. Serch hynny, mae llawer o’i chefnogwyr (efallai mwy na hanner) o blaid
torri oddi wrth Sbaen, yn ôl ambell bôl piniwn. <o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">Mae'r
bobl sydd am sefydlu gwerinlywodraeth yn benderfynnol iawn o fwrw eu pleidlas heddiw (dydd Iau) – maent yn tueddu i feddwl nad oes mwy o gefnogaeth i’w chael iddynt o
blith y rhai nad ydynt yn fotio fel arfer ond y bydd yn ei wneud y tro hyn. Nid mater o 'achub Sbaen' yw'r etholiad fel y mae'r Sbaenwyr yn mynnu - 'achub Catalonia' yw hi mewn gwirionedd.</span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES"><br /></span></div>
<div class="Standard">
<span lang="ES">O weld maniffestos pleidiau'r 155, bydd yr iaith Gatalaneg yn cael ei herlid o'r ysgolion a'r prifysgolion, o'r weinyddiaeth, o'r byd msnachol...<o:p></o:p></span></div>
<div class="Standard">
<br /></div>
<br />
<div class="Standard">
<span lang="ES">Cawn
weld heno os yw’r cerdyn ethnig yn dod â buddugoliaeth i Floc y 155...<o:p></o:p></span></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-82932076309320189092017-09-29T14:58:00.000+01:002017-09-29T14:58:06.702+01:00PAM NA DDYLAI CATALONIA FOD YN ANNIBYNNOL<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">Ychydig iawn mewn nifer yw’r rhesymau dros aros yn
Sbaen sydd wedi eu cynnig gan y rai sydd yn erbyn annibyniaeth i Gatalonia. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">Ryn ni wedi clywed hyd syrffed ‘España es una’ (undod
yw Sbaen), ‘byddai Catalonia ar ei phen ei hunan ac na fydd yr un wlad yn y byd
crwn yn cydnabod gweriniaeth Gatalanaidd’, ac hefyd (efallai y rheswm lleiaf ei
bwys ac heb allu darbwyllo neb o egwyddorion democrataidd) bod yr unben </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: 12pt;">Franco
ar ei wely angau wedi erfyn ar y brenin Juan Carlos, a oedd i gymryd lle’r
unben fel pen ar wladwriaeth Sbaen, </span><span style="color: #333333; font-family: "Times New Roman", serif; font-size: 12pt;">“Alteza, la
única cosa que os pido es que preservéis la unidad de España</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: 12pt;">...” (Eich
Mawrhydi, yr unig beth yr wyf yn ymofyn i chi ei wneud yw gwarantu undod Sbaen.”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">Ond yn awr dyma rywbeth arall mae rhaid ei ystyried
cyn mynnu y dylai Catalonia fod yn annibynol. Fe’i cyhoeddwyd rai dyddiau yn ôl
yn un o bapurau newydd adain-dde [eithafol] Sbaen, sef yr 'ABC', i daro’r hoelen yn sownd i’r pren: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">“Ni fydd Catalonia annibynnol yn gallu cymryd rhan yng
nghystadleuaeth Eurovision. Byddai Sbaen yn rhoi feto ar ei chais ymaelodaeth
ac ni allai’r gwledydd eraill gystadlu yn erbyn cenedl sydd heb ei chydnabod yn
rhyngwladol.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">Ond y mae iachawdwriaeth ar law, am fod yr adroddiad
yn mynd ymlaen fel hyn: “Yn 2004 talodd TV3 (= teledu cyhoeddus Catalonia) am i
Andorra ymddangos yn yr ŵyl am y tro cyntaf, ac i lawer bu hyn yn fodd dirgel i
Gatalonia gael ei chynnwys yn y gystadleuaeth enwog.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">(h.y. iaith swyddogol Andorra, gwladwriaeth
annibynnol, yw’r Gatalaneg).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRvaLBupdjSLQ33ifN7dBIG0zx2dbzefLO6X5mYDpSZVoB0WGxhzCCeWN3e0IF7dPmimJ8jMFCvrug3fc_scRw3WKPbjJ0p-2cme-QjS_-27nhk7oIdrSZmcyJ_vAz2mHUQOZOvQ/s1600/170919_eurovision-3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="607" data-original-width="654" height="594" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRvaLBupdjSLQ33ifN7dBIG0zx2dbzefLO6X5mYDpSZVoB0WGxhzCCeWN3e0IF7dPmimJ8jMFCvrug3fc_scRw3WKPbjJ0p-2cme-QjS_-27nhk7oIdrSZmcyJ_vAz2mHUQOZOvQ/s640/170919_eurovision-3.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-77272473594385663532017-09-29T11:49:00.000+01:002017-09-29T11:49:13.226+01:00Y REFFERENDWM ‘ANGHYFREITHLON’ YNG NGHATALONIA – DRENNYDD, Y CYNTAF O FIS HYDREF<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Y bwriad gennyf oedd adrodd ticyn bach bob dydd o’r hyn sydd
yn digwydd yma yn y rhan hon o Gatalonia, sef yn y brifddinas, Catalonia y mis hwn. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ond trwy’r dydd mae X (ffug briflythyren enw’r wraig – pwyll
pia hi yma ar hyn o bryd!) a minnau wedi bod yma a thraw yn y ddinas yn y
protestiadau lu gyda’r miloedd o bobol yn y rhan hon o Gatalonia sydd yn mynnu
amddiffyn hawliau sifil yn y parthau hyn, bod y refferendwm yn cael ei
gynnal, a bod dewis y ‘Sí’ (ie dros annibyniaeth) yn ennill. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Y CYFARFOD NEITHIWR</div>
<div class="MsoNormal">
Neithiwr bu cyfarfod mawr gan gefnogwyr annibyniaeth yn y rhan
hon o’r ddinas i baratoi ar gyfer refferendwm dydd Sul. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Cyfarfod ‘anghyfreithlon’ yn ôl y stad-o-argyfwng-heb-ei-datgan
– hynny yw, yn gwbl gyfreithlon yn ôl y
gyfraith tan ryw bythefnos yn ôl, ac yn gwbl gyfreithlon yn awr mewn egwyddor. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ond mae llywodraeth Sbaen yn mynnu gweithredu fel pe buasai stad
o argyfwng mewn bod – er nad oes y fath stad mewn gwirionedd am nad oes
dadl wedi bod yn senedd Sbaen fel y mynn y gyfraith.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Nid oedd hysbysebu agored am y cyfarfod – hanner gair i gall
yw’r drefn, neu glywed gan y frân wen pryd ac ym mha le.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
HEDDLU YM MHOB TWLL A CHORNEL</div>
<div class="MsoNormal">
Trwy lwc ni ddaeth yr un heddwas neu heddferch ar gyfyl y
lle – neb o’r pedwar heddlu sydd yn frith ar heolydd
y wlad yma y dyddiau hyn – y mae’r ddau heddlu Sbaenaidd sydd wedi dod yn llu - yn eu miloedd - i
Gatalonia yn ddiweddar (1) heddlu’r wladwriaeth - Policia Nacional - (2) a’r corff paramilitaraidd, y Guardia Civil, a’r
ddau heddlu Catalanaidd – (3) els Mossos d’Esquadra (‘Gweision y Garfan’) a (4)
heddlu’r ddinas.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Mae Twrnai Cyffredinol Sbaen wedi gorchymyn i bob heddlu
atafaelu deunydd ar gyfer y refferendwm, ac i chwalu pob cyfarfod sydd yn
cefnogi’r refferendwm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
ATAFAELU</div>
<div class="MsoNormal">
Daeth y newyddion y bore 'ma bod y corff paramilitaraidd
wedi atafaelu 2.5 o filiynau o cardiau pleidleisio a phedair miliwn o amlenni yn
nhref Igualada. Mae llywodraeth Sbaen yn gosod carreg rwystr ar y llwybr tuag
at y refferendwm sawl gwaith bob dydd.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
CAU GWEFANNAU<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Y cam nesaf inni yw dweud wrth bobol y gymdogaeth ym mha le y mae’r
orsaf bleidleisio. Bu rhaid inni brintio arwydd y gellir llwytho i lawr o wefan sydd yn
cefnogi’r refferendwm. Ond mae’r heddlu paramilitaraidd yn brysur gau (yn
hollol anghyfreithlon) y gwefannau sydd yn cefnogi’r refferendwm ac yn yn rhoi
gwybodaeth amdano fel y geill y Catalaniaid fwrw pleidlais. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ac felly, wrth glicio ar gyfeiriad y wefan, gwelais i hwn:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLn6ki35HJrwJ16b2hn2hSws9ELBl5I02Z3yyO-7gEY7xiKIQmOuMbKA21CWEQaemOr_qAxYPFNg__IPK-S8JSR-NCYlTqB5o3C6lAmYcgZaoHf-Wn8pYG0sozgR-rVIcb6p6CVg/s1600/170929_gard-sifil.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="654" data-original-width="1010" height="412" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLn6ki35HJrwJ16b2hn2hSws9ELBl5I02Z3yyO-7gEY7xiKIQmOuMbKA21CWEQaemOr_qAxYPFNg__IPK-S8JSR-NCYlTqB5o3C6lAmYcgZaoHf-Wn8pYG0sozgR-rVIcb6p6CVg/s640/170929_gard-sifil.PNG" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Chwarae cath a llygoden yw hi – yr heddlu yn cau gwefan, a’r
wefan yn ail-ymddangos gyda chyfeiriad arall. Bu sôn fod rhywun wedi ei chlonio
ar 'guardiacivil.sexy' ond yr oedd yr heddlu wedi cau honno hefyd.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
HYSBYSU POBL Y GYMDOGAETH<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Dyma gael hyd i lun o’r arwydd mewn adroddiad ar wefan newyddion;
ei chwyddo wedyn i faint teidi, rhoi manylion am yr orsaf bleidleisio (lloc =
lle, carrer = heol), a’i rhoi ar y wal ym mynedfa y bloc fflatiau yma. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnj4u9gOQqyWnUJnvk6kzs1xYfRDcrNrICYlb6DPsqt-WCyI5E2AAP0Fav_gcbJgMjZCM2AXL5iX5_h8EpV8oNYiXfrSCARTZFo-4giYh0eQ6v0V9XE3_xOZtgPCZoShiujqBU7Q/s1600/170928_col-legi_electoral2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="363" data-original-width="250" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnj4u9gOQqyWnUJnvk6kzs1xYfRDcrNrICYlb6DPsqt-WCyI5E2AAP0Fav_gcbJgMjZCM2AXL5iX5_h8EpV8oNYiXfrSCARTZFo-4giYh0eQ6v0V9XE3_xOZtgPCZoShiujqBU7Q/s640/170928_col-legi_electoral2.jpg" width="440" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
(Annwyl gymdogion, dyma’r orsaf bleidleisio lle y byddwn ni’n
bwrw pleidlais y cyntaf o Fis Hydref.)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
MEWNFUDO</div>
<div class="MsoNormal">
Mewnfudwyr o Sbaen yw trwch helaeth y boblogaeth yn y rhan
hon o’r ddinas ag ychydig iawn o gydymdeimlad â’r Catalaniaid sydd gan y rhan fwyaf. Er taw’r ardal
dlotaf o’r ddinas yw hi, mae’r rhan fwyaf yn pleidleiso dros y pleidiau a fydd
yn eu cadw yn eu tlodi am genhedloedd lawer – y ddwy blaid adain-dde (Partido
Popular – rhyw 18% yn Etholiad Cyffredinol i senedd Sbaen 2016, Ciudadanos - rhyw
12%) a’r Blaid Sosialaidd (23%). <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Cipiodd Podem (cangen Gatalanaidd o Podemos Sbaen) 30% o’r
bleidlais, yr unig blaid Sbaenaidd sydd am newid yr hen drefn sglerotig yn
Sbaen. Ond pleidiau ‘Sbaen Unedig’ yw’r rhai hyn i gyd, ac yn gwrthwynebu
annibyniaeth.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Y ddwy blaid sydd yn
cefnogi annibyniaeth â 14% yn unig o’r bleidlais – Y Chwith Gweriniaethol (Esquerra
Republicana de Catalunya) 9% a Chydgyfeiriad (Convergència) 5%.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
TYNGED EIN POSTER BACH<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
Gobeithio nad oes neb yn rhwygo ein poster ‘Benvolguts veïns’
i lawr. Sbaenwyr rhonc yw llawer y ffordd hon – os nad y bobol sydd yn byw yn y
bloc fflatiau hwn, efallai dyn neu wraig y post, neu fachan neu ferch y cwmni nwy neu drydan neu
ddwr, neu’r taflenni hysbysebu. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Y posteri yn galw am ddemocratiaeth ac am bleidlais dros annibyniaeth
yr ym wedi rhoi yn y gymdogaeth yn diflannu mewn dim o beth<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Dim ots. Pentwr bach o ‘Benvolguts veïns’ sy gyda ni, ac os
diflanniff un poster bach, cymeriff arall ei le.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
TALCEN CALED<o:p></o:p></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
Talcen caled sydd yma, ond serch hynny yn y dyddiau diwethaf
yma, yn wyneb gormes Sbaen, mae sawl un (pleidleiswyr
plaid Podem, buaswn yn meddwl) yn y gymdogaeth hyn yn dweud eu bod erbyn hyn o
blaid gweriniaeth Catalonia am eu bod yn credu y bydd gwladwriaeth Gatalanaidd
yn parchu hawliau sifil ei phoblogaeth, ac nad oes modd newid Sbaen, neu o
leiaf am flynyddau lawer. </div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Hyd yn oed ambell un yn y bloc fflatiau hwn fuaswn i erioed
wedi meddwl y buasent yn cefnogi’r syniad o weriniaeth Gatalanaidd. <o:p></o:p></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-73490836679037395932017-08-13T23:26:00.001+01:002017-08-13T23:26:33.399+01:00MAGU'R BABAN YN GYMRO<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpORRAkVUzL5rirLSxjjpdRfLZDE-qhRPLKRlR7EOTjji5mdRPdhxI6zSLfPb0MRabnokHsrB3J-rZsqEy9TysyMrfj52nKbxjWtqRIRs6GzcHPcqbbzG1-dPqpvhsgR9rmwaMcw/s1600/5924b_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="481" data-original-width="359" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpORRAkVUzL5rirLSxjjpdRfLZDE-qhRPLKRlR7EOTjji5mdRPdhxI6zSLfPb0MRabnokHsrB3J-rZsqEy9TysyMrfj52nKbxjWtqRIRs6GzcHPcqbbzG1-dPqpvhsgR9rmwaMcw/s640/5924b_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" width="476" /></a></div>
<br />
<br />
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 16.0pt; line-height: 106%; mso-ansi-language: CA; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">Y
Darian Mai 17, 1917 <br />
<br />
Colofn y Mamau a'r Merched. <br />
<br />
[Anfoner defnyddiau i'r Golofn hon i ofal Marged Puw, Swyddfa'r Darian, ac od
os gan fam neu ferch gwestiwn y carai ei ofyn, gofynned a gwna Marged ei goreu
i ateb.] <br />
<br /><b>
MAGU'R BABAN YN GYMRO.</b> <br />
GAN MEGFAN. <br />
<br />
'Rwyf yn cofio yn wastad awgrym fy nhad — hen Gymro uniaith selog. A dyma'r fel
y gosodai i lawr yn ddeddf yn yr hen gartre yn Heolyfelin, "Gewch chi
wilia faint a fynnoch o'r hen Sisnag na mas ar yr heol, ond rhwng y ddau ddrws
'ma dos dim i fod ond yr hen Gymraeg." Chware teg iddo! Os na adawodd ddim
i'w blant ar ei ol ond </span><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-R6W_dmjCGQUW9W5rUMnqaQtKc4PMQYRzKS-ZALW8ktm7W4fmdMc9M2AEKXUG6nDwJ95_VCi3wATCM0W09aR-1tMQjPv8N_kW2YA7Lm75Cu-tuf3D9-Jyv0LWnsiNs2-H0FEivA/s1600/5924c_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="326" data-original-width="359" height="362" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-R6W_dmjCGQUW9W5rUMnqaQtKc4PMQYRzKS-ZALW8ktm7W4fmdMc9M2AEKXUG6nDwJ95_VCi3wATCM0W09aR-1tMQjPv8N_kW2YA7Lm75Cu-tuf3D9-Jyv0LWnsiNs2-H0FEivA/s400/5924c_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" width="400" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 16.0pt; line-height: 106%; mso-ansi-language: CA; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><b>Ei Sel
Dros yr Hen Iaith, </b><br />
<br />
gwnaeth yn rhagorol. 'Nawr gadewch i ddeddf fy nhad fod yn ei grym ar bob
aelwyd. Gadewch i'r un bach siarad oreu y gall (ac mae plant yn medru deall eu
gilydd yn rhyfedd iawn) tu allan i'r ty, ond peidiwch a chaniatau i'r gair
estronol ddod i'r ty yn ystod y cyfnod hwn (2-5). Os gofyn y plentyn am
"bread and butter,” fel y clywnodd Tommy Jones yn ceisio gan ei fam,
gadewch iddo ofyn a gofyn nes ei fod yn gweld na châ yr un tamaid nes gofyn am
“fara 'menyn.” Ac felly ym mhob dim. Rhaid i’r fam fod </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgptvueApczPsHf84qIariVw1jXHgXWS7sQjRV7C0V5h3Jja6EOqh4EciffQdU_JQJIK0i0KnWaN3q6q7NnSVMoSXviKEskHQXiugUi7wQn8TXsTB9kqx6IGp1vdZBwPfadu6vgBQ/s1600/5924d_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="681" data-original-width="359" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgptvueApczPsHf84qIariVw1jXHgXWS7sQjRV7C0V5h3Jja6EOqh4EciffQdU_JQJIK0i0KnWaN3q6q7NnSVMoSXviKEskHQXiugUi7wQn8TXsTB9kqx6IGp1vdZBwPfadu6vgBQ/s640/5924d_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" width="336" /></a></div>
<br />
<span style="font-family: Calibri, sans-serif; font-size: 16pt;"><b>Yn Fud a Byddar</b> </span><br />
<span style="font-family: Calibri, sans-serif; font-size: 16pt;"><br /></span>
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 16.0pt; line-height: 106%; mso-ansi-language: CA; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">i bob
cais a stori Saesneg, ac O! mor dosturiol fydd yr un bach i anwybodaeth ei fam
o'r iaith newydd. Os byddwch gadarn fe enillwch eich gwobr. Fe a'r adeg brwydro
rhwng y ddwy iaith heibio yn fuan; rhyw chwe mis o ddyfal-barhâd, a ddaw a'r un
bach i ddeall mai y Gymraeg yw iaith ei gartre, ac mae wrth geisio yn yr iaith
hon yn unig y ca ei ddiwallu a phob danteithion sydd gan ei fam i'w rhoi.
Peidiwch ag esgusodi eich hun wrth roi'r bai ar y plant ereill sydd yn chwarae
ag ef — yr ydych yn dangos eich gwendid wrth hynny, ac yn profi fod y plentyn
yn fwy penderfynol na'i fam. Dim ond un penderfyniad sy'n eisiau i bob mam ei
wneud, ac mae hynny yn eithaf syml, sef gwneud i'r plentyn bob amser ofyn am
bopeth yn Gymraeg, a siarad dim ond y Gymraeg ar yr aelwyd. Dyna ddigon i brofi
mor hawdd yw y gwaith os oes cariad tuag at yr iaith gennych. <br />
<br />
Ond mae'n rhaid gwneud rhagor na hyn yn ystod y cyfnod hefyd. Rhaid dechreu
creu cariad tuag at yr iaith a phopeth Cymreig yn ei fynwes. Os ydych wedi
darllen yr ysgrifau hyn o'r dechreu fe gofiwch fy mod i wedi pwysleisio y
ffaith fod gan y fam ragorach gwaith na magu'r plentyn i siarad Cymraeg — cyn
ei eni — yn ei grud — pan yn dechreu sylwi a siarad, rhaid creu ynddo</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_4IfmbuAAxZvZW5RXxFXcjoy6wpQaNGsi66z29sJqdf6Y3gHht-l2bsIAItUPI5CZfEZMM1ZJxodSJGrTXbP1qIuJHonqeJLFJePIe9XEDSxV8ZRahoJmzsBnPlkTXQPm3AgTGA/s1600/5924e_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="551" data-original-width="359" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_4IfmbuAAxZvZW5RXxFXcjoy6wpQaNGsi66z29sJqdf6Y3gHht-l2bsIAItUPI5CZfEZMM1ZJxodSJGrTXbP1qIuJHonqeJLFJePIe9XEDSxV8ZRahoJmzsBnPlkTXQPm3AgTGA/s640/5924e_170725_y-darian_17-05-1917_cymraeg-yn-y-cartre-1.png" width="416" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 16.0pt; line-height: 106%; mso-ansi-language: CA; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><b>Gariad
Mawr a Gwresog </b><br />
<br />
tuag at ei wlad a'i phobl. Hyd yn hyn mae y cariad yma wedi bod yn “passive” -
i gyd o du'r plentyn. 'Nawr rhaid dechreu ei wneud yn “active” — rhaid y
plentyn gymeryd rhan. Mae yn dysgu'n fwy-fwy i adrodd a chanu hwian-gerddi
Cymreig, fel "Hen Fenyw Fach Cydweli,” “Pego Ban,” “Pan own i mynd tua'r
Ysgol,” etc. etc. Daw i ganu llawer emyn Cymraeg ac adrodd ambell adnod fach
fer. Bydd yn disgwyl i’w fam adrodd iddo ystori fach bob nos, a bydd hithau yn
ceisio rhoi iddo ystori fach wir Gymreig, ac nid Saesneg wedi ei chyfieithu i'r
Gymraeg. Efallai rhyw dro eto cawn gyfle i ymdrin a chwestiwn y stori, ond
gofod a balla yn awr. Bydd y fam gâll yn dangos i’r plentyn fod meddu ar ddwy
iaith yn well na meddu ar ddim ond un, yna bydd yr un bach yn ymfalchio bob
amser ei fod yn Gymro. Felly y tyf nes ei fod yn barod i fynd i’r ysgol yn bum
mlwydd oed. Ceir gair am y cyfnod hwnnw ar fywyd y plentyn y tro nesaf. </span>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-8131035795754021522017-07-25T16:29:00.000+01:002017-07-25T16:29:45.370+01:00METHU Â SBARIO GOF<div class="MsoNormal">
Y Gwladgarwr. 28 Tachwedd 1868.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
METHU A SPARIO GOF.<o:p></o:p></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Yn ddiweddar, darfu i of mewn pentref yn Spain lofruddio
dyn, am yr hyn y condemniwyd ef i farw. Ymgasglodd trigolion y lle yn nghyd, a
thaer erfynasant ar yr awdurdodau am beidio crogi y gof, am ei fod yn wir
angenrheidiol yn y lle i bedoli ceffylau, gwella olwynion, &c. Ond meddai
yr <i>alcade </i>[sic; = alcalde], “Pa fodd y gallaf felly gyflawni
cyfiawnder?" Atebwyd ef fod <i>dau</i>
wehydd yn y lle, a bod <i>un</i> yn eithaf
digon, ac am iddo grogi y llall.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs32N1TU7Cnbgb4h_QImqMJhK4zfcsPiZSTqvJE8YkKoHtf2iBlYw_aLHX2_pK57BXL3VTHGvfrbBmz_eQ5ytYSx006v1rvVChib0ryiWJJ3Jcdn8cyJcxF_dAZ9A8cq_TC5_vwg/s1600/5799_170725_28-11-1868_gwladgarwr_ffraetheb.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="276" data-original-width="397" height="222" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs32N1TU7Cnbgb4h_QImqMJhK4zfcsPiZSTqvJE8YkKoHtf2iBlYw_aLHX2_pK57BXL3VTHGvfrbBmz_eQ5ytYSx006v1rvVChib0ryiWJJ3Jcdn8cyJcxF_dAZ9A8cq_TC5_vwg/s320/5799_170725_28-11-1868_gwladgarwr_ffraetheb.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-1364091970279205272017-06-29T17:10:00.002+01:002017-06-30T07:23:14.391+01:00Y NÎSHAD BOC<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="MsoNormal">
Yn y Wenhwyseg, ‘nîshad boc’ yw hances neu facyn. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
O edrych yng Ngeiriadur Prifysgol Cymru, gwelir i’r gair ‘nisied’
ddod o air Saesneg Diweddar Cynnar ‘nycette’ y mae ei hanes yn anhysbys.<o:p></o:p><br />
<br />
Gyda llaw, nid talfyriad ar y gair 'poced', fel y tybiwn, yw 'poc' ond o’r gair Saesneg ‘poke’ = ‘bàg' y daw, yn ôl GPC.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzrdUPQJW-zGJc7uyOiLmAWq7LIR7Df6mwQb5qiJwCctf-7lB56nPDYUDUKMRpMLJpC0VyqYp2kb-Zgf5bM3PE1Zoxb-ldcsixkX80mKEkl1KQBK9LP0uFPrD-pjCMbQjSHPN-qQ/s1600/5643_170622_y-darian_1602-1888_neisiedi.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="640" data-original-width="372" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzrdUPQJW-zGJc7uyOiLmAWq7LIR7Df6mwQb5qiJwCctf-7lB56nPDYUDUKMRpMLJpC0VyqYp2kb-Zgf5bM3PE1Zoxb-ldcsixkX80mKEkl1KQBK9LP0uFPrD-pjCMbQjSHPN-qQ/s640/5643_170622_y-darian_1602-1888_neisiedi.PNG" width="372" /></a></div>
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Penderfynais fynd ar drywydd y gair hwnnw gan deithio’r rhyngrwyd
gyda Google.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Chefais i hyd i fawr o beth ar y cychwyn. Ond o dipyn i beth
dyma amryw loffion yn ymddangos.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Yn ôl ‘The Dictionary of Fashion History’ (1960) gan Valerie
Cumming yn y 1400au a’r 1500au cynnar y bu’r ‘nycette’ neu ‘niced’ mewn bri, a ’macyn
ysgafn ar gyfer y gwddf’ yw (‘a light wrapper for the neck’). Ceir yr un wybodaeth yn ‘The Complete Costume Dictionary’ (2011) gan Elizabeth Lewandowski, a yno hefyd
dywedir iddi fod yn y ffasiwn rhwng 1450-1550.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Am fod golwg gair Ffrangeg arno, bûm yn edrych mewn
geiriaduron Ffrangeg hynafol a chyfoes, ond heb gael hyd i ddim perthnasol. O
newid tipyn ar y sillafiad (nicette) gwelir fod ‘nicette’ yn hen air wedi mynd o arfer am un ffôl
wrth gyfeirio at fenyw (a ‘nicet’ wrth sôn am ddyn). Hynny yw, ‘un wirion’ y
Gogleddwyr.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Gynt yr oedd hefyd yn air anwes i ferch â’r ystyr ‘un ddiniwed’ iddo,
sef ‘un wirion’ fel y’i deëllir yn y De.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Mewn slang yn y Ffrangeg ‘olif’ yw ‘nisette’. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ac fel enw ar ferch, ffurf fachigol ar ‘Bérénice’ yw.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ond gwelais taw mynd ar ôl ysgyfarnog bu'r pori hyn mewn geiriaduron Ffrangeg <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Dyma wedyn wefan Megadict yn cynnig rhagor o sillafiadau (nyzett,
nysett) ac y mae tair enghraifft ganddi o’r gair ‘nysett’ mewn ewyllysau rhwng 1499 a 1530 yn
Wiltshire a Gwlad yr Haf.</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Rhoi cynnig ar ‘nysett’ eto a wneuthum, a chael hyd i wefan o’r enw ‘The A-Z of
Yeovil’s History’, ac yn y fan honno cefais y wybodaeth hon:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_altTpGXhWvwNJbfXVNFm-LYnxjq8t3gK4HzWZLH4qMJgz_4rjSJrkZtMrIFfX2JK0fcKS7FUK4w9CsUGhM625_Dx4Ju3iOAp1fE-FnaoqoEj1X4w4Xb-bs8aQkYVHDTWs8DX0Q/s1600/5682_nysett_nyset_1520_yeovil-history.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="716" data-original-width="574" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_altTpGXhWvwNJbfXVNFm-LYnxjq8t3gK4HzWZLH4qMJgz_4rjSJrkZtMrIFfX2JK0fcKS7FUK4w9CsUGhM625_Dx4Ju3iOAp1fE-FnaoqoEj1X4w4Xb-bs8aQkYVHDTWs8DX0Q/s640/5682_nysett_nyset_1520_yeovil-history.PNG" width="512" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
A chwedyn dyma ddod ar draws gwefan arall lle y bu sôn am y ‘nysett’ mewn hen ewyllysau o esgobaeth Bath a Wells (sef Gwlad yr Haf). (Wells Wills; Arranged in Parishes, and Annotated. (1890). Frederick William Weaver.)</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiI4c40yvufV5fO0UvkTPpBE2njy-f1-s809DSdtbaxywOpMdi5v8Ghh-HKalHsacQx7N2zICza4WBZedeHzhxdsoxfJwDd0Q3hwKSLUfY-HxOaxbHWNnCvPALUWQxkjULd1eoxZQ/s1600/5678_170629_wells-wills_1530_gaunts_NYSETT.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="567" data-original-width="496" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiI4c40yvufV5fO0UvkTPpBE2njy-f1-s809DSdtbaxywOpMdi5v8Ghh-HKalHsacQx7N2zICza4WBZedeHzhxdsoxfJwDd0Q3hwKSLUfY-HxOaxbHWNnCvPALUWQxkjULd1eoxZQ/s640/5678_170629_wells-wills_1530_gaunts_NYSETT.PNG" width="558" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhM5sLCPxTKSmyxeCzn6S4VMf23HJz2ocV4QvnertTnRPBg4RKoDOL3hsckaj9f_6fX2-FP3XctciDgkRvt-GZ-f3UTbLehY5TGz4kBMwGu88_G2OuYGuErWV0ZKb4_l0xi48UEYw/s1600/5679_170629_wells-wills_30-01-1530_gaunts_NYSETT_thomas-hurtte.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="398" data-original-width="484" height="526" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhM5sLCPxTKSmyxeCzn6S4VMf23HJz2ocV4QvnertTnRPBg4RKoDOL3hsckaj9f_6fX2-FP3XctciDgkRvt-GZ-f3UTbLehY5TGz4kBMwGu88_G2OuYGuErWV0ZKb4_l0xi48UEYw/s640/5679_170629_wells-wills_30-01-1530_gaunts_NYSETT_thomas-hurtte.PNG" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
....</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6m8AdCt9Wacyt0fXTYHqHQwdH3SmYVerHisXQl8pLt4BiRR-PnM3MyeRH5csFLEYmC61zbYbl3M5r3hbArDsO2uszAUAVv1K3yNPDrSIXC66SRJtQop7sQI0hBxDhKgMbcz7p6w/s1600/5680_170629_wells-wills_30-01-1530_stoke-courcy_NYSETT_johane-howchyns.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="231" data-original-width="490" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6m8AdCt9Wacyt0fXTYHqHQwdH3SmYVerHisXQl8pLt4BiRR-PnM3MyeRH5csFLEYmC61zbYbl3M5r3hbArDsO2uszAUAVv1K3yNPDrSIXC66SRJtQop7sQI0hBxDhKgMbcz7p6w/s640/5680_170629_wells-wills_30-01-1530_stoke-courcy_NYSETT_johane-howchyns.PNG" width="640" /></a><br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
.....</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6E2JJoVfpVPge5j9tauhOhx97NO0PEd8nKHWGsqtjAVl8m78gRUv66N6biKZZF8Oipc3hhHZ_ASiJDPbWoWYng2_DsIO_w443Z9PT9iXkt5sSTnT0A0baEJe1PkKcxQxal5YWOA/s1600/5681_170629_wells-wills_05-11-1529_wells_NYSETT_jone-porter.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="581" data-original-width="479" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi6E2JJoVfpVPge5j9tauhOhx97NO0PEd8nKHWGsqtjAVl8m78gRUv66N6biKZZF8Oipc3hhHZ_ASiJDPbWoWYng2_DsIO_w443Z9PT9iXkt5sSTnT0A0baEJe1PkKcxQxal5YWOA/s640/5681_170629_wells-wills_05-11-1529_wells_NYSETT_jone-porter.PNG" width="526" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Felly ai gair o Wlad yr Haf a’r cyffiniau yw neisied yn y
bôn, fel cynifer yn nhafodiaith y De-ddwyrain, a cc ambell enw lle Bro Gwent a
Bro Morgannwg?<o:p></o:p></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-19210751194573397322017-05-31T09:13:00.000+01:002017-05-31T09:13:28.120+01:00Y Gymraeg yn y ddeunawfed ganrif, yn y fro rhwng y Fenni a Threfynwy<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">Yn llyfr J. E. Southall (1855-1928) “Wales And Her
Language Considered From A Historical, Educational And Social Standpoint</span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;"> </span><span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">With Remarks On Modern Welsh Literature And A
Linguistic Map Of The Country. Newport, Mon. 1892” ceir sylwadau diddorol am gyflwr y Gymraeg yn yr hen Sir Fynwy yn y cyfnod hwnnw, ganrif a chwarter yn ôl..</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">Dyma a ddywedir ym Mhennod 9 o’r llyfr, lle y mae’n
sôn am y ffin rhwng yr ardaloedd Cymraeg eu hiaith a’r ardaloedd Seisnigedig.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">(Am mai blog Cymraeg yw hwn, yr wyf wedi trosi’r hyn a
ddywedwyd ganddo o’r Saesneg. Ceir y testun gwreiddiol yn nghwt pob trosiad.)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">O ysgrifbin y Cyrnol J. A. Bradney y daw y darn a
ganlyn. Yn Nghwrt Tal-y-coed, saith milltir o Drefynwy, mae’r cyrnol yn byw ac
nid oes odid neb cymhwysach i siarad am gyflwr yr iaith yn nwyrain y Sir (= yn
nwyrain Sir Fynwy). Yn ogystal â siarad Cymraeg y mae hefyd yn darllen yr
iaith.<br />
<br />
“Fe ddysgais innau’r Gymraeg gan frodor o Langatwg Dyffryn Wysg, sydd o hyd yn fyw
ac yn byw yn gyfagos ac yn gweithio bob dydd yn y lle hwn. Mae ganddo wybodaeth
drylwyr o'r iaith, er ei fod yn gwbl ddiaddysg. Yr wyf yn credu bod gwybodaeth
o’r Gymraeg gan bawb o hen bobl y fro o gwmpas Langatwg Dyffryn Wysg. Yn
Llangatwg Feibion Afel nid oes neb ar ôl sy'n medru siarad Cymraeg, er bod
sawl un o'r hen bobl yn gwybod rhywfaint ac yn gallu deall brawddegau syml; ond
mae offeirad yn dweud wrthyf iddo ddarganfod, ryw 25 mlynedd yn ôl pan oedd yn
gurad yn Llangatwg Feibion Afel, bod y to hŷn ym mhentref Llanfaenor (ym
mhlwyf Llangatwg Feibion Afel) yn go brin eu Saesneg ac iddo fynd i'r
drafferth o gael hyd i lyfrau defosiynol yn Gymraeg iddynt, a buont yn
ddiolchgar iawn iddo am hynny.<br />
<br />
Yn Llandeilo Gresynni mae’r genhedlaeth hŷn o bobl y fro, er nad ydynt yn gallu
sgwrsio ryw lawer, yn gallu deall Cymraeg i raddau, a byddant yn cwyno bod eu
rhieni yn arfer siarad Cymraeg gyda'i gilydd, a Saesneg i'w plant. Gellir dweud
yr un peth am bob un o’r plwyfi o gwmpas y fan hyn – Pen-rhos, Tre-gaer, Llanfihangel
Ystum Llywern, Llanddingad, ac yn y blaen. Pentref Cymraeg oedd Llanarth hyn yn
lled ddiweddar. Dywedodd gwraig
oedrannus o’r fan honno wrthyf, un sy'n siarad Cymraeg, ac yn enedigol o'r Pit,
ger Clydda, fod pawb o drigolion y Pit yn siarad Cymraeg yn arferol yn nyddiau
ei phlentyndod. Yn Llanfable ceir ambell wasanaeth Cymraeg yn y capel, ac yng
nghapel Llanddewi Rhydderch cynhelir gwasanaeth Cymraeg yn aml. Yng nghapel Tal-y-coed
ceir gwasanaeth Cymraeg yn achlysurol.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO-d7AQUWlQ8lUGUwDmJV8TnjdiZRMRJohZN2KPhtak5O1xCCvaHCU4qGe_9uwCBjdWSCADGAMMI5o15i_0-LoMZX3sSCGd44jV25Xd_SqD0OI7ulwtaskVAlpKirfx_JUekYxXw/s1600/5506_map_southall_mynwy4_bradney_tal-y-coed_sylwadau_170530.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="862" data-original-width="1454" height="378" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgO-d7AQUWlQ8lUGUwDmJV8TnjdiZRMRJohZN2KPhtak5O1xCCvaHCU4qGe_9uwCBjdWSCADGAMMI5o15i_0-LoMZX3sSCGd44jV25Xd_SqD0OI7ulwtaskVAlpKirfx_JUekYxXw/s640/5506_map_southall_mynwy4_bradney_tal-y-coed_sylwadau_170530.png" width="640" /></a></div>
<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br />
Ond yn ystod yr ugain mlynedd diwethaf mae boblogaeth y fro i gyd wedi newid i
raddau syfrdanol – mae mewnfudwyr wedi dod o bob man, ac mae’r brodorion wedi symud
allan i fannau eraill. Mae wedi digwydd i'r fath raddau yn y plwyf hwn, Llanfihangel
Ystum Llywern, nes nad oes ond un unigolyn, dyn canol-oed, sydd yn enedigol o’r
fan hon. Mae’r trigolion eraill bob un (ac eithrio, wrth gwrs, y plant) wedi eu
geni yn rhywle arall. Mae'r un peth wedi digwydd yn y plwyfi cyfagos i’r un graddau
fwy neu lai. Felly pan eir ati i gael hyd i rywrai oedrannus neu ganol-oed a
all ddweud rhywbeth am yr hyn a ddigwyddai yn y dyddiau a fu, gwaith anodd yw
cael hyd i rywun o'r fath. Wrth gwrs, ymhlith y llu o fewnfudwyr sydd wedi dod yma
y mae llawer sy'n siarad Cymraeg, ac y mae’r rhan fwyaf ohonynt yn cynnal eu
hiaith, ac yn helpu i’r rhai sydd yma eisoes i’w cadw ar lafar. Yr wyf innau yn
un o'r rhai sydd, boed yn gam neu'n gymwys, yn gwneud popeth i gefnogi’r iaith,
a dwyn perswâd ar bobl i siarad â'u plant yn Gymraeg yn hytrach na Saesneg.”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbc4J_03zAYQr7zRWUK-WqWW30RPf33snJfvYJgrTLyPmrTLqlKqBKFddCe6bWyZETXuMBkxMSuGkN5D3xldia72pL6-53ZhOos4SyNW69rdTxAC5dByj8GrJJJbMTkNrUnWpp6g/s1600/5509_cymru_oren_fenni-trefynwy_70931.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="874" data-original-width="1364" height="410" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbc4J_03zAYQr7zRWUK-WqWW30RPf33snJfvYJgrTLyPmrTLqlKqBKFddCe6bWyZETXuMBkxMSuGkN5D3xldia72pL6-53ZhOos4SyNW69rdTxAC5dByj8GrJJJbMTkNrUnWpp6g/s640/5509_cymru_oren_fenni-trefynwy_70931.jpg" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;">O blith y Cymry Cymraeg sydd
yn gweithio imi y mae tri o Sir Fynwy – un sydd yn hanu o Langatwg Dyffryn
Wysg, un a anwyd yn Llanddewi Fach, ond a fagwyd yn Llangybi, ac un arall a anwyd
yn Llanofer.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkpcLizy7JwAGGcdV_dlei8mzZV5XyIVQwZ4avT9K0l2AvWPcbvMH0D1i1hOGdeJ1xvT_6GSNLOjcQ8e051PrBWuKMR1Uyc21lnX9hD5I8ZYq-r-4IjqLYyp31yivD-9Ov7XEX4A/s1600/5507_llanddewi-fach_170530.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="568" data-original-width="946" height="384" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjkpcLizy7JwAGGcdV_dlei8mzZV5XyIVQwZ4avT9K0l2AvWPcbvMH0D1i1hOGdeJ1xvT_6GSNLOjcQ8e051PrBWuKMR1Uyc21lnX9hD5I8ZYq-r-4IjqLYyp31yivD-9Ov7XEX4A/s640/5507_llanddewi-fach_170530.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br />Gellir gweld y pennod i gyd yn y fan hon: </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><a href="http://www.kimkat.org/amryw/1_testunau/sion_prys_120_southall_wales-and-her-language_1892_09_0158e.htm">http://www.kimkat.org/amryw/1_testunau/sion_prys_120_southall_wales-and-her-language_1892_09_0158e.htm</a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12.0pt; line-height: 107%;"><br />
DIWEDD<o:p></o:p></span></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-72837349879806533012017-05-19T14:00:00.000+01:002017-05-19T14:01:24.640+01:00Elái ynteu Élai? Rhan 2.<br />
Rhagor o gwestinau ar gyfer y fforwm Enwau Lleoedd. Efallai bydd rhywrai yn roi cynnig ar eu hateb.<br />
<br />
(1) Onid oes golwg led anarferol ar yr enw Tre-lai / Tref-elái? Mae’n bur anghyffredin (am a wn i) gweld enghreifftiau o’r patrwm (elfen TREF) + (enw afon).<br />
<br />
Mae’r enw Trefynwy yn bodoli, wrth gwrs, ond eithriad prin arall yw. Onid enw cymharol ddiweddar oedd hwnnw? Mae’r enw Saesneg yn awgrwymu ei fod yn drosiad o ryw ffurf Gymraeg *Abermynwy (arllwysfa Mynwy i Wy) am ei fod yn beth hynod, mi ddywedwn, gweld mewn enwau Saesneg ‘mouth’ â’r ystyr ‘genau isafon sydd yn llifo i afon’ yn hytrach na ‘genau afon sydd yn llifo i’r môr” (Bournemouth, Exmouth, Dartmouth, ayyb).<br />
<br />
Mae hefyd heol ym Mrynsiencyn, Ynys Môn, o’r enw Trefenai (neu ‘Tre Fenai’ ar Fapiau Google’) ond enw gwneud diweddar yw hwn o bosibl.<br />
<br />
Yn ôl Hobson Matthews (Cardiff Records, 1898ff) :<br />
<br />
ELY FARM. An ancient homestead in the hamlet of Ely. It was the hereditary property and residence of the late George Thomas (1821–1898), a Glamorgan farmer of the old school.<br />
<br />
Ai Cymreigiad ar yr enw Saesneg ‘Ely’ yw Tre-lai, megis lleoedd Bro Morgannwg Tre-lales (Laleston), Tre-os / Tre-oes, Tredodridge, Trewalter, ayyb?<br />
<br />
Byddai’r Saeson yn arfer enwau afon ar bentrefi a threfi Cymru am ryw reswm neu’i gilydd megis Brynbuga / Usk; Aberconwy / Conway (mae enw tref Conwy yn ymddangos bod yn Gymreigiad o’r enw Saesneg i bob pwrpas), Mynyddcynffig / Kenfig, Aberogwr / Ogmore-by-Sea.<br />
<br />
Felly, oni fu yma enw Saesneg ‘Ely’ yn unig nes i’r Cymry yn yr Oesoedd Canol ail-feddiannu Bro Morgannwg?<br />
<br />
(Ni wn pa mor hen yw’r enw ‘Ely’, na ‘Thre-lai’. Efallai nid oes sail o gwbl i’r hyn yr wyf yn ei gynnig yma!).<br />
<br />
(2) Beth yw ynganiad lleol Lanelay Hall yn Nhonysguboriau (os nad LEIN-lei yw erbyn hyn!). Lanéli? Lanélai? Lanelái? Lanlái?<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgn7d6Al-TsdIDtAjqOKz8wjjbB34p4rDnlYxvX8xHRFDFAutlDCl7hyphenhyphen0nBu-Fv-q8vzP9UY4VsYYkt6QxT8FZGlnj8GLFeYF7Vu-BSodsJZWSh9KosSA9wOMfPnkiU8ZRie13tRA/s1600/4214_western-mail_09-05-1895_ocsiwn-LANELAY_170519.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="504" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgn7d6Al-TsdIDtAjqOKz8wjjbB34p4rDnlYxvX8xHRFDFAutlDCl7hyphenhyphen0nBu-Fv-q8vzP9UY4VsYYkt6QxT8FZGlnj8GLFeYF7Vu-BSodsJZWSh9KosSA9wOMfPnkiU8ZRie13tRA/s640/4214_western-mail_09-05-1895_ocsiwn-LANELAY_170519.PNG" width="640" /></a></div>
<br />Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-58927350560192958562017-05-18T17:33:00.000+01:002017-05-18T17:33:44.852+01:00Y Gymraeg yn Ne Cymru yn 1891<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Dyma adroddiad byr yn Saesneg o’r Cardiff Times, ymron gant a phedwar ar hugain o
flynyddoed yn ôl, yn sôn am ganlyniadau Cyfrifiad 1891. </div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Wrth ei droed yr wyf wedi
ychwanegu siartiau tafellog er mwyn hwyluso dehongli’r ffigyrau yn y testun hwn<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCD70Nd0CG8860oaezfFtRDnHbj5uxlKrTsuqf0Z8CFcJ2T3CHg8l55-kNTmoMieSSUwdOosE4RpkdrG45xlvaRZcMKTPt_L6cSYjy7xJPXECHHiZX-cN4I8QQQvdc-isvGB_1uQ/s1600/4867_languages-in-south-wales_cardiff-times_02-09-1893_170417.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCD70Nd0CG8860oaezfFtRDnHbj5uxlKrTsuqf0Z8CFcJ2T3CHg8l55-kNTmoMieSSUwdOosE4RpkdrG45xlvaRZcMKTPt_L6cSYjy7xJPXECHHiZX-cN4I8QQQvdc-isvGB_1uQ/s1600/4867_languages-in-south-wales_cardiff-times_02-09-1893_170417.png" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://www.blogger.com/null" name="_Hlk482857703"><span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;">Cardiff Times 2 Medi 1893<o:p></o:p></span></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br />LANGUAGES SPOKEN IN SOUTH WALES.<br /><br />A highly interesting section of the census returns is that relating to the language spoken in Monmouthshire and South Wales.<br /><br />To first take Monmouthshire. In 1891 there was an enumerated population in that county of 275,242, of whom 217,664 spoke English 9,816, Welsh 29,743 both English and Welsh; 555, other languages; while 2,475 persons made no statement on the point, and 15,209 were infants under 2 years of age.<br /><br />In the Chepstow registration division there were 18,042 English-speaking residents, 30 spoke only Welsh, and 249 both English and Welsh.<br /><br />In Monmouth registration division the figures were - English, 26,098; Welsh, 29; bi-lingual, 306.<br /><br />In Abergavenny, 21,985 spoke English, 361 Welsh, and y 2,420 both languages.<br /><br />In Bedwellty division there were 38,833 English-speaking people, 6,805 Welsh, and 15,105 Welsh and English.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;">Pontypool had 33,426 English, 351 Welsh, and 3,499 bi-linguals.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;">With a population of 96,796 Newport district had 79,280 English-speaking residents, and 2,240 Welsh, while 8,164 were at at home in both languages.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;">Turning to Glamor[gan]shire, we find that, with a population of 693,072. the English numbered 326,481, the Welsh 142,346, and the bi-linguals 177,726.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;">In Cardiff distinct, with an enumerated population of 173,796 in 1891, there were 138,276 English, 3,120 Welsh, and 19,395 English and Welsh-speaking people.<br /><br />The proportion of Welsh was, of course, very much larger in the Swansea district. With a population of 114,326, 57,099 spoke the English language, 22,417 the Welsh, and 27,229 both languages. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span><span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br />The figures for other towns are as follows: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 12pt; line-height: 17.12px;"><br /></span></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: none;"><tbody>
<tr><td style="border: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><a href="https://www.blogger.com/null" name="_Hlk482866217"></a><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: 8pt;">English<o:p></o:p></span></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: 8pt;">Welsh<o:p></o:p></span></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
<span style="font-size: 8pt;">Both Languages<o:p></o:p></span></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Pontypridd<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
50,005<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
40,507<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
46,487<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Merthyr Tydfil <o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
34,651<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
35,244<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
39,812<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Bridgend<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
19,243<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
11,806<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
17,329<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Neath<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
17,793<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
14,740<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
20,493<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Pontardawe<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,590<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
13,655<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
5,132<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 60.6pt;" valign="top" width="81"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Gower<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 55.3pt;" valign="top" width="74"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
7,834<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 54.05pt;" valign="top" width="72"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
857<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57.75pt;" valign="top" width="77"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,849<o:p></o:p></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
CARMARTHENSHIRE.<o:p></o:p></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: none;"><tbody>
<tr><td style="border: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Llanelly<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
6,161<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
25,366<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
17,630<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Llandovery<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
688<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
6,804<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
3,570<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Llandilofawr<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
926<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
13,327<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
5,151<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Carmarthen<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
3,976<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
17,848<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.9pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
10,586<o:p></o:p></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
PEMBROKESHIRE.<o:p></o:p></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: none;"><tbody>
<tr><td style="border: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 77.35pt;" valign="top" width="103"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Narberth<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
7,445<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.85pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
6,520<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 49.4pt;" valign="top" width="66"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
3,392<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 77.35pt;" valign="top" width="103"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Pembroke<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
26,871<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.85pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
67<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 49.4pt;" valign="top" width="66"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,430<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 77.35pt;" valign="top" width="103"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Haverfordwest<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
17,643<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 56.85pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
7,086<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 49.4pt;" valign="top" width="66"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
5,982<o:p></o:p></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
CARDIGANSHIRE.<o:p></o:p></div>
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: none;"><tbody>
<tr><td style="border: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Cardigan<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
679<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,285<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: 1pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
4,575<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Newcastle-in-Emlyn<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
549<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
15,501<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
2,231<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Lampeter<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
328<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
7,230<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,713<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Aberayron<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
148<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
9,369<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
1,549<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Aberystwyth<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
2,169<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
11,971<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
6,136<o:p></o:p></div>
</td></tr>
<tr><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-image: initial; border-left: 1pt solid windowtext; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
Tregaron<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
106<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
7,268<o:p></o:p></div>
</td><td style="border-bottom: 1pt solid windowtext; border-left: none; border-right: 1pt solid windowtext; border-top: none; padding: 0cm 5.4pt; width: 57pt;" valign="top" width="76"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;">
907<o:p></o:p></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /> <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
(Diwedd)</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
A dyma'r siartiau tafellog:</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfh9Q0VG5CA43EnoXRdMYDzvwRNsddqSpP-ToG_YQSbiOW1OtZbPRDBTArkidQLcVkckK7ggueELMKsNOCI_jpQp0DMqYjchMmFnqRGDbqERHEkkgVHyugiTez7_2cjLKNoD-vvg/s1600/4193_arberth_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfh9Q0VG5CA43EnoXRdMYDzvwRNsddqSpP-ToG_YQSbiOW1OtZbPRDBTArkidQLcVkckK7ggueELMKsNOCI_jpQp0DMqYjchMmFnqRGDbqERHEkkgVHyugiTez7_2cjLKNoD-vvg/s1600/4193_arberth_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrLD-SL8uGp-7lAzGRC6ABbiDvu9GIE8P5_ZVdt7MeU6MShJjbDYQYBwbXkzc5yqdqu9YsVaBZlFKA8ibc4To93BbvefEoviF3-6D08DLrLplUpFHHNUBGYmCikAtWQBDvqon66A/s1600/4194_penfro_cyfrifiad-1891.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrLD-SL8uGp-7lAzGRC6ABbiDvu9GIE8P5_ZVdt7MeU6MShJjbDYQYBwbXkzc5yqdqu9YsVaBZlFKA8ibc4To93BbvefEoviF3-6D08DLrLplUpFHHNUBGYmCikAtWQBDvqon66A/s1600/4194_penfro_cyfrifiad-1891.png" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhc5CGFHrZr4BF2HTRwVibmzC-BntDYm2mmem4pyXd2QW6SHxx13qgbnlidjfk_AaR97KCk6vn6gQDymIXmKtYBpfINdS1KS-EuUauHSzV3SYugpjQ_orrlg-dQvyqk8lZ4jDzGNQ/s1600/4195_hwlffordd_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhc5CGFHrZr4BF2HTRwVibmzC-BntDYm2mmem4pyXd2QW6SHxx13qgbnlidjfk_AaR97KCk6vn6gQDymIXmKtYBpfINdS1KS-EuUauHSzV3SYugpjQ_orrlg-dQvyqk8lZ4jDzGNQ/s1600/4195_hwlffordd_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJqWKFEkQ5XU1SevqV5THeeHgqvvY_YQzLC-nlIlL7eUKWO381RWtInTe62NLawdKkLFEKjLVt417ioKakIZ_LIgTDRjBnoRoVP-igKmEP7EZ13cvLCkY3zzvZIcCgyzmmH2VlEA/s1600/4196_aberteifi_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJqWKFEkQ5XU1SevqV5THeeHgqvvY_YQzLC-nlIlL7eUKWO381RWtInTe62NLawdKkLFEKjLVt417ioKakIZ_LIgTDRjBnoRoVP-igKmEP7EZ13cvLCkY3zzvZIcCgyzmmH2VlEA/s1600/4196_aberteifi_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO1X1twwbt_rWZJZVlZTTwdaCSM6jcj6z1NGhyHDgMd_KyhwVkIKigaExWdOPV2ps4h5hn052cTEKodjZj3QpkwfalBPFbSgJ5EjAvwu83A2MbDOf74bdxoBoXk555X7yYFFtbcA/s1600/4197_castellnewydd-emlyn_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO1X1twwbt_rWZJZVlZTTwdaCSM6jcj6z1NGhyHDgMd_KyhwVkIKigaExWdOPV2ps4h5hn052cTEKodjZj3QpkwfalBPFbSgJ5EjAvwu83A2MbDOf74bdxoBoXk555X7yYFFtbcA/s1600/4197_castellnewydd-emlyn_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYZ6bh-NMWPnEoQ5N2RJ-T3Pg7V3n2O3CKmCzxUSPboXMj1XDw72ckZDS5kXi3DFaA9vmZ690Ol4DNagHXGiaICvLbUwQPdT6m3U2KsOOJP_A3el9FuXE2IS9uY1_bdG1-WQj4ZA/s1600/4198_llanbedr-pont-steffan_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgYZ6bh-NMWPnEoQ5N2RJ-T3Pg7V3n2O3CKmCzxUSPboXMj1XDw72ckZDS5kXi3DFaA9vmZ690Ol4DNagHXGiaICvLbUwQPdT6m3U2KsOOJP_A3el9FuXE2IS9uY1_bdG1-WQj4ZA/s1600/4198_llanbedr-pont-steffan_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEida3RLcLo13My7AGM-bVCnqJ2MRL2jYJwcWxdlKWgdUxDpEW7TMH0VTsY-qgqS0rqVi1xMRJZpVRDTebnWGsOY3fUyu91Qn-mPK1zhhm122-yQl6Kp9Rbp7rOqR3obXZCPpgZ4FA/s1600/4199_aberaeron_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEida3RLcLo13My7AGM-bVCnqJ2MRL2jYJwcWxdlKWgdUxDpEW7TMH0VTsY-qgqS0rqVi1xMRJZpVRDTebnWGsOY3fUyu91Qn-mPK1zhhm122-yQl6Kp9Rbp7rOqR3obXZCPpgZ4FA/s1600/4199_aberaeron_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXfzARJPXJ9lCFurMeNNcW480pe3ppFOSNZwobfVyVg-4o9rTM5wx2HzEt5Jc48oR1-emZWlvqXjKig8BW_RHd-yawth5DZW0rR_Qhkcz2uQ6WN_roHnjl6m0a8flkWOw2h2zdAw/s1600/4200_aberystwyth_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhXfzARJPXJ9lCFurMeNNcW480pe3ppFOSNZwobfVyVg-4o9rTM5wx2HzEt5Jc48oR1-emZWlvqXjKig8BW_RHd-yawth5DZW0rR_Qhkcz2uQ6WN_roHnjl6m0a8flkWOw2h2zdAw/s1600/4200_aberystwyth_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwkktYhVqzD47mSucCiiOxWrxcFE5PuvZqkHkT7WzT1AcX9g1mSJGpluGZgjh8PJrIM4jCpWLoDv6IbqXdFy9aBysKV9StGTi2YOJ0MtrfZI2AlZRdS2hJ1lR_BTIZkh1rO70KNQ/s1600/4868_sir-fynwy_cyfrifiad_1891a.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwkktYhVqzD47mSucCiiOxWrxcFE5PuvZqkHkT7WzT1AcX9g1mSJGpluGZgjh8PJrIM4jCpWLoDv6IbqXdFy9aBysKV9StGTi2YOJ0MtrfZI2AlZRdS2hJ1lR_BTIZkh1rO70KNQ/s1600/4868_sir-fynwy_cyfrifiad_1891a.PNG" /></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyk-ayb_TZizxu-lQsKZ3Gb2nTA2Jowx4MdZMTtAhPBTykH7QgTQdFruI9DE76YTxvMDiGmtGfYUeANQ0Cx2rv6gp-e-A3YzC9gdidX5uQrxp8Ot_wVFWdgqBs9ZwGjsXwUmFmtw/s1600/4202_cas-gwent_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiyk-ayb_TZizxu-lQsKZ3Gb2nTA2Jowx4MdZMTtAhPBTykH7QgTQdFruI9DE76YTxvMDiGmtGfYUeANQ0Cx2rv6gp-e-A3YzC9gdidX5uQrxp8Ot_wVFWdgqBs9ZwGjsXwUmFmtw/s1600/4202_cas-gwent_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYIlPmtFxYWwAc1bfuBgeKPcNUuIXOXJG-KkQASqWcQpL_RbfE-S-JLDAdt7zm0By2MB4GM4ndVeWfkDl8__nAPWd-rxlJd4eghQ_tbKd-DXQ-hqHWu8-cjq6D_RKcUUmyl-nD1w/s1600/4203_trefynwy_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYIlPmtFxYWwAc1bfuBgeKPcNUuIXOXJG-KkQASqWcQpL_RbfE-S-JLDAdt7zm0By2MB4GM4ndVeWfkDl8__nAPWd-rxlJd4eghQ_tbKd-DXQ-hqHWu8-cjq6D_RKcUUmyl-nD1w/s1600/4203_trefynwy_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtPx3wqWswJoHe_fIbUENWLtAIGrzMKrjiJJ1ocsrUS8lzMTmH-KQnCU5rCpF4jC1uk_hp0qKQyD17hw_GUOtbQhC4Nk9GX6ozjrZCAK2sxmDjL2Oa-fe310Lb57E4uyRo7YcObQ/s1600/4204_y-fenni_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtPx3wqWswJoHe_fIbUENWLtAIGrzMKrjiJJ1ocsrUS8lzMTmH-KQnCU5rCpF4jC1uk_hp0qKQyD17hw_GUOtbQhC4Nk9GX6ozjrZCAK2sxmDjL2Oa-fe310Lb57E4uyRo7YcObQ/s1600/4204_y-fenni_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcLuFA1tNfAbmu7QaXGGootq6OV57lPZ3lSwbDgWfrFa7a5-2R_z70EnUhn2asbzZQyomPmNPGmukx07XL0Kp7N8OOcWu5-NJ7XA-GS3c4cL0CfXTnbySesWNnhLYR7iZzJYLcuA/s1600/4205_bedwellte_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcLuFA1tNfAbmu7QaXGGootq6OV57lPZ3lSwbDgWfrFa7a5-2R_z70EnUhn2asbzZQyomPmNPGmukx07XL0Kp7N8OOcWu5-NJ7XA-GS3c4cL0CfXTnbySesWNnhLYR7iZzJYLcuA/s1600/4205_bedwellte_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgubu8N1EHVoJnS_pBh_VIyXR0P7QWbFo8fZzCy9-lqpqcB-j2fJ_a-cQRimRJA5mZP6Fxm12u0py5fII3y4lcIFb0FYogNepmtdOljxjI7qBF_AlfB29au5h6zDUnz-AF5UeHUAg/s1600/4206_pont-y-pwl_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgubu8N1EHVoJnS_pBh_VIyXR0P7QWbFo8fZzCy9-lqpqcB-j2fJ_a-cQRimRJA5mZP6Fxm12u0py5fII3y4lcIFb0FYogNepmtdOljxjI7qBF_AlfB29au5h6zDUnz-AF5UeHUAg/s1600/4206_pont-y-pwl_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaPyb0cg2S_cn2ek63XeoNZAo38vFRpI6TlWQrvBP6ftKJLIcDh5R0IWUocgRMIuXj6CdZcoz4eJ1ge3E6xvMt3GA40hdSWXuoOd8NgS3txQvyXSYti5oS3US0PNY08gCDj-MS6w/s1600/4207_casnewydd_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaPyb0cg2S_cn2ek63XeoNZAo38vFRpI6TlWQrvBP6ftKJLIcDh5R0IWUocgRMIuXj6CdZcoz4eJ1ge3E6xvMt3GA40hdSWXuoOd8NgS3txQvyXSYti5oS3US0PNY08gCDj-MS6w/s1600/4207_casnewydd_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTfJfP1idSgCbGoafFhZ3-8haZCrHDoL5kl1eRy0vvB6iPcaAYYqCQKriDzIYMB1-DcnwIRJKAN6pe9lRr-UhU5zNHSICvRBaaCJe03f16Vo5QP9lS4QbE8XMHcJVrBiD8KguwBA/s1600/4208_sir-forgannwg_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTfJfP1idSgCbGoafFhZ3-8haZCrHDoL5kl1eRy0vvB6iPcaAYYqCQKriDzIYMB1-DcnwIRJKAN6pe9lRr-UhU5zNHSICvRBaaCJe03f16Vo5QP9lS4QbE8XMHcJVrBiD8KguwBA/s1600/4208_sir-forgannwg_cyfrifiad-1891.PNG" /></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjar5_D0ERwK7it5NMY9ajjMk3lFhbM4W8kDqmluDWtahOdQ5ssV66t1k_ZZQkgdpUYNKqqKDCw_aOHVniZgfJE9hJl6qKD7ncsxoICMd4XEtGziFLrxXPC-j13EVSpVfxiV_YfkQ/s1600/4209_caer-dydd_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjar5_D0ERwK7it5NMY9ajjMk3lFhbM4W8kDqmluDWtahOdQ5ssV66t1k_ZZQkgdpUYNKqqKDCw_aOHVniZgfJE9hJl6qKD7ncsxoICMd4XEtGziFLrxXPC-j13EVSpVfxiV_YfkQ/s1600/4209_caer-dydd_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqXW_YBiUKwqGHXFZkChoJDgG4HxDlnhJf9HndAE6MxZmpB5JIZERIgvT-Ui4YELjAqe2tgswzE7LA8pN6ti7hhJUdHDOX4aG6-BoKnOt6TxxKjLLl-Sc3E_ic_iizyjUbaoRa3Q/s1600/4210_abertawe_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqXW_YBiUKwqGHXFZkChoJDgG4HxDlnhJf9HndAE6MxZmpB5JIZERIgvT-Ui4YELjAqe2tgswzE7LA8pN6ti7hhJUdHDOX4aG6-BoKnOt6TxxKjLLl-Sc3E_ic_iizyjUbaoRa3Q/s1600/4210_abertawe_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilYB1Co3ydEl4sGk9u-QBLWsW-Ls4oQRY3KNFu6j9Urm6JjqUiIRtwzshGs0-8uB8XL6jyrrXzZhwBLHNTilVfQJOZWQhNbeHGi48YizWtgFNUareuJcc-aVabK4V1jXl_eVtJ5g/s1600/4869_pont-y-pridd_cyfrifiad_1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilYB1Co3ydEl4sGk9u-QBLWsW-Ls4oQRY3KNFu6j9Urm6JjqUiIRtwzshGs0-8uB8XL6jyrrXzZhwBLHNTilVfQJOZWQhNbeHGi48YizWtgFNUareuJcc-aVabK4V1jXl_eVtJ5g/s1600/4869_pont-y-pridd_cyfrifiad_1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAvhoUZb2uhsYBUgkzwXmZzqJ9RRA1VtPop36QBMFV2ePb7-MKFQMsyZqxZQ7JfndhZHfVRy2grcc9BzRt6Q18GmHTREijsy_O9lnSzbkFkjC8rA9gVY8gq-AJfVaa_A1NkHP01g/s1600/4870_merthyrtudful_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAvhoUZb2uhsYBUgkzwXmZzqJ9RRA1VtPop36QBMFV2ePb7-MKFQMsyZqxZQ7JfndhZHfVRy2grcc9BzRt6Q18GmHTREijsy_O9lnSzbkFkjC8rA9gVY8gq-AJfVaa_A1NkHP01g/s1600/4870_merthyrtudful_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUt9YBZzUiB_d_Jkq0pTMwqRVu1aOE1a1YCs9Jq-V4TOBBWMBjBmKV0PC2xlv30JWIK_0-fNwZZDgNzLZ8JDDVE_0o588rMNx3D69Efh4zMpCoEW9BvIc1I578aHJBjR6OHw63wQ/s1600/4871_pen-y-bont-ar-ogwr_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUt9YBZzUiB_d_Jkq0pTMwqRVu1aOE1a1YCs9Jq-V4TOBBWMBjBmKV0PC2xlv30JWIK_0-fNwZZDgNzLZ8JDDVE_0o588rMNx3D69Efh4zMpCoEW9BvIc1I578aHJBjR6OHw63wQ/s1600/4871_pen-y-bont-ar-ogwr_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgC7FPKGjPm5P-9osO2Cn2MBmXeZbbDurT8fIGfGBHtNj8W0B3Wxbe5O1cgUk5UHDXRe33pHtVDa5hpQxGaUCGmxqOwNcMnN2cV5eolRWNT8GCXOdLtxRfyrSqAFyzp1wgDvZsRA/s1600/4872_castell-nedd_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgC7FPKGjPm5P-9osO2Cn2MBmXeZbbDurT8fIGfGBHtNj8W0B3Wxbe5O1cgUk5UHDXRe33pHtVDa5hpQxGaUCGmxqOwNcMnN2cV5eolRWNT8GCXOdLtxRfyrSqAFyzp1wgDvZsRA/s1600/4872_castell-nedd_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAn1Dhm6OKw8qrOysYY9CMh82VtBEuGY9c1HclbrslyfiB0Fr5677TFFG3RP6yQPd3c5toqIv7dBsKbmNF0O7wq63VJvL8Gsy2Yn2e13NwkTgi3vF8iavRXXrlwwjHXcfEojkBwQ/s1600/4873_pontardawe_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAn1Dhm6OKw8qrOysYY9CMh82VtBEuGY9c1HclbrslyfiB0Fr5677TFFG3RP6yQPd3c5toqIv7dBsKbmNF0O7wq63VJvL8Gsy2Yn2e13NwkTgi3vF8iavRXXrlwwjHXcfEojkBwQ/s1600/4873_pontardawe_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDpI0IFyPXG8fKYN4M1IvIxSFP344OhRDwg3Jhy5U8qDy9e1eyH8MQzNorUceK-vAQzWs4kzoBwZPKECXVe8NGarM51oyaG5fQZ8Db2KpKoUeysXOQxPsyrnKqF7-4pXgMhTWZmw/s1600/4874_gwyr_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDpI0IFyPXG8fKYN4M1IvIxSFP344OhRDwg3Jhy5U8qDy9e1eyH8MQzNorUceK-vAQzWs4kzoBwZPKECXVe8NGarM51oyaG5fQZ8Db2KpKoUeysXOQxPsyrnKqF7-4pXgMhTWZmw/s1600/4874_gwyr_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi81dS5SJkA56ob3oLeF1udjjXdZJpC7K1faLZkRIegfQ6qCBcohvc40p5AKxMgvqKZTdHY-CVXr-1WRWW2WOb_uRFCGfVBxs3HfVQ-VFmI_nW0fqjaRvQ-q8kCTiZkE3_mG4Ty3A/s1600/4875_llanelli_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi81dS5SJkA56ob3oLeF1udjjXdZJpC7K1faLZkRIegfQ6qCBcohvc40p5AKxMgvqKZTdHY-CVXr-1WRWW2WOb_uRFCGfVBxs3HfVQ-VFmI_nW0fqjaRvQ-q8kCTiZkE3_mG4Ty3A/s1600/4875_llanelli_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghzqBsyDOWkS1SU4GUqaBETwqe-xr-Nop-A8e4rFbUSdjhRwoIU1DpI-Kgg9GlscTZP6ZdmdIpDvMqvirX8kchmUBBpafFR4O3dpLIab01iXQGyQ0gxFPLgmS75930PZFl_Fu55g/s1600/4876_llanymddyfri_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghzqBsyDOWkS1SU4GUqaBETwqe-xr-Nop-A8e4rFbUSdjhRwoIU1DpI-Kgg9GlscTZP6ZdmdIpDvMqvirX8kchmUBBpafFR4O3dpLIab01iXQGyQ0gxFPLgmS75930PZFl_Fu55g/s1600/4876_llanymddyfri_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUw9HDBTnhyORiqsoWgdf4E1Yfzb4pXyVn5jqOhMJPOSKsOQR0DB4FsXeXIkJsc8G7XdFBewIbUqltxFr8jScug1DKhOzBFi2qNp4T61SeflEJmwAt4WII94JzbyjWTZJH0_MjJA/s1600/4877_llandeilo-fawr_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUw9HDBTnhyORiqsoWgdf4E1Yfzb4pXyVn5jqOhMJPOSKsOQR0DB4FsXeXIkJsc8G7XdFBewIbUqltxFr8jScug1DKhOzBFi2qNp4T61SeflEJmwAt4WII94JzbyjWTZJH0_MjJA/s1600/4877_llandeilo-fawr_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcsnyv7R8vBqcRq4fLFM3piXbT7h9SIOLlJsh6pFs26UyL2rYbiwl0sZlftdalOKAKoZhWCXvkGJ6hye-8B8rjovq2rZswy68nEiqqgz2-AlE1u_l65F2kPBEApXafsWO8C2FdrA/s1600/4878_caerfyrddin_cyfrifiad-1891.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: left;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcsnyv7R8vBqcRq4fLFM3piXbT7h9SIOLlJsh6pFs26UyL2rYbiwl0sZlftdalOKAKoZhWCXvkGJ6hye-8B8rjovq2rZswy68nEiqqgz2-AlE1u_l65F2kPBEApXafsWO8C2FdrA/s1600/4878_caerfyrddin_cyfrifiad-1891.PNG" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /><div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 8.0pt; line-height: 107%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
A dyna'r cwbwl am y tro! </div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-28958850003384951842017-05-17T10:17:00.000+01:002017-05-17T10:17:02.158+01:00Mwynglawdd 'Cymro'. Colorado ac Arizona.<br />
<div class="_3x-2" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div data-ft="{"tn":"H"}" style="font-family: inherit;">
<div class="mtm" style="font-family: inherit; margin-top: 10px;">
<div class="_5cq3" data-ft="{"tn":"E"}" style="font-family: inherit; position: relative;">
<a ajaxify="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1900394813319949&set=gm.10155227927794471&type=3&size=1250%2C570&player_origin=photos" class="_4-eo _2t9n" data-ploi="https://scontent-mad1-1.xx.fbcdn.net/v/t31.0-8/18589131_1900394813319949_7485732312702769325_o.jpg?oh=630ddbf63687659458c99d215fad0e80&oe=597853BC" data-render-location="group" data-testid="theater_link" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1900394813319949&set=gm.10155227927794471&type=3" rel="theater" style="box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.05) 0px 1px 1px; color: #365899; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; position: relative; text-decoration: underline; width: 476px;"></a></div>
</div>
</div>
</div>
<br />
<div class="_5pbx userContent" data-ft="{"tn":"K"}" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; letter-spacing: normal; line-height: 1.38; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_591c133b32d337942337182" style="display: inline; font-family: inherit;">
<div style="display: block; font-family: inherit; font-style: normal; font-weight: normal; margin: 0px 0px 6px;">
Pwt arall a ddodwyd gennyf ar y fforwm "Enwau lleoedd":</div>
<div style="display: block; font-family: inherit; font-style: normal; margin: 0px 0px 6px;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Enwau Cymraeg a Chymreig Dramor</b>:</span></div>
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; font-weight: normal; margin: 6px 0px;">
Ar bwys Central City, Swydd Gilpin, Colorado, bu mwynglawdd o’r enw ‘Cymro’.</div>
<div style="display: block; font-family: inherit; font-weight: normal; margin: 6px 0px;">
<i>“</i><span style="font-family: inherit;"><i>Er ei fod yn prospector profiadol (= George Griffiths), ac
wedi darganfod y mwngloddiau “Cymro,” “Wales” a “Bangor” yn swydd Gilpin, nid
oedd yn deall natur ei ddarganfyddiadau y tro hwn.“ </i>Hanes Cymry Colorado. Evan
Williams. Denver, 1889.</span></div>
<div class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit; font-weight: normal;">
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; margin: 0px 0px 6px;">
Fodd bynnag, mae’r “Rocky Mountain Directory and Colorado Gazette For 1871” yn sôn am James R. Jones fel darganfyddwr y wythïen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; font-style: normal; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxCkTHlKmMqjzjr-oHIkNY1L9_elJiZ6tgR48-iGCV2TTk6Pj0viEJCQSURinIt3QzwCSW6MKrCcYyfKPO_a_kICPSWIG6tOF0RWYZG7LSiOnQkBLFGopDKudZ8x1ksP74JUKiPg/s1600/4861_1871_mwnglawdd_cymro_170515-2.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="290" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxCkTHlKmMqjzjr-oHIkNY1L9_elJiZ6tgR48-iGCV2TTk6Pj0viEJCQSURinIt3QzwCSW6MKrCcYyfKPO_a_kICPSWIG6tOF0RWYZG7LSiOnQkBLFGopDKudZ8x1ksP74JUKiPg/s640/4861_1871_mwnglawdd_cymro_170515-2.PNG" width="640" /></a></div>
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; margin: 0px 0px 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; margin: 0px 0px 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; margin: 6px 0px;">
Bu mwynglawdd arall o’r un enw yn Arizona. Yn y ‘Weekly Journal-Miner’ (Prescott, Arizona) 17 Ebrill 1901, cawn:</div>
<div style="font-family: inherit; margin: 6px 0px;">
“<i>To G. R. Hughes, his heirs or assigns: You are hereby notified that we have expended during the years 1899 and 1900 Two Hundred Dollars... in labor and improvements upon the Cymro mine, situated in Walnut Grove Mining District</i>”.</div>
<div style="font-family: inherit; font-style: normal; margin: 6px 0px;">
Ar bwys tref Prescott, Yavapai County, Arizona y mae Walnut Grove.</div>
</div>
</div>
</div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-74732878299911351072017-05-17T09:07:00.001+01:002017-05-17T09:07:54.476+01:00Elái ynteu Élai?<i>Y mae trafodaeth ddiddorol ar y fforwm 'Enwau Lleoedd', a gychwynnwyd gan Dylan Foster Evans, ar ddefnydd cyfoes y ddwy ffurf ar enw’r afon Elái (hynny yw, ai Elái ynteu Élai yw’r enw)?</i><br />
<i><br /></i>
<i>Dyma sylw gennyf innau y bore yma, wedi ei gopïo i’r blog yma gan nad wyf wedi dodi dim arno ers dros fis!</i><br />
<br />
Parthed (elái) ac (élai), a oes enghreifftiau eraill i’w cael yng Nghymru o ddau enw cyfredol ar yr un afon?<br />
<br />
Mae enghraifft hybsys yn Lloegr o afon ac iddi ddau enw, sef Tafwys yn ninas Rhydychen – a adweinir hefyd yn y fan honno fel 'Isis'.<br />
<br />
Yn ôl erthyglau gan wikipedia ar Isis a Thames (y darnau canlynol o'r erthyglau wedi eu cyfieithu, a’u haddasu yn sylweddol, o’r Saesneg),<br />
<br />
"Enw arall ar Afon Tafwys yw “Isis” a ddefnyddir ar gyfer y rhan o'i tharddiad ym Mryniau’r Cotswold (Thames Head yn Swydd Gaerloyw) hyd at aber Thame yn Dorchester yn Swydd Rydychen...<br />
<br />
Mae mapiau’r Arolwg Ordnans yn dal i roi "River Thames or Isis” ar ei fapiau fel enw’r afon hyd at Dorchester. Fodd bynnag, ers dechrau'r 20fed mae’r enw Isis wedi colli yn gyffredin fel enw arall ar yr afon ar wahân i’r darn yn ninas Rhydychen...<br />
<br />
Awgrymwyd gan rai haneswyr fod yr enw Isis yn ei wreiddyn (ffurf gynharaf 1350 Isa; yn 1577 ceir Isis am y tro cyntaf) yn dalfyriad o’r enw Lladin ar yr afon, sef Tamesis.”Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-15941005322567399552017-04-12T12:01:00.000+01:002017-04-12T12:01:43.953+01:00Enghraifft o dafodiaith Bro Morgannwg o'r flwyddyn 1897.<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Darn o hanes Ianto'r Shortar, yn nhafodiaith Bro Morgannwg. O Bapur Pawb, 29 Mai 1897.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">IANTO'R SHORTAR </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">[Gian Fachgian o Fro Morgianwg.] </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">XI. DECHREU CHWALU’R NYTH. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Af fi ddim i wed wthtoch chi am boiti’r holi a'r crosholi fuws ar Ianto biach boiti'r mochyn - dim ond gwed ’sponiad Ianto biach yn short ’naf fi; achos ma stori'r mochyn yn myn’d dicyn biach yn hir, y’ch chi'n gwpod.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Beth bena, ro’dd y ’sponiad rhwpath fel hyn: Weti i Ianto biach ddwad nol o’r gwaith tin, rol bod a chino iddyn nhw, fe ddath Shoni biach Wil Sherwr iddi moyn a gial myn’d ar hyd y lle i seuthu adarn biach; ac ar hyd y lle i seuthu adarn biach etho'n nhw’ch dou. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ro’dd yr adarn biach yn gwpod ta dwad ar ’u cownt nhw own nhw; felny, ar ol cerad a cherad am oria, cheson nhw ddim cynnyg ar seuthu dim at ddim, ond at un goch giam fiach; do’dd hono ddim yn gwpod dim am boiti nhw, ond fi ffilws Ianto a seuthu hono hed. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Weti Ianto biach ffili seuthu’r goch giam, dyma Shoni’n dechra shimplo’r pystol, trw wed niag o’dd a ddim gwerth; nia laddsa fa ddim cleran withach ’deryn, a lot o rhw flagardath felny. Ro’dd Ianto’n cynnyg dala wager a fa, lladdsa fa fuwch ne geffyl; a felna o’n nhw’n tafoti a’u gilydd wtht gerad sha thre, nes to’n nhw o fla’n y Lion.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Fan ’ny, fi welws Shoni fochyn y Lion yn acor bedd iddo i hunan yn y doman. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Ianto,” eba Shoni, “wyt ti’n gwed y lladda dy bystol di fuwch ne geffyl, ond fi ddala i a ti ginog a dwrnad o farbls nawr nia ladda fa ddim mochyn.” </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Fi dala i y consartina a ti,” ebe Ianto, “lladdiff a.”</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Nawr, ta, giad i ni wel’d, nawr, ta,” ’ba Shoni. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mwn mynad arath ne lai, ro’dd y mochyn yn cwmpo yn farw clotshan iddi fedd weti cial i seuthu’n gwmws yn ’i lycad whith. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gita bod y mochyn yn cwmpo, fi glwsan laish menw yn gwiddi: “Beth wyt ti’n neyd, y scowndral biach; am beth owt ti’n lladd y mochyn, Ianto?” &c. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gwraig y Lion o’dd y fenw. Ro’dd hi’n gwel’d y cwbwl, ond wydda hi ddim beth o’dd gita nhw mwn llaw, stodd y peth weti dicwdd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">’Don nhw ddim weti gwel’d hi cyn iddi widdi felna, ond nhw gwelson hi nawr; ond ethon nhw ddim i ddala pen stori a hi, achos fi rhytson nerth ’u trad i gwato i’r coud o’dd jest ar bwys ’no; a dyna lle buo nhw’ch tri yn gwato fan ’ny ys to hi’n nos pitsh. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ro’dd Mac Cinli, y’ch chi’n gwpod, gita nhw o’r dechra. Weti ’ddi fyn’d yn nos felny, fi ddechreuson ’u ffordd sha thre; ond ro’dd gormod o ofon cial ’i whado gian ’i fam ar Ianto i fyn’d i’r ty; i’r ardd i gwato yn y coud gwsberis a’th a, ond fi a’th Mac Cinli a Shoni sha’r ty’n streit. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ro’dd Ianto biach yn gwel’d ’i fam a Meri yn myn’d i whilo am dano, ac weti iddi nhw fyn’d, y slipws a i’r ty ac i’r gwely heb wmolch nia byta bwyd nia dim. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Weti Ianto biach fyn’d drost ’i stori, dyma’r hen Ianto yn gofyn iddo:</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Ceso ti’r ginog a’r marbls gian Shoni?” </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Do,” ’ba fynta. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“O! dera di, ’ta,” eba’i diad, dan winco arna i, “dyw’r gollad ddim yn gollad i gyt, </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">yto ’ta? Os gialla i gial gwaith i ti fori, gai di dechra gwitho dy’ Llun nesa’i ti gial talu am y mochyn yto. Wi weti setlo a Mac y Lion felna hono, wyt ti’n folon?”</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Otw i,” ’ba fa, a’r dwr yn tascu o’i lycid a, gian mor falch o’dd a i glwad. Ro’dd i diad yn rhoi dwy newydd dda iddo gita’u gilydd wtht wed felna. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Fi gias Ianto waith i Ianto biach fel ro’dd a’n meddwl; ac fi gias Ianto biach ddechra gwitho’r dy’ Llun cynta’r ol ’ny; ac weti’n, ’nath a ddim llwar o ofid i neb gita’r pystol a’r consartina. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ro’dd Bill Hwals nawr yn dechra myn’d</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">yn fachgian drwg, ac o ddrwg i wath ro’dd a’n myn’d o hyd. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Weti ’ddo ddechra ciaru, ro’dd a’n gias budur iddyn’ nhw yn ty, ac ro’dd a’n colli llwar tyrn ar ’i waith i herlid cwrw a potchan giam a phetha. Ro’dd a weti cial tair symans am botshan, ond do’dd a ddim weti dala dim giam; ac achos hyny a phetha, ro’dd i diad a fynta yn ffrio yn ty yn rown abowt fel ci a mochyn. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ond ta beth yn byd ’nelsa Bili, do’dd dim bai ar Bili gian ’i fam. Bili o’dd ffafrat ’i fam, a Ianto biach o’dd ffafrat i diad; ond dyn helpo Meri, pwr dab, do’dd neb yn ffafro llwar ar Meri. Ro’dd Ianto biach yn bwcwth prynu lot o betha iddi pun delsa fa’n rhowlar-man i enill saith a whech y dydd fel ro’dd Bili’n gneyd. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Do’dd dim gwerth o giam am boiti Glyndwynant; ro’dd y pydlars a’u cwn a’u dryllia ar ’u gol nhw ddydd a nos; ond ro’dd Bili bown o gial myn’d i whilo o hyd, er i’r jestysed wed wthto’r tro dwetha buws a o’u blan</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">nhw ta carchar o’dd yn ’i haros a pun delsa fa ’no weti’n. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Un bora, fi ballws Bili a chwnu i fyn’d sha’r gwaith; rodd ’i ben a rhy dost iddo witho, ’ba fa; ond fi gwnws heb fod yn hir i gial myn’d i whilo am sgwarnog; ro’dd a, ma’n depig, weti setlo y noswith cyn ’ny a Dic y Washman a Shoni'r Cwn ffor’ o’dd hi fod. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ro’dd ’i ben a’n iach net ’i fyn’d i gwrdd a Dic a Shoni boiti ddeg o’r gloch i’r Tinman’s, ac i fyn’d gita nhw a’r cwn weti’n i whilo am sgwarnog i dir Gelligron. Weti nhw whilo lot dyma nhw o’r diwadd yn cwnu sgwarnog, o’dd weti diwad ’no o rhwle arath, dyma hi’n hylyw fawr gita nhw stodd y lle’n eco. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Hylyw! Mac Cinli; O! iafal a!” ‘ba Bili, fel dyn yn crio acshwn jest.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“O! Topar biach a fa! O! nghi biach i; O! rhen gianon a fa,” eba Dic. [“]Hylyw, ngiast fiach i; O! ngh’loman i a hi!” eba Shoni. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Erbyn hyn, ro’dd y sgwarnog ar gianol y ca, a’r cwn yn closo am boiti ’ddi. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Dyna hona’n reit., ta beth, ’ba Shoni; achos ro’dd a’n proffesu ’i fod a’i hunan yn dallt lot am boiti hela. Reit o gial ’i dala o’dd a’n feddwl o’dd y sgwarnog.” </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Pun o’dd y sgwarog yn gwel’d y cwn yn closo am boiti ’ddi felny, dyma hi'n rhoid naid lan boiti betar llath i'r air, ac wtht ’i gwel’d hi weti myn’d i golli felny, heb wpod iddyn nhw mor sytan, fi gretws Topar ta Flei, giast Shoni, o’dd weti llyncu ’ddi, ac fi gretws Fled ta Topar o’dd weti llyncu ’ddi, a dyma’n nhw myn’d i wmladd a’u gilydd yn ffyrnig. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Fi farcws Mac Cinli’r sgwarnog yn dishgyn,</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">ac yn gwrsi yr a’th hi rhynti nhw hyd y berth. Fan ’ny, fi nidws y sgwarnog i ben clawdd, ac off a hi’n gros trw'n berth; a dyma Mac Cinli’n myn’d i roid naid drost ben y berth ar ’i gol hi; ond rhwffordd, fi slipws ’i ddwy trod ol a, ne rhwpath. Yn lle rhoid naid drost ben y berth, fel ro’dd a’n feddwl, rhoid naid nath a, stodd a’n dishgyn a’i ben yn erbyn poplan o’dd yn y clawdd ac weti’n, dyma fa’n dishgyn yn fon y clawdd fel cwtad o hoilon yn farw clotshan. Nawr, ro’dd y sgwarnog weti dianc, a Mac Cinli weti marw! </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Erbyn hyn, ro’dd Topar a Flei weti dwad i ddallt ffor’ o’dd petha’n iawn, ac yn dishgwl mor wirion a dwy ddafad ar gorph Mac Cinli, gita. Bili, Dic, a Shoni. Pun o’n nhw yn pendrwmu fan ’ny, uwchben corph Mac Cinli, ro’dd y dyn o’dd bia'r tir yn doti’u henwa nhw lawr mwn llyfyr rochor arath i'r berth; ac weti ’ddo fa gwpla, dyma fa'n gwed wthtyn nhw: </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">“Wel, Wiliam Hwals, a Richad Lwys, a John Jones, gewch chi glwad am hyn yto. Dydd da chi heddi.” </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">(I'w barhau.)</span>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-38059104989819148562017-04-12T11:03:00.000+01:002017-04-12T11:03:52.776+01:00Enghraifft o dafodiaith Shir Gâr ganrif yn ôl.<div class="MsoNormal">
Darn yn nhafodiaith Sir Gaerfyrddin o’r “CARMARTHEN
JOURNAL”, Mawrth 22, 1918.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
LLITH TWM 'BARELS. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
BISNES Y BWYDIDD. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Wel ma rhiw helbil ofnadw inglin a chal tippin bach o fwyd i
gadw corff ag ened wrth i gili. Idrich yn go dowill ma pethe nawr, ond yn ol
pob tebig mi ddaw'r cwbwl yn well heb fod yn hir iawn. Nawr ma'r wlad ma yn
gneid pethe ddilse fod wedi cal i gneid o ar ddachre'r rhifel. Ma un peth i
weid inglin a'r bwyd, ma'r fflwr wedi gwella lot wrth fel wedd e os tippin nol.
Stim cimint o'r Indian Korn indo nawr. We'r brawd [sic; = blawd] ny fowr o
gownt. Mi fiodd lot o sharad amser y fflwr Indian Korn nag wedd hi ddim yn ffer
fod ffarmers yn cal fflwr gwenith gatre iachis, a dinion erill yn gorffod bitta
shwt stwff gwael. Ie, wel, wedd hi'n idrich dippin bach yn fflat prny, ond dina
beth od fel i ni'n leiko idrich ar un wmed y ddalen. Cin y rhifel we dinion yn
galler cal fflwr gwyn Extras, a'r rhan fwya o ffarmers yn bitta bara gwenith, a
rhai o nhw hefid yn bitta bara barlis. We dim son prny nag wedd hinni ddim yn
ffer i'r ffarmers. Wy'n cofio amser pan wedd plant ffarmers yn mind a'i tockin
i'r iskol - bara menin gwenith ne farlis, a hwnnw yn go dowill i liw, a'r plant
yn gorffod mind naill ochor i fitta fe, achos fod plant erill yn gneid sport am
i pen nhw. Y plant ny, wedi tiddi finni nawr, si'n grwmlan fwya yn erbin pethe
fel ma nhw nawr. Rownd ma'r rhod yn troi. Peth arall wedin. Wy'n cofio'r amser,
ag ich chithe hefid, pan bise dyn yn mind i dre fowr, a dillad gwlad, ag wmed
wedi browno yn yr hoil, beth we nobs y trefidd yn i galw nhw, — "kentri
joskins," "kentri klowns” ag enwe o'r short na. Ond ma'r nobs wedi
gweld gwerth y "joskins" a'r "klowns" erbin heddi. We'r hen
wlad ma wedi mind dippin bach yn rhi stuck-up, ag wedd hi'n hen brid tinni rhai
o bleevs crand rhai o'r swanks. O, O, middech chi, grondwch ar Twm yn cadw part
y ffarmers, ag inte wedi bod yn i whippo nhw mwy na neb. Do do, ag os bidd
ishe'r whip to, ma Twm yn barod i hiwso hi. Ond sna i am feio neb ar gam. Thats
ffer inuff ond iw e? <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Wel nawr te, cin starto, wy am weid gaer ne ddoi inghilch
consert <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
BLANCOD, GER CINWIL. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ichi’n cofio i fi ofin cwpwl o gwestiwne i gomitti y consert
ma. Mi ddoith aped o wrth un o'r comitti, ond down i ddim yn sattisffeid ar y
partiklars, ag mi es i i whilo miwn i'r bisnes. Rown i am gal gweld yn iawn fod
popeth yn cal i gario mlan yn streit. Wel ma dda gen i aller gweid fod y cwbwl
yn iawn. Y dispiwt mwya we hin. Mi rowd ar ddiall nosweth y consert fod dros
£10 wedi cal i caskli, ond ar ol ny dim ond cifri am £8 19: 6 ddoith. Nawr yn
nattiriol we rhaid idrich mwn gal gweld shwt we pethe'n bod. Wy wedi cal gwbod
shwt biodd y cam-ddialltwrieth, ond dima'r peth pwysig, we'r cwbwl yn reit
streit, hinni iw, dim pinsho. Wy hefid wedi cal eitha explaneshon inglin a'r
conserts, a'r amownts si wedi cal i rhoi i'r boys, ochodin ma gen i bleser i
weid wrth y reeders fod y comitti yn reit streit mor belled, ag yn heiddi pob
sipport.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Shwt biodd hi ar y cobin ny gwmpodd i'r afon sha Pentrecwrt?
Wir ma adarn epeshal i gal fforna. Ma lot o ddigwiddiade doniol wedi cimrid lle
forna [sic; = fforna] yn ddweddar, a wy'n gweld fod rhaid rhoi tro na emill
waith. Peth arall hefid inglin a'r hewlidd. Ma'r Kownti hewl yn grand, wharre
teg, ond am yr hewlidd bach, dyn helpo'r pwr begers si'n gorffod trottian drosti
nhw'n amal. Ma nhw'n gweid wrthw i fod yr hewlidd yn Ffraink rhiw dippin bach
yn wath na nhw, ond wy'n dowto tanimarw. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Shwt mai’n bod oboti streik y "needl-dreivers" sha
Landissil? Wy wedi cal ar ddiall fod un o'r leeding boys wedd yn gweiddi am streik
wedi mind nol i weitho heb y godiad. Wir, stwff gwael iawn wedd yn y boy na.
Nid gweid dim am reits na rongs y streik odw i, ond cifeirio at y bachan ma yn
gweiddi am streik, ag inte wedin yn troi yn gachgi. Wy'n leiko gweld dyn yn
sticko dros i arfe, bidded e'n gledde ne nedwi. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ma rhai yn grwmlan achos ma dim ond whilo beie ma Twm. Wel
sda fi ddim i neid am hinni. Felna ces i ngeni sownd, ond wy mor barod a neb i
roi credit le ma credit yn ddiledus. Wy'n cal ar ddiall fod rhai boys da iawn i
gal sha ardal Landissil, shach mod in whippo pwer o rai o'r netivs. Mai'n debig
fod un o'r gwd netivs ma yn gwerthi llath i gwstwmers am yr un pris o hid,
hinni iw, ddim wedi codi o wrth yr hen bris. Ma kesis o'r short ma yn anamal
iawn, a ma’r bachan ma, — Mistir Tomos Jons, Can-ton, yn heiddi camolieth am i
dreetment i'w gwstwmers. Cofiwch chi nawr te, na fidd mo hwn yn cal un trwbwl i
gal i waer miwn. Ol hands on deck to help a down-reit gwd chap. Pob lwc i ti
machan i. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ma gen i aer bach nawr i weid wrth ffarmer lan rochor icha
Llandissil, sha ardal Alltrodin fforna. Mi ddoith bachan gatre am leev o'r
Nevi, ar ol bod mas ar y mor am riw Too Yeers. Mi ath mas i whilo am weningen,
a se chi'n y man na, mi fiodd mor anlwckis a mind dros dir ffarmer neilldiol
heb feddwl insilto na gneid dim niwed i Skweier Spuds, ond o'r iechid, dina
storrom mai'n debig. Hm, ie, bachan wedi bod mas am rhiw too yeers, wedi joino
yn wirfoddol, ddim wedi bod yn cwdwmmo a Treibiwnals, ddim yn gneid gwd war
proffits, ond dina fe, we dim gweningen i fod i'r heero. Lwk heer Meinabs, do
yiw col that pleing the gem? I dont. That is teling yiw streit. Rho barch i'r
bechgin si'n wmla drostot ti bachan. Paid bod yn frwnt. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Wy am ofin un cwestiwn bach i gomitti klwb piskotta
Llambidder. Sawl mimber nowi dderbinion nhw pwy ddwarnod, a beth we’r boys, a
faint gorffod i'r boys dali am gal dwad yn eilode? Beth ma'r comitti yn neid
a'r dibs? Falle bidd infformeshon ar y kwestiwn yn intresting. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Beth iw'r mwstwr si gida rhai boys ifenk sha ardal Cwmdiad
ar nos Silie? Mai'n well i chi boys i fod dippin bach yn fwy tawel, ne falle
daw y bachan na yn y siwt kaki heibo i chi o Garfurddin. Ma lot o chi wedi cal
kondishonal exemshon, ond nid exemshon i neid disterbans ar nos Silie, a gneid
ich hinen yn niwsans i rai erill. Nid amser i wharre ffwl iw hi nawr, pan ma
boys stedi, streit mas yn y trenshis yn wmla drostoch chi. Ffor shem yiw
miserebl shurkers. Nawr, ma gen i list o enwe'r rhai fiodd yn wharre'r ffwl nos
Seel, March 3. Os nad ichi'n bihafio, mi ffeinjwch chi'ch henwe miwn man nad
ichi'n leiko. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Gaer bach at deekns a gwenidog <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
SALEM, HEWLGALED, LLANDEILO. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Mi leikswn gal gwbod pwy blan wedd gida chi i ddowis deekn
nowi pwy ddwarnod? A odi'r eilode wedi cal llais yn y bisnes? Peth arall wedin,
beth we gida'r cob na yn erbin cal dinion ifenk i gaskli at y comitti
showdwirs? <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Beth we gidag e yn i herbin nhw? Nawr te, ma gen i bos yn
iawn ichi. Shwt ma peido mind yn dost? Ma hwn yn joli gwd eideea hefid. Mai'n
debig fod boys y reilwei yn cal ginni yr wsnoth o war bonnis, ond os colla nhw
ddwarnod, ma nhw'n colli y ginni, ag yn lle ny yn cal twelv bob sick pei.
Rissult fowr iawn o sicknes. See the point. Diw hi ddim yn tali'r ffordd i find
yn dost. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
At eilode <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
WAR AGRIKELSHERAL COMMITTI, <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
shir Garfurddin. Prid ichi'n mind i gihoiddi balans sheet
och ackownts? Mai shwr o fod yn brid gwlei gal gweld le ichi'n sefill. Plees
ripplei, ne ma rhaid gweid rhagor ar y bisnes.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-84581143202188408592017-01-17T08:52:00.000+00:002017-01-17T22:46:32.520+00:00Y Gymraeg yn ysgolion Sir Fynwy yn 1913.<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgx1kolCiCEaMBjgdV1TvILLkBycvuoSs4233Tay0cQnk4TjiiRKG6zssmhfs9cUoafAO8uVhOC_64Qb0CZN_C9v5iJE7oHxTRuBH02MlZXPNQKAGeSa2EH_gLQCef5fCWYY-Y_vA/s1600/170116_map-tredegar-rhymni4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="332" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgx1kolCiCEaMBjgdV1TvILLkBycvuoSs4233Tay0cQnk4TjiiRKG6zssmhfs9cUoafAO8uVhOC_64Qb0CZN_C9v5iJE7oHxTRuBH02MlZXPNQKAGeSa2EH_gLQCef5fCWYY-Y_vA/s640/170116_map-tredegar-rhymni4.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Dros ganrif yn ôl, yn ôl y pwt isod y deuthum o hyd iddo o’r ‘Abergavenny
Chronicle’ (22 Mai 1913) yr oedd rhai ysgolion yn yr hen Sir Fynwy yn cynnig y
Gymraeg fel pwnc i’r disgyblion. Ni wn a yw’r adroddiad yn cyfeirio at ysgolion
cynradd yn unig neu rai uwchradd hefyd; ni hyd at ba le y mae’r ‘Cymoedd Rhymni
a Thredegar’ yn ymestyn – O Rymni hyd at Bontlotyn? Neu’r Bargod? O Dredegar
hyd at y Coed-duon? Neu Bont-llan-fraith?</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ond yr hyn sydd yn od yw nad oedd gwersi Cymraeg yn y
gweddill o’r ysgolion – ar wahân i’r ysgolion yn Llanofer, Trinant a
Phantygaseg. </div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Yn Llanofer gwelaf o bosibl ddylanwad hir-barhaol y Gymraes
Augusta Waddington, sef yr Arglwyddes Llanofer (ganwyd Llanofer 1802-1896), neu
yn ôl ei henw barddol Gwenynen Gwent, a osododd fri ar y Gymraeg yn y parthau
hyn o’r wlad pan oedd y werin yn dechrau troi eu cefn arni (o herwydd addysg yn
Saesneg, y mewnlifiad o siroedd gorllewinol Lloegr ac o Iwerddon, ayyb).</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Ond pam Trinant a Phantygaseg, tybed?</div>
<div class="MsoNormal">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjU32EkR59-tEvoqJb5tQUTbBnyBYS9sK9WGwGLYUUoHJA_I05fAhxtWXcWcaG0RsmznRFUp_yuUTfcLgbLt5LJM1H36CqqmE_n4Xd7AoxNviy5t02o2EFjq9sY8X4RCWUVZ0fDWA/s1600/160630_abergavenny-chronicle_130522_monmouthshire-and-welsh4_160630.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjU32EkR59-tEvoqJb5tQUTbBnyBYS9sK9WGwGLYUUoHJA_I05fAhxtWXcWcaG0RsmznRFUp_yuUTfcLgbLt5LJM1H36CqqmE_n4Xd7AoxNviy5t02o2EFjq9sY8X4RCWUVZ0fDWA/s320/160630_abergavenny-chronicle_130522_monmouthshire-and-welsh4_160630.png" width="302" /></a></div>
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b>Monmouthshire and Welsh.</b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
According to a recent report of his Majesty’s inspectors of
education in Monmouthshire, Welsh is taught in all the schools of the Rhymney
and Tredegar Valleys, as well as Llanover, Trinant and Pantygasseg. The
education authority (states the report) has had considerable difficulty in
finding teachers with adequate knowledge of the language to undertake its
instruction.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
It was pleasing to note, however, that evening classes for
teachers had been established to meet this difficulty, and teachers had availed
themselves of these classes and had benefited considerably thereby. The
attitude of the teachers towards the language was friendly and sympathetic.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b>A General Weakness.</b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
In the majority of the schools the basis of the teaching was
the direct method. A general weakness observable in the Welsh teaching was the
lack of practice by the child of continuous and connected speech. It was
pleasing to note that in one infants’ school “canu penhillion” [sic; =
penillion] had been introduced with conspicuous success.</div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-9255353213682585822016-12-23T10:43:00.000+00:002016-12-23T23:55:06.447+00:00NADOLIG GYDA’R CYMRY YN WORKINGTON (1881)<br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Cant ac un ar bymtheg a deugain o flynyddoedd yn ôl, yn y dref honno yn yr hen Cumberland yng ngogledd-orllewin Lloegr, cynhaliwyd Eisteddfod Nadolig gan Gymry’r cylch.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"></span><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuXYHPx7eovG1b-Ha-Se2FpYZHVqWH5mZV7nujs3Bk4riMJ_3Is3-hJzQM0uqoNDZU7EJ2CKrr680RYeY-bcPgq13hV6N-8SMOVIDBwkxmPlNlO-q83VslMuEkT3mEYJMEpIceVg/s1600/161223_map_workington2.png" imageanchor="1"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"></span></a><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh29fY4ewZjdMqWoeOWhmUA_UQGledBJvT6zndrVDwstYxXD_zN1aPw4WBAaRkalJPAz0yzEqQZleOa5YYBRajHBYH5k_pOPp260LUPyuvCwbgn9K0azB5hAo_LJDEpK57da1F55A/s1600/161223_map_workington4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="368" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh29fY4ewZjdMqWoeOWhmUA_UQGledBJvT6zndrVDwstYxXD_zN1aPw4WBAaRkalJPAz0yzEqQZleOa5YYBRajHBYH5k_pOPp260LUPyuvCwbgn9K0azB5hAo_LJDEpK57da1F55A/s640/161223_map_workington4.png" width="640" /></a></div>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Adroddiad o Faner ac Amserau Cymru 12 Ionawr 1881.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ4uSF-T9_NcV3_3vy4ra8y3Z2xjP-p37hXf2fdkRP3H9G1rigtAaKvzOnRhGoTx3eY0nyTIYaeoBgpwpZxKOf_vdoaeCg87EJDVNdM7tNfg7XMBgGsjKQP3X0Vrr92cfS9ouR9A/s1600/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-1.png" imageanchor="1"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ4uSF-T9_NcV3_3vy4ra8y3Z2xjP-p37hXf2fdkRP3H9G1rigtAaKvzOnRhGoTx3eY0nyTIYaeoBgpwpZxKOf_vdoaeCg87EJDVNdM7tNfg7XMBgGsjKQP3X0Vrr92cfS9ouR9A/s640/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-1.png" width="574" /></a> </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">NADOLIG GYDA’R CYMRY YN WORKINGTON</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">CEFAIS wythnos ddedwydd yn eu cymdeithas; croesaw cynnhes, mewn annedd hyfryd, gyda theulu hawddgar y pen cerddor coeth ac enwog, W. Griffiths, Ysw. (Ivander), perchenog y “Derwent Tinplate Works” – yr hwn, drwy ei fedr a’i ffyddlondeb, sydd wedi llenwi a chynnhesu calonau, nid yn unig ieuengctyd, ond teidiau a neiniau almonaidd tref Workington, a’r cylchoedd cymmydogaethol, o ysbryd a doniau cân; ac hefyd wedi magu awyddfryd yn ei heneidiau at lenyddiaeth goethedig. Cefais dridiau tawel yn ei dy^ i ddarllen a beirniadu cyfansoddiadau barddonol a rhyddieithol eu Heisteddfod Nadolig.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Yr oedd pwngc eu prif draethawd, sef “Dylanwad esampl,” yn un o fuddioldeb ymarferol, o’r natur mwyaf pwysfawr. Derbyniwyd pedwar traethawd rhagorol arno – dau yn Gymraeg, a dau yn Saesneg: cyfansoddiadau o anrhydedd i w^yl lenyddol. Gwnaeth y beirniad nodiadau ar bob un ohonynt; ond ei ddyfarniad oedd, rhanu y wobr rhwng yr ymgeisydd Cymreig, Llaw a Chalon, a’r ymgeisydd Saesnig, The Two Shamrocks – sef Mr. M. Humphreys (Amanwyson), Derwent Tinplate Works, a Mr. Boulton, Cockermouth. Annogodd y beirniad ar i’r trathodau gael eu hargraphu, am y gallent fod o fuddioldeb ëang a gwerthfawr, yn enwedig mewn cylchoedd teuluaidd </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXPnLrLvpjrcw_-JPTCeMGJegUSsHNUhDaGo-ZtFr8ah_N5G1BjXupyAfpgD8j1WTeC4PBenzb0azESIELBnKBru5NEraqT1JcDJwjCmwebF-KO2NfM0XaoBT6AjwYZ00g4PmwiQ/s1600/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-2.png" imageanchor="1"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXPnLrLvpjrcw_-JPTCeMGJegUSsHNUhDaGo-ZtFr8ah_N5G1BjXupyAfpgD8j1WTeC4PBenzb0azESIELBnKBru5NEraqT1JcDJwjCmwebF-KO2NfM0XaoBT6AjwYZ00g4PmwiQ/s640/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-2.png" width="512" /></a></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Prif gangen y farddoniaeth oedd chwe phennill, wyth llinell yr un, ar “Ostyngeiddrwydd.” Denodd hawddgarwch y fath rinwedd grasol chwech o ymgeiswyr i’r gystadleuaeth – sef dau Sais, a phedwar Cymro. Yr oedd eu penillion yn rhai darluniadol a chynnwysfawr, mewn iaith goeth, ystwyth; ond dyfarnwyd y wobr i Glan yr-afon – sef Mr. Thomas Williams (Cariadfab), Derwent Tinplate Works.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Pwng arall oedd wyth llinell o farddoniaeth, “Cyfarchiad i’r Nadolig;” a daeth i law chwech o benillion tarawiadol a rhagorol, yn enwedig pan feddylir nad oedd gan yr ymgeiswyr ond llai nag awr i gyfansoddi ac ysgrifenu eu penillion. Dyfarnwyd y wobr i Mr. D. Shakespeare, Derwent Tinplate Works. Ennillwyd y wobr am yr araeth fyrfyfyr oreu ar “Dywyllwch” gan Mr. T. Morgan (Adi), Derwent Tinplate Works. Yr adroddiad difyr gan Mr. Alfred Spencer, a chan Gough Humphreys, bachgenyn siriol saith oed.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Cafwyd cystadlu rhagorol mewn cerddoriaeth. Ennillwyd y gwobrau fel y canlyn yn y gangen hon: - Y pianoforte solo gan Master Thompson, Workington; tenor gan Mr. Davies; darllen cerddoriaeth ar yr olwg gyntaf gan R. Reece a T. Williams; soprano song gan Miss M. J. Williams; bass song gan Mr. J. Armstrong; choral by children, y Derwent Juvenile Choir; instrumental quartette, y Mri. Grayburn a’i gwmni: deuawd, Davies a Hopkins; trio, Mr. T. Williams a’i barti; y canu corawl, y Derwent Choir, o dan arweiniad Mr. Levi Williams. Rhai cyflym a medrus iawn i dynu peroriaeth swynol y violin oedd y llangc gobeithiol, Taliesin ap Ivander, a’r Mri. Lewis a Brown. Cyflawnodd y llywydd, C. J. Valentine, Ysw., a’r ysgrifenydd, Mr. D. R. Winstone, eu gwaith yn y modd</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizRQDXtmBgT2kkG1hiiBM4zgzL7D0jvCu1C84hyphenhyphenJTGHeAE7thkr49KIwJ9cJRlwJG01esuvxAfZJcQeRG7anKbT7tPV3roylAsjIwkkRCgIqSocPzjZsuT0trl9OQv_P9wZ4R7YQ/s1600/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-3.png" imageanchor="1"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizRQDXtmBgT2kkG1hiiBM4zgzL7D0jvCu1C84hyphenhyphenJTGHeAE7thkr49KIwJ9cJRlwJG01esuvxAfZJcQeRG7anKbT7tPV3roylAsjIwkkRCgIqSocPzjZsuT0trl9OQv_P9wZ4R7YQ/s640/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-3.png" width="544" /></a></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">boneddigeiddiaf. Ac aed drwy y program oll mewn o ddeutu pedair awr – amser cymmedrol.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Cafwyd cyngherdd poblog yn yr hwyr. Gan y band, cafwyd overture gref, ac wyth o ganau cynnhes gan gôr y lle, o dan arweiniad baton eu blaenor awenyddol, Ivander. Canasant ddarnau detholedig o weithiau anfarwol Mendelshon [sic] a Handel; a chanwyd amryw ganau swynol nodedig gan Mr. Metcalfe, ac yn arbenig gan Mr. Lizzie Williams (Llinos y De) a Mr. D. Lewis (Eos Dyfed). Nid oeddym yn synu chwaith fod seiniau treiddiol tannau mwynion violin Mr. E. Horace Packer yn gwefreiddio yr holl gynulleidfa.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ond gallaf dystio, ar fỳr eiriau yn y fan yma, i mi fwynhau canu addoliad y Sabbath yn y cyssegr yn fwy na chaniadau cywreiniaf a melusaf y gyngherdd yn y Town Hall. Canwyd yn dyner iawn amryw o dônau Sankey yn yr Ysgol Sul; eithr yr hyn a’m cynhesodd fwyaf oedd yr hen emynau a’r hen dônau oeddid yn arfer ganu gan yr hen dadau a’r mamau Puritanaidd ar gychwyniad y ganrif bresennol – hen bennillion a hen alawon fyddant yn ysgwyd ac yn toddi cynnulleidfaoedd, yn dryllio y galon galed, yn denu holl gylchoedd eglwysi Cymru. A da iawn genyf feddwl fod y pencerdd, W. Griffiths, Ysw., Derwent Tinplate Works, Workington, ddetholiad o’r hen dônau a’r hen emynau hyny yn barod i’r wasg, i’w cyhoeddi yn llyfr cryno, cyfoethog, a rhadlawn; o blegid y mae llaweroedd eisoes yn credu y bydd ei gasgliad </span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv59RDQOoIELL9_9d2O05s31nQL0m3GJb6VRveucpQC3lophDNbcwJDylIlsqcyLftO2fmbVoABZnrxEkvofYEkEf538Zwy_1dpyYWx6xW9D3qCu0c40gGhunX2SDa6vejiBdbMA/s1600/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-4.png" imageanchor="1"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv59RDQOoIELL9_9d2O05s31nQL0m3GJb6VRveucpQC3lophDNbcwJDylIlsqcyLftO2fmbVoABZnrxEkvofYEkEf538Zwy_1dpyYWx6xW9D3qCu0c40gGhunX2SDa6vejiBdbMA/s640/161221_baner-ac-amserau-cymru_12-01-1881_workington-4.png" width="596" /></a></span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">un o wasanaeth annhraethol effeithiol er cynnheau a melysau mawl a gweddïau eglwysi Cymru.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Y mae yn achos o galondid ac o lawenydd fod y Pencerdd Ivander, yr hwn sydd wedi cael ei ethol i fod yn un o feiriniaid cerddoriaeth leisiol ac offerynol yr Eisteddfod Genedlaerthol nesaf, a’r hwn sydd yn medru mwynhau a gwerthfawrogi yr alawon cywreiniaf, a’r dull mwyaf clasurol o’u canu, yn gosod ei fryd, gyda’r fath ofal, am ddwyn etto i arferiad yn ein cyssegroedd hen dônau cynnes a nefolaidd “amseroedd y diwygiadau;” a hyderwn y bydd i eglwysi Cymru gydymdroi o galon i’w gefnogi mewn anturaieth ag sydd yn debyg o effeithio mor ëang a pharhaol er lles i achos Cristionogaeth.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Y mae y baton aur ardderchog, a’r baton ifori modrwyog, a’r cwpanau arian, a’r organ a gafodd yn anrhegion oddi wrth y còrau cerddorol a fuont dan ei addysg, ynghyd â’r tystebau eraill a dderbyniodd, yn brofion amlwg o barch ei ddisgyblion iddo am ei lafur yn yr amser a aeth heibio. Ond er mor dderbyniol a defnyddiol y mae wedi bod, yr ydym yn hyderus mai ei ddetholiad o hen dônau a hen emynau amseroedd hyfryd y diwygiadau fydd coroniad ei wasanaeth i gân ei genedl; ac yr ydym yn hyderus y bydd i’w ddysgyblion a’i adnabyddwyr oll ei gefnogi ar unwaith mewn anturiaeth o’r fath gyfrifoldeb yn gystal a’r fath fuddiolddeb. – S. R.</span><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ôl-nodyn:</span><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOlIgKrOEgToE1pMu0BJWAZWpffXnRpw0SWNantJ2yUK0ZBIvVSjlwYv43aHBBFgy03Nqwh2dleBIjd-T0Sicodgs93HxCeIJQPFSZA59fKDZ9U8Yzq7HdWalBSBTuZgyAdX4vow/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_workington_marw-levi-williams_11-09-1884.PNG" imageanchor="1"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOlIgKrOEgToE1pMu0BJWAZWpffXnRpw0SWNantJ2yUK0ZBIvVSjlwYv43aHBBFgy03Nqwh2dleBIjd-T0Sicodgs93HxCeIJQPFSZA59fKDZ9U8Yzq7HdWalBSBTuZgyAdX4vow/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_workington_marw-levi-williams_11-09-1884.PNG" width="538" /></span></a><br />
<span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Marwolaeth - Blin iawn genym orfod cofnodi marwolaeth yr arweinydd poblogaidd, Mr. Levi Williams (ab Gwent), yr hyn a gymerodd le nos Sul diweddaf yn Workington. Dywedir mai o’r Cholera y bu efe farw. Mab ydoedd i’r diweddar Mr. Dd. Williams, un o ddiaconiaid parchus Jerusalem, Rhymni, ac am flynddau lawer yn Siloh, Tredegar. Bu Ab Gwent yn aelod ac yn arweinydd y côr am lawer o flynyddau yn nghapel Siloh, lle y teimlir hiraeth mawer ar ei ol. Yn herwydd marweidd-dra masnach y gwaith haiarn yn y lle hwn, tua phedair mlynedd yn ol, symudodd Levi i Workington, lle y bu farw ei anwyl briod. Un anwyl iawn gan bawb ydoedd Levi – pawb yn ei hoffi ac yn ei garu yn fawr yn y cymydogaethau hyn, ac yn ddiamheu genym ei fod yr un mor barchus ac anwyl i fyny yn ngwlad y Sais. Bu yn arweinydd Côr Undebol Tredegar am flynyddau. Claddwyd ef dydd Iau diweddaf yn Workington.</span>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-84053790524283503962016-12-22T23:22:00.000+00:002016-12-22T23:22:55.614+00:00YR HENAFIAETHYDD<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhestr hynod o ddiarhebion mewn papur newydd o Aber-dâr </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">gant a deuddeg ar hugain o flynyddoedd yn ôl. </span><br />
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tarian y Gweithiwr. 11 Medi 1884.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjq8n6C1hjmDblXlv4shoUpYnw7Fm6J9a5eUyRQFJ4grPOocytE6RRPZrlTVJ09fa-v5kY4KnucHg5QUCdfZNHpjrKVuwlc4z9RkFswyp32v0yM8l_t8l66lrxi0YNdEHsoEKxhyphenhyphenw/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion1.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjq8n6C1hjmDblXlv4shoUpYnw7Fm6J9a5eUyRQFJ4grPOocytE6RRPZrlTVJ09fa-v5kY4KnucHg5QUCdfZNHpjrKVuwlc4z9RkFswyp32v0yM8l_t8l66lrxi0YNdEHsoEKxhyphenhyphenw/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion1.png" width="366" /></span></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">YR HENAFIAETHYDD</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Diarebion</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Yn canlyn, wele rai o nodwedd dywyll ac anneallus. A oes a ddeongla rai o honynt?</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Anheu angen dyhewyn dir.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Anrhaith gyfludwyt taeog yn nhy ei gilydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Anwar fu felyn ei fraint.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bychodedd minailed, alias mynialedd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Coel can hadain.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Colles dy lad cystal i’r fuwch.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Colles dy gludwr a gyrchawdd ty gadwr.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Chweyrys gwawd o anianawd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Da angen ar eiddiawg, fel taeawg.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Danof llwyr i gyfarwyre, fel Dangos.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dofydd dihirwaith aros, potius Dafydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ebawl ar ebawl i Dduw.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Elid ryw, ar barth pa yw.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gorug ei waith a fach y fachdaith.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Goyaen a wêl ynghyfwng.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gwaedlyd wrth faint dy drachywedd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gwasgu yr haid cyn no’i cherdded.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gwell trw^ch nag arwynniad</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hir amod nid ä i dda, alias annod.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mab tyfech ry pennid.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mal un oll yn ieud Gragunan.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mal y peilliant ymdeg.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mûd arynaig y llafar.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ni chymerai gogyl am ei gâr.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ni elwir yn euog onis geirydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ni asgyr a goffa trefgordd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Nid gwr namyn gwrthmuni.</span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUKaPq2nIidGUn1nhcWeA4ANmMin9tirQ_aTemkOqGMGjBLfW_FodS_3NDsALiO4peJn_1CajD4wngPp64qoH0RJeoXLg6q0mcXgGypYOh5nTIcFUxAkB3Y7-rwto0XkHn9nyMsQ/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion2.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUKaPq2nIidGUn1nhcWeA4ANmMin9tirQ_aTemkOqGMGjBLfW_FodS_3NDsALiO4peJn_1CajD4wngPp64qoH0RJeoXLg6q0mcXgGypYOh5nTIcFUxAkB3Y7-rwto0XkHn9nyMsQ/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion2.png" width="457" /></span></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
Nid rhaid peidi yn llys arglwydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Nid ysgar angenawg ac anhychfryd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">O englyn ni ddaliaf haid.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhwy fu rhy fychod gynen.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Trengis a fremis, alias Trefwys.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Twyllid rhyfegid rhyfygiad. </span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dyma rai eto o nodwedd fyr:-</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Cnoi awel.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hael byrllofig.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hiroed anniolch.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hir lyngeswriaeth.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Iro blonhegen.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Llewid cywestach.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Llidiog lliosog.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Meithrin chwilerion.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhuthr mammaeth.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhygas rhywelir.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Addef yw tewi.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Addfed angeu i hen.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Abl i bawb ei gydradd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bid rydlyd dy arfau.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Bore i bawb pan goto.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Canu heb gywydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Can gwynted â’r gwynt.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ceised pawb ddwfr i’w long.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Chwil gan nos.</span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqeY6yCouZXsQqg_uD3u96ncVnm_M1dDoTLaaYPnISuLt1Mdfl1zSt4a2ODiscbzGuejkdXS6QLVe7xRv-bgKg9Jas2gq38Zu0l1QVz4XBSW7UhhrcBZqrVhGF-l05BwFtAfcW9Q/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion3.png" imageanchor="1"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqeY6yCouZXsQqg_uD3u96ncVnm_M1dDoTLaaYPnISuLt1Mdfl1zSt4a2ODiscbzGuejkdXS6QLVe7xRv-bgKg9Jas2gq38Zu0l1QVz4XBSW7UhhrcBZqrVhGF-l05BwFtAfcW9Q/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion3.png" width="434" /></span></a><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Chwanog annoeth i ymliw.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Chwareu hen gi â chenau.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dadleu gwedi barn.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Da daint rhag tafawd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Dall yn barnu ar liwiau.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Echwyn yw nâg.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Edwyn hengath lefrith.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Eang yw’r byd i bawb.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ffoi pob tlawd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ffordd Buallt i Henffordd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ffawd pawb yn ei dâl.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gair gwraig gwneler.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Gwnawd ar eiddil ofalon.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Goreu canwyll pwyll i ddyn.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Harrd pob newdydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Haeddu anerch yw caru.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Hiraeth am farw ni weryd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Iawn chwedlawg mab.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Iawn yn ymofyn meddyg.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Iro tin hwch â bloneg.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Llanw mewn llu.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Llaw lluaws ar waith.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Llawer gwir drwg ei ddywedyd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mal dyrnod pen.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Melus bys pan losgo.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Mynych y daw drwg fugail.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Neuadd pob diddos.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Nac ymddiried i estron.</span><br />
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4S8_9Y3gxJUbmUmAdGwMzCIVtu3CNAFZJFJOPkSAJ1JzXMiN1aKF2IauGR4sOW4keM0DxvcOsytqfzNTglFUy86JbA-_sTWyBWN_bbB1Rx-NHSXCM3FeQBP-V8yGBNwOlTm07xQ/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion4.png" imageanchor="1"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4S8_9Y3gxJUbmUmAdGwMzCIVtu3CNAFZJFJOPkSAJ1JzXMiN1aKF2IauGR4sOW4keM0DxvcOsytqfzNTglFUy86JbA-_sTWyBWN_bbB1Rx-NHSXCM3FeQBP-V8yGBNwOlTm07xQ/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_TOREDIG_11-09-1884_diarhebion4.png" width="480" /></a></span><br />
<br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Na wreica ond yn agos.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Odid difrio diwyd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">O daw ymenyn doed.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">O’r badell ffrio i’r tân.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Pryn tra flingych.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Pryn hen pryn eilwaith.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Pawb a gâr eu gwala.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhygas pob rhywir.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhy dyn a dyr.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Rhag angau ni thycia ffo.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Swrth pob diog.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Sychu trwyn y swch.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Sef a ladd a gyhudd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Teg pob hardd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Temyl glwth ei gegin.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Tafawd aur yn mhen dedwydd.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Uchenaid at ddoeth.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Utgorn yw cwrw da.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Un geiniog a ddyly cant.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Wythnos y llwynog.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Wyneb llawen, llawn ei dy.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Y bendro wibwrn.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Yspys pawb pan ddarfo.</span><br />
<span style="font-family: Verdana, sans-serif;">Ymguddio ar gefn y gist.</span><br />
<div>
<br /></div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-7177101587700960212016-12-22T16:52:00.001+00:002016-12-22T16:52:33.644+00:00TWYN-STAR(Addasiad o sylw a ddodwyd gennyf ar y fforwm Enwau Lleoedd)<br />
<br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Wrth geisio dyfalu ym mha le yn Nhredegar y mae ‘Y Twyn’
penderfynais taw Twyn-star y dylai fod – hynny yw, os rhan o etholaeth Sir
Frycheiniog bu Duketown ar un adeg. </span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlLB3PkKnkjMc0zTOxxKRBi3aEnW-W9QDM8NujuJOmhzpg5a8AuvJxHxSUru6rSmoAxhv8fzwV43YiANaKktFhAhe7tY-OuTHiNqw_56v82ZGTCWGcmiQx256sGAMdPXJg6OqHjw/s1600/161221_tarian-y-gweithiwr_02-05-1879_ar-y-twyn_tredegar.PNG" imageanchor="1"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlLB3PkKnkjMc0zTOxxKRBi3aEnW-W9QDM8NujuJOmhzpg5a8AuvJxHxSUru6rSmoAxhv8fzwV43YiANaKktFhAhe7tY-OuTHiNqw_56v82ZGTCWGcmiQx256sGAMdPXJg6OqHjw/s640/161221_tarian-y-gweithiwr_02-05-1879_ar-y-twyn_tredegar.PNG" width="542" /></span></a><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Bûm yn chwilio am ryw lun o Dwyn-star (Tredegar) fel y mae heddiw a chefais hyd i beth rhyfedd yno – arwydd heol dwyieithog lle mae’n ymddangos bod yr enw Cymraeg (ond bod gair Saesneg yn rhan ohono) wedi ei gyfieithu... i’r Gymraeg.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Yn Dukestown y mae Twyn-star / Twyn-y-star, o enw tafarn (The Star Inn) lled adnabyddus a fu yno ar un adeg. Bryncyn ac arno dafarn, felly.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Ond i bob golwg mae’r enw wedi ei ddehongli fel pe buasai’n enw Saesneg ag iddo’r ystyr ‘seren y twyn’.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Felly dyna’r enw Cymraeg o dan yr enw Saesneg ar arwydd heol ddwyieithog yn y lle hwnnw, sef ‘Seren Twyn’.</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTjVmebyKZIrnUWz_f4B1ZxSsDW9foqm4GpGhIIo9PQY7LCo-FLuPxeMeKfP82L66eB-tUg4eoB5B6vd9JoHyIvE4nfVK6uMVMGn0MWfcXFaNGDDTkJMeEBKmmLaV9kRdW4h-VVw/s1600/161221_twyn-star_seren-twyn.PNG" imageanchor="1"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><img border="0" height="357" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTjVmebyKZIrnUWz_f4B1ZxSsDW9foqm4GpGhIIo9PQY7LCo-FLuPxeMeKfP82L66eB-tUg4eoB5B6vd9JoHyIvE4nfVK6uMVMGn0MWfcXFaNGDDTkJMeEBKmmLaV9kRdW4h-VVw/s640/161221_twyn-star_seren-twyn.PNG" width="640" /></span></a><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="color: #1d2129; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Tybed ai Twyn-star yw'r twyn dan sylw yn yr adroddiad uchod, mewn colofn yn y Darian sydd yn sôn am Dredegar? Ai'r 'Star Inn' yw 'tafarn y twmp' y cyfeirir ato yno?</span><br />
<span style="background-color: #f6f7f9; color: #1d2129;"><span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Dyma lun arall o Dredegar. Nes at ganol y dre y mae arwydd dwyiethog arall ond yn anffodus, mae ‘ffordd’ wedi mynd yn ‘fford’ arno!</span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnbWs8y-BFwlEMypmMEDwlL_NkBVGrgSnD-lV_n6WH2P_RyOOtzQB9PzZGilZcuH7lESPT_kcIxtitUmWDwCemnH967wIH9LAIN2BVQBy28c1AFlDy8xuXK2YGcR4zYYteOiVBAQ/s1600/161221_tredegar_stockton-way2.png" imageanchor="1"><img border="0" height="368" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnbWs8y-BFwlEMypmMEDwlL_NkBVGrgSnD-lV_n6WH2P_RyOOtzQB9PzZGilZcuH7lESPT_kcIxtitUmWDwCemnH967wIH9LAIN2BVQBy28c1AFlDy8xuXK2YGcR4zYYteOiVBAQ/s640/161221_tredegar_stockton-way2.png" width="640" /></a></span><br />
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif;">Rwy wedi dod o hyd i’r ddau lun o'r dre ar y rhyngrwyd – wn i ddim a yw’r arwyddion yn dal yno. Ond maent yn haeddu sylw bach, dybiwn i.</span>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-22177641818912809042016-12-16T23:28:00.000+00:002016-12-16T23:31:11.567+00:00LLYWYDD SENEDD CATALONIA CARME FORCADELL O FLAEN Y LLYS<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.blogger.com/video.g?token=AD6v5dxkPg3U0Ly_rmL0IipERspTCx507U_jsl634NTClChr_KiRz5Sli8mjaHeEKJMvUIjt9r6V2DlF3lQ' class='b-hbp-video b-uploaded' frameborder='0'></iframe><br />
<br />
<div class="_5pcp _5lel" style="background-color: white; color: #90949c; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; position: relative;">
<div class="_6a _43_1 _4f-9 _nws _21p0 _fol" id="u_jsonp_2_21" style="display: inline-block; margin: -5px -5px -4px -4px; position: relative;">
<div class="_6a uiPopover" id="u_jsonp_2_22" style="display: inline-block;">
<a aria-controls="u_w_0" aria-expanded="false" aria-haspopup="true" aria-label="Shared with Public" class="_42ft _4jy0 _55pi _5vto _55_p _2agf _p _1zg8 _3m8n _4jy3 _517h _51sy _59pe" data-hover="tooltip" data-testid="privacy_selector_1658989074127192" data-tooltip-alignh="right" data-tooltip-content="Public" href="https://www.facebook.com/#" id="u_jsonp_2_23" rel="toggle" role="button" style="-webkit-font-smoothing: antialiased; background: none; border-radius: 2px; border: 1px solid transparent; box-sizing: content-box; color: #4267b2; cursor: pointer; display: block; font-weight: bold; line-height: 22px; max-width: 26px; padding: 0px 3px; position: relative; text-align: center; text-decoration: none; text-shadow: none; vertical-align: middle; white-space: nowrap; word-wrap: normal;"><i class="_3-99 img sp_pv1eAGw_6hS sx_18b3ab" style="background-image: url("/rsrc.php/v3/yx/r/JYG6dmm5Uoc.png"); background-position: -189px -245px; background-repeat: no-repeat; background-size: auto; bottom: 1px; display: inline-block; height: 8px; margin-left: 4px; position: relative; vertical-align: middle; width: 9px;"></i></a></div>
</div>
</div>
<div class="mtm _5pco" data-ft="{"tn":"K"}" style="background-color: white; color: #666666; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; margin-top: 10px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_585444ad7ec1c9806088063" style="display: inline;">
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
(Adroddiad wedi ei roi ar Facebook gennyf y bore 'ma)</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Y Ddraig Goch yn dangos cefnogaeth i Carme Forcadell (neu o leiaf, fi a Meic Gymro o flaen adeilad y lly<span class="text_exposed_show" style="display: inline;">sty, a’m capan draig goch am fy mhen) am naw o’r gloch y bore ’ma, yn Passeig Lluís Companys, Barcelona). Yn y fideo (26 eiliad) dyma Carme’n mynd i mewn i’r adeilad.</span></div>
<div class="text_exposed_show" style="display: inline;">
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Llywydd Senedd Catalonia yw Carme, ac mae hi’n wynebu ‘Cyfiawnder’ Gwladwriaeth Sbaen am ganiatáu trafodaeth a phleidlais yn y Senedd ar gasgliadau’r comisiwn y ‘Procés Constituent’. Comisiwn yw hwn a fu’n astudio llunio cyfansoddiad ar gyfer gweriniaeth annibynnol arfaethedig Catalonia.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Pam mae rhaid i lwydd Senedd fynd o flaen llys wedi ei chyhuddo o anufudd-dod a chamymddygiad bwriadol, a gwynebu cael eu gwahardd rhag bod yn aelod seneddol neu hyd yn oed cael ei defrydu i garchar? Y TSJC yw’r llys dan sylw (Tribunal Superior de Justícia de Catalunya / Tribiwnal Uchaf Cyfiawnder Catalonia), sef llys o farnwyr o Sbaen sydd yn gweinyddu cyfiawnder yng Nghatalonia.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Rhaid sylweddoli nad oes, i bob pwrpas, wahaniad pwerau yn bod yng ngwladwriaeth Sbaen, a’r pwerau gweithredol, deddfwriaethol a chyfreithyddol yn un, yn nwylo’r Partido Popular, sydd mewn grym ym Madrid.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
A rhaid cofio mai olynwyr yr unben Franco sefydlodd y Partido Popular (neu o leiaf, yr Alianza Popular, a newidiodd ei enw nes ymlaen) sydd yn rheoli gwladwriaeth Sbaen. Mae dylanwad yr unben yn drwm ar y blaid honno, yn enwedig y syniad o’r ‘sagrada unidad de España’ (undod sanctaidd Sbaen). At hyn, fe wyddys mai dymuniad olaf yr unben Franco ar ei wely angau fu am i’r brenin, a roes yn ei le fel pennaeth y wladwriaeth, ‘amddiffyn undod sanctaidd Sbaen’.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Rhaid ychwnaegu fod y PSOE (Partido Socialista Obrero Español / Plaid Sosialaidd y Gweithiwr Sbaenaidd) a’u plaid ranbarthol yng Nghatalonia (Plaid Sosialaidd Catalonia) yn gant y cant o blaid y Partido Popular yn mynnu dwyn gwleiddyddion sy’n cefnogi annibyniaeth o flaen eu ‘gwell’.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Mae Senedd Catalonia am gynnal refferendwm ‘swyddogol’ (hynny yw, wedi ei drefnu ar ôl dod i gytundeb â llywodraeth Madrid) a chyfrwymol ar y fater, ond mae Madrid yn ddi-ildio ac yn gwrthod y syniad yn llwyr.</div>
<div style="margin-bottom: 1em; margin-top: 1em;">
Un ffordd o ddistewi llais y werin, yn nhyb llywodraeth Sbaen, yw trwy ddwyn achos o drosedd yn erbyn gwleiddyddion sydd yn cefnogi annibyniaeth i Gatalonia, a gyrru ofn felly ar y mudiad dros annibyniaeth.</div>
</div>
</div>
</div>
Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-13577737858673738092016-12-08T20:36:00.001+00:002016-12-09T06:57:27.458+00:00GLENDOWER(Addasiad o ysgrif a roddais ar y
fforwm ‘Enwau Lleoedd’)<br />
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
Yn lle paratoi
rhyw ddeunydd ar gyfer fy ngwaith y pnawn yma, euthum ar gyfeiliorn wrth sylwi,
ar Fapiau Google, fod yn Los Angeles, California, heol o’r enw Glendower Avenue.
<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
A dyma fi’n dechrau
chwilio am ragor o enghreifftiau.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
Mae’r enw Glyn
Dŵr / Glyndŵr*, ar ei wedd Saesneg Glendower / Glendowr, i’w weld mewn sawl
gwlad, yn aml mewn mannau lle y bu Cymry alltud yn byw ar un adeg.<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<i>*Glyn Dŵr yn ôl Geiriadur yr Academi; Glyndŵr (llai cywir?) gan amlaf.</i><br />
<i><br /></i>
Mae’r rhan fwyaf
o’r enwau hyn, tybiwn, yn cyfeirio yn uniongyrchol at Owain Glyn Dŵr fel emblem
y Cymry, i goffáu’n harwr cenedlaethol, ond mae’n bosibl hefyd fod yr enw yn
gyfeiriad anuniongyrchol mewn rhai o’r enwau (enw llong hwyrach; neu’r
Glendower sydd yn gymeriad yn nrama Henry IV, Part 1 gan Shakespeare; enw
‘persain’ heb iddo gynnwys hanesyddol neu genedlaethol; enw bedydd neu enw
barddol rhyw unigolyn; o ‘Glendower’ oedd yn enw tŷ neu ardal yn wreiddiol;
ayyb. Er enghraifft, daw’r heolydd yn British Columbia yn y rhestr isod o’r
mynydd Mount Glendower yn yr un dalaith o bosibl; ac o enw llong y daw enw’r
greigres yn Queenland, Awstralia?)</div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<o:p></o:p></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
Nid yw’r ffurf
Gymraeg i’w gweld ar wahân i enwau yng Nghymru ei hun.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i>Cymru<span class="apple-converted-space"> </span></i></b><br />
Glendower Place (??Maes Glyndŵr) Hanmer, Wrecsam<br />
Glendower Buildings (??Tai Glyndŵr), Stryd yr Eglwys, Llansanffraid Glan Conwy<br />
Glyndwr Street (??Stryd Glyndŵr), Dolgellau<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glyndwr, Cnwclas<br />
Glyndwr Road (??Ffordd Glyndŵr), Aberyswyth<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Buildings (??Tai Glyndŵr), Dinbych y Pysgod<br />
Glendower Street (?? Heol Glyndŵr), Dowlais, Merthyr Tudful<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Close (??Clos Glyndŵr) Bracla<br />
Glyn-dwr Avenue (??Coedlan Glyndŵr), Pont-y-pridd<br />
Glendower Court (??Llys Glyndŵr), Heol y Felindre, Yr Eglwysnewydd, Caerdydd<br />
Glyndwr Road (??Heol Glyndŵr), Cwm-brân <br />
Glendower Street (??Heol Glyndŵr), Trefynwy<span class="apple-converted-space"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(Llwybr Glyndŵr / Glyndŵr’s Way, Llandrindod, Llanidloes, Treyclo, ayyb)</div>
<div class="MsoNormal">
<br />
Heol Glyndwr (??Glyndŵr), Coed-poeth</div>
<div class="MsoNormal">
Ffordd Glyndwr (??Glyndŵr), Northop</div>
<div class="MsoNormal">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<i><br />
<b>Yr Alban<span class="apple-converted-space"> </span></b></i><br />
Glendower Way, Pàislig / Paisla / Paisley, Yr Alban<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<b><i>Iwerddon<span class="apple-converted-space"> </span></i></b><br />
Glendower Street, Béal Feirste / Belfast<br />
Glendower Court, <span style="background: white;">Baile an Chollaigh</span> / Ballincolig, Contae Chorcaigh / County
Cork<br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<i><b>Lloegr</b><span class="apple-converted-space"> </span></i><br />
Glendower Avenue, North Shields<br />
Glendower Street, Bootle, Lerpwl<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Waterloo, Lerpwl<br />
Glendower Drive, Cheetham, Manceinion <br />
Glendower Park<span class="apple-converted-space"> (</span>enw ar heol),
Adel, Leeds<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Perry Barr, Birmingham<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Walsall<br />
Glendower Close, Gnosall, Stafford<span class="apple-converted-space"><br />
Glendower Approach, Heathcote, Warwickshire</span> <br />
Glendower Avenue, Coventry<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Close, Daventry<br />
Glendower Road, Llanllieni / Leominster, Swydd Amwythig<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Court, Greenfields, Amwythig / Shrewsbury<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Close, Churchdown, Caerloyw / Gloucester<br />
Glendower Road, Mortlake, Llundain<br />
Glendower Gardens, Mortlake, Llundain<br />
Glendower Place, South Kensington, Llundain<span class="apple-converted-space"> </span>(Glendower Mansions, Glendower Preparatory School)<br />
Glendower Road, East Sheen, Llundain<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Crescent, Orpington, Surrey<br />
Glendower Road, Peverell, Plymouth<br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i>Unol Daleithiau
America<span class="apple-converted-space"> </span></i></b><br />
Glendower Street, Ashland, Oregon<br />
Glendower Avenue, Los Angeles<br />
Glendower Place, Los Angeles<br />
Glendower Road, Los Angeles<br />
Glendower Stairs, Los Angeles <br />
Glendower Plantation, Ashville, Florida<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Court, Jacksonville, Florida<br />
Glendower Circle, Sun City Center, Florida<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Lane, Plano, Texas<span class="apple-converted-space"><br />
Glendower Drive, Fairfax Village, Spring, Texas</span><br />
Glendower Drive, Louisville, Kentucky<span class="apple-converted-space"><br />
</span><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 13.5pt;">Glendower
Place, Franklin, Tennessee<br />
Glendower Court, Nashville, Tennessee<br />
Glendower Court, Goodlettsville, Tennessee<br />
Glendower Way, Knoxville, Tennessee</span><span class="apple-converted-space"><br />
</span><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 13.5pt;">Glendower
Cove, Cordova, Tennessee</span><span class="apple-converted-space"><br />
(enw ar adeilad) The Glendower Building, </span><span style="background: white; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">3630 N Meridian St,<span class="apple-converted-space"> </span>Indianapolis,
Indiana</span><br />
Glendower Way, Roswell, Georgia<br />
Glendower Drive, Kirkwood, Missouri<br />
Glendower Terrace, Elgin, Illinois<br />
Glendower Place, Whitewater Township, Hanilton County, Ohio<br />
Glendower Avenue, Columbus, Ohio<br />
Glendower Street, Mapleton, Pennsylvania<br />
Glendower Drive, Lancaster, Pennsylvania<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Hamden. Connecticut<br />
Glendower Road, Boston, Massachusetts<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Roslindale, Massachusetts<br />
Glendower Road, Melrose, Massachusetts<br />
Glendower Circle, Pittsville, New York<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Way, Victor, New York<br />
Glendower Drive, Salisbury, North Carolina<br />
Glendower Road, Raleigh, North Carolina<br />
Glendower Court, Springfield, Virginia<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Court, Ashburn, Virginia<br />
Glendower Road, Midlothian, Virginia<span class="apple-converted-space"> </span><br />
East / West Glen Dower Drive, Fredericksburg, Virginia<br />
Glendower Road, Scotsville, Virginia<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Natural Bridge, Virginia (yn y llun isod)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy8fG0KOdBC3Jb481LR7-HTQzu7R399eNhmh2cBcYzWy3WojCrPb2oZLMQc-UE355d-SRn4S1Zyg148CuMvFjBXcAVSnVJiDn6LQFTWz1Ga2x866TeOjWBk0dfeeOBGTi2Ns2ihg/s1600/161207_glendower-road_natural-bridge-virginia-2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy8fG0KOdBC3Jb481LR7-HTQzu7R399eNhmh2cBcYzWy3WojCrPb2oZLMQc-UE355d-SRn4S1Zyg148CuMvFjBXcAVSnVJiDn6LQFTWz1Ga2x866TeOjWBk0dfeeOBGTi2Ns2ihg/s640/161207_glendower-road_natural-bridge-virginia-2.png" width="428" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
Glendower Court, Laurel, Maryland<br />
Glendower Road, Gaithersburg, Maryland<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw tŷ ) Glendower: (wedi ei drosi o’r wicipedia Saesneg):<span class="apple-converted-space"> </span><br />
<i>
Tŷ hanesyddol yn arddull y Diwygiad Groegaidd yw Glendower, a elwir bellach yn
Gofadail Daleithiol Glendower (Glendower State Memorial) neu Blasty Glendower
(Glendower Mansion), ac wedi ei leoli yn 105 Coedlan Cincinnati (Cincinnati
Avenue), Ffordd U.D.A 42 (U.S. Route 42), yn Lebanon , Ohio. Fe'i hadeiladwyd
yn 1836 gan Amos Bennett ar gyfer John Milton Williams, masnachwr o Lebanon, ac
fe’i henwyd ar ôl Owain Glyndŵr (Owen Glendower). Mae wedi’i ddisgrifio yn
"un o'r enghreifftiau gorau o bensaernïaeth yr Adfywiad Groegaidd yn y
Gorllewin Canol”. Ar 10 Tachwedd, 1970, fe’i hychwanegwyd at y Gofrestr
Genedlaethol o Leoedd Hanesyddol. Defnyddir yn aml dir Glendower gan ailgrewyr
brwydrau’r Rhyfel Cartref.</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<b><i>Canada<span class="apple-converted-space"> </span></i></b><br />
Glendower, Ontario, Canada (enw ardal ar bwys Gidfrey; enw gynt ar fwynglawdd)<br />
Glendower Circuit, Scarborough, Ontario<br />
Glendower Crescent, Georgina. Ontario<br />
Glendowr [sic] Street, Sudbury, Ontario<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Road, Victoria, British Columbia, Canada<br />
Glendower Drive, Richmond, British Columbia, Canada<br />
Glendower Gate, Richmond, British Columbia, Canada<br />
Mount Glendower, British Columbia</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxhyHqVdVqQ0tP1EcBjnuratUxSVCctHSk-7dZTCRYa_SLRzFtUNzcn2we8qgdvwHA5FkVEKbVY2DIF89-WmmDLVZ7gadPNDMsmIwTmwsXlCXsSDqZedhYZnMsBH3F9nkIUa4kKA/s1600/161208_mount-glendower_lloyd-george_criccieth2b.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="574" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxhyHqVdVqQ0tP1EcBjnuratUxSVCctHSk-7dZTCRYa_SLRzFtUNzcn2we8qgdvwHA5FkVEKbVY2DIF89-WmmDLVZ7gadPNDMsmIwTmwsXlCXsSDqZedhYZnMsBH3F9nkIUa4kKA/s640/161208_mount-glendower_lloyd-george_criccieth2b.png" width="640" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<br />
<b><i>De Affrica</i></b><span class="apple-converted-space"><i> </i><br />
(enw ar fynydd) </span>Glendower Peak, Port Alfred, Province of Eastern Cape</div>
<div class="MsoNormal">
<br />
Glendower Drive, Pretoriuspark, Pretoria <br />
Glendower, Dennemere, Cape Town<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Close, Sunningdale, Cape Town<br />
<br />
Glendower Avenue, Dunvegan, Edenvale, Johannesburg (wrth ochr maes golff y Glendower Golf Club; mae'r maes mewn ardal o Edenvale o’r enw Dowerglen, sef elfennau Glendower o chwith mae’n debyg) </div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<b><i>Seland Newydd</i></b><br />
Glendower ‘darn o dir yn Ponatahi, i’r de o Carterton’ gynt<o:p></o:p></div>
<span style="font-size: 12pt;"><br /></span>
<div class="MsoNormal">
<b><i>Awstralia</i></b><span class="apple-converted-space"><br />
(enw ar greigres) Glendower Point Reef, Queensland<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw ar nant) Glendower Creek, Pinbeyan, New South Wales<span class="apple-converted-space"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw ar fynydd) Glendower Mountain, Mulla Creek, New South Wales<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw ar lwybr) Glendower Trail, Walcha, New South Wales<span class="apple-converted-space"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw ar ffermdy) New Glendower, Queensland<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
(enw ar dŷ) Glendower, 5 Lloyds Road, Bathurst, Gormans Hill, New South Wales (Tŷ
Eidalaidd Fictoraidd Diweddar)<o:p></o:p></div>
<span class="apple-converted-space"><span style="font-size: 12pt;"><br />
</span></span><span style="font-size: 12pt;">(enw ar dŷ)
Glendower, Burgmann’s Lane, Hillvue, New South Wales<br />
<br />
Glendower Road, Holtze, Northern Territory<br />
Glendower Street, Sunnybank, Brisbane, Queensland<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Street, Mount Lofty, Queensland<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Close, Armidale, New South Wales<br />
Glendower Street, Rivermeadow, New South Wales <br />
Glendower Street, Gilead, New South Wales<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Avenue, Eastwood, New South Wales<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Court, Mooroolbark, Victoria<br />
Glendower Street, Perth, Western Australia<span class="apple-converted-space"> </span><br />
Glendower Way, Spearwood, Western Australia<br />
Glendower Road, Southern Cross, Western Australia<br />
Glendower Road, Carrolup, Western Australia <br />
</span><span style="font-size: 12pt;"><br />
<b><span style="background: white;"><i>Sri Lanka</i></span></b><span style="background: white;"><br />
Hotel Glendower, Nuwara Eliya, Central Province</span></span><span style="font-size: 12pt;"><span style="background: white;"><br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--></span></span><br />
<span style="font-size: 12pt;"><span style="background: white;">(lluniau gan Google)</span></span>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-22603661529487010012016-11-29T10:42:00.000+00:002016-11-29T10:42:38.742+00:00Llanfadog, Penrhyn Gw:yr<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifU2nn6_I2b0cBy9fNzlqNEAA_xkh4oRecoizOE8Bunq1yqf1CwalSwToRx-3FwFDhZ3Al9Wsolu1anGrN8ji3Oq04zwMBNIA5edUm79r6miUAwYFZlBE-vvB72h8d1fTuYpwZ7g/s1600/161129_llanfadog_llanmadoc_gwyr5_1786.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifU2nn6_I2b0cBy9fNzlqNEAA_xkh4oRecoizOE8Bunq1yqf1CwalSwToRx-3FwFDhZ3Al9Wsolu1anGrN8ji3Oq04zwMBNIA5edUm79r6miUAwYFZlBE-vvB72h8d1fTuYpwZ7g/s1600/161129_llanfadog_llanmadoc_gwyr5_1786.png" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">(Nodyn bach anfonais i at y Fforwm ‘Enwau
Lleoedd’ 29 Tachwedd 2016)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">Newydd gywiro dau dudalen Saesneg o'r
wicipedia – un am bentrefi Penrhyn Gw:yr lle y mynnid mai o ‘Médoc’ yn
'Ffrainc' y daw’r enw ‘Llanmadoc’ (sef Llanfadog) – yn y testun gwreiddol,
dywedid mai'r esboniad ‘most likely’ oedd hwn! <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">Mae'r awdur yn meddwl mai enw ‘Ffrangeg’
yw Médoc, heb sylweddoli taw enw Ocsitaneg yw mewn gwirionedd (Medòc), ac mai
ffurfiau lled wahanol a fyddai i’r enw gynt (mae’n debyg *Medouc < *Medolc).
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">Mae’r ffaith bod yno yn y cylch dywyn o’r
enw ‘Landes de Medòc’ (o’r Ocsitaneg Landas de Medòc = Tywyn Medòc) wedi
argyhoeddi’r awdur mai enw ‘Ffrangeg’ yw ‘Llanmadoc’! Ac i brofi’r tarddiad i’r
carn: ‘Haplogroup R1b (Y-DNA) is consistent with the regions of Llanmadoc, Wales
and Médoc, Bordeaux, France’.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">Yr ail oedd tudalen ‘Madoc, Ontario’. Mae
awdur hwn yn awgrymu bod y pentref hwnnw wedi ei enwi ar ôl Madog ab Owain
Gwynedd (ond nid oes tystiolaeth ar gael ar hyn o bryd i'w gadarnhau). <br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt;">Yna mae’n awgrymu damcaniaeth arall (nid
oes cyfeiriad at yr un ffynhonnell, ac y mae’n ddi-sail, heb os nac onibai) -
mai o ‘Llanmadoc’ ym Mhenrhyn Gw:yr y daw’r enw, ac wedyn yn ailadrodd y syniad
a fu ar dudalen ‘List of Villages in Gower’ – ei fod yn ei dro yn seiliedig ar
‘Landes de Mèdòc’!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="color: #1d2129; font-family: Helvetica; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: ES; mso-bidi-language: HE; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: ES;">Bydd yn ddiddorol gweld a fydd yr haeriad mai enw
Ffrangeg yw ‘Llanmadoc’ yn dechrau lledaenu, diolch i wicipedia! </span></div>
<br />Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-28483344422561747932016-09-29T16:00:00.000+01:002016-09-29T16:00:32.027+01:00Maelfa, Llanedern, Caerdydd<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6CM1UEbHkvSn4R6WC6VIQfT8hcq6TnkVHMj0Xd9v9ZiwjvRiH1boK6t-DH_EgYiXbYvbw0dvSebzuo3qHrvJuk-tMqI2442c48IMQtufSJYGX21szkrhzSPkBWAG1uThOB6kezA/s1600/160929_maelfa-llanedern3BW.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="222" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6CM1UEbHkvSn4R6WC6VIQfT8hcq6TnkVHMj0Xd9v9ZiwjvRiH1boK6t-DH_EgYiXbYvbw0dvSebzuo3qHrvJuk-tMqI2442c48IMQtufSJYGX21szkrhzSPkBWAG1uThOB6kezA/s400/160929_maelfa-llanedern3BW.png" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
Tybed faint yw dylanwad William Owen-Pughe ar enwau lleoedd Cymru (a thu hwnt)?<br />
<br />
Ceir yn Llanedern, Caerdydd, ganolfan siopa (a adeiladwyd yn 1974) a heol o’r enw Maelfa.<br />
Yn ôl Geiriadur Prifysgol Cymru, ‘mael’ + ‘fa’ yw ‘maelfa’.<br />
<br />
Daw ‘mael’ (= elw, mantais) o’r Saesneg ‘vail’ (> Cymraeg fael > mael).<br />
<br />
Ystyr ‘maelfa’ yw ‘siop, marchnad, marchnadle, basâr, adeiladau busnes’.<br />
<br />
Fe welir am y tro cyntaf yng ngeiriadur William Owen-Pughe (1803). Yn yr argraffiad o’r flwyddyn 1832, ceir ‘Maelfa... a market, a mart.’<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcD0-NEDmo6PVkFEZVRLsfD9D9fQUhoG0sswe5tUUg1Zwb-V-Edo9jJGxN5bqkurpw34LNCwnlAe2kxetTFhZMRRAkjdNSFRIectD3wkdSW9ES9ZLQCzL_XdwLY3wh4ZH7DaZgPQ/s1600/160929_MAELFA_william-owen-pughe.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcD0-NEDmo6PVkFEZVRLsfD9D9fQUhoG0sswe5tUUg1Zwb-V-Edo9jJGxN5bqkurpw34LNCwnlAe2kxetTFhZMRRAkjdNSFRIectD3wkdSW9ES9ZLQCzL_XdwLY3wh4ZH7DaZgPQ/s640/160929_MAELFA_william-owen-pughe.png" width="390" /></a></div>
<br />
Trwy gyd-ddigwyddiad, mae gair arall ‘maelfa’, efallai o'r gair ‘gafaelfa’, sydd / oedd ar lafar yn y parthau hyn. Yn ôl GPC ‘ymyl, dibyn; cyffiniau ty neu dir’ yw’r ystyr; ‘Ar lafar yn nwyrain Morg[annwg]. ‘ar faelfa’r graig’, ‘dod i faelfa Ty-fry’. Ond go brin taw hwnnw’r yw’r gair yn yr achos hwn.<br />
<br />
Yn ôl y geiraduron Saesneg, o’r Hen Ffrangeg daw ‘vail’, Hen Ffrangeg vail- (bôn y ferf valoir) o’r Lladin valêre (= bod yn werth, bod yn gryf). (Mae 'vail' yn wreiddyn y gair Saesneg ‘avail’, sydd yn adffurfiad – ychwanegwyd yr ‘a’ am ryw reswm yn y 13fed ganrif).<br />
<br />
Gwn am un enw lle arall y mae gair gwneud o Eiriadur Owen-Pughe ynddo, sef Bryn Athyn, 13.5 o filltiroedd i’r gogledd-ddwyrain o Philadelphia.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsZyTdMjpbpNbzS0NB6a60PtFFpFDXHbhJ6HvIVEU_CFt1AFOypwULDRaj8Ce9wP31Fa9pq9F4Wdt8uLxqKv5q2q5kUKXOPwqR1gPxMAYma8KJ0r8B2J622ffxdYRza8fjMtGh2Q/s1600/160929_bryn-athyn_map2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsZyTdMjpbpNbzS0NB6a60PtFFpFDXHbhJ6HvIVEU_CFt1AFOypwULDRaj8Ce9wP31Fa9pq9F4Wdt8uLxqKv5q2q5kUKXOPwqR1gPxMAYma8KJ0r8B2J622ffxdYRza8fjMtGh2Q/s640/160929_bryn-athyn_map2.png" width="640" /></a></div>
<br />Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8955395.post-18221216844064213202016-09-29T08:31:00.000+01:002016-09-29T08:37:32.706+01:00HEWL Y PLWCA, CAERDYDD<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<br /></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129; font-family: "helvetica"; font-size: 10.5pt;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglljcGttU8-843UODFJXSVt48aRNRFqSXiU9FVvbwbLvbNgBC8EH4aKdKtMaabWL6PU5Ma4tEe07da4jjy_z5ZBlrUIFXxOkoUmkY01-gJdNy9uXTal0AOWLzuphWNsWGUeIxvYA/s1600/160927_plucca-lane2BW_cardiff-and-merthyr-guardian_03-01-1857.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="448" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglljcGttU8-843UODFJXSVt48aRNRFqSXiU9FVvbwbLvbNgBC8EH4aKdKtMaabWL6PU5Ma4tEe07da4jjy_z5ZBlrUIFXxOkoUmkY01-gJdNy9uXTal0AOWLzuphWNsWGUeIxvYA/s640/160927_plucca-lane2BW_cardiff-and-merthyr-guardian_03-01-1857.png" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">HEWL Y PLWCA / PLUCCA LANE / CASTLE ROAD (1874) / CITY ROAD (1905)</span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Yn ôl Geiriadur y Brifysgol,
‘baw, llaid, llaca, clai’ yw ystyr plwca. Mae yno ddeg enghraifft o’r gair, yr
un gynharaf mewn cerdd gan Rhys Goch Eryri (fl. 1385 - 1448).<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Mewn ôl-nodyn dywedir:
‘Digwydd yr enw yn Plas Plwca, Cered[igion]; Heol y Plwca oedd hen enw ‘City
Road’, Caerdydd.’<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span style="color: #1d2129;">Ni wyddys tarddiad y gair. </span><span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;">(Yn ôl GPC ‘?cf. S[aesneg] taf[odieithol] plucky ‘heavy, clogging,
adhesive’.)<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Ni ddywedir o ble daeth y
wybodaeth hon, ond o chwilio ar y rhyngrwyd gwelir taw o Gyfrol 4 (1903) o
waith Joseph Wright yw (‘The English Dialect Dictionary: Being the Complete
Vocabulary of All Dialect Words Still in Use, Or Known to Have Been in Use
During the Last Two Hundred Years’, tudalen 557).<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Gwelodd Joseph Wright y gair
yn Macmillan’s Magazine, Medi 1889, tudalen 360, sydd hefyd i’w gael ar y
rhyngrwyd, mewn erthygl o’r enw ‘A REAL WORKING MAN’:<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">I may briefly state that there
are five kinds of broad-work — stone-picking, carlicking (i.e.
charlock-pulling), mangel-pulling, pea-picking, and gleaning — which is of
[tudalen 360] course its own reward. The other four kinds are paid for — at a very
low rate. Stone-picking the women reckon the hardest work of all; it begins
very early in the year, when the heavy land is “dreening wet”, and the clay so
"plucky" that the poor stone-pickers' boots soon become twice their
natural size and weight.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Ai gair brodorol yw plwca (er
gwaethaf ei nodweddion anghymraeg), neu fenthyciad o’r Saesneg yw?<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 4.5pt; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 4.5pt;">
<span lang="EN-GB" style="color: #1d2129;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">A oes enwau eraill â’r gair
‘plwca’ ynddynt, neu enwau lleoedd tebyg yn Lloegr?<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Dywedir
John Hobson Matthews yn y llyfr Cardiff Records (= Cofnodion Caerdydd), Cyfrol
5, 1905, fel hyn: (wedi ei gyfieithu o’r Saesneg)</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><span lang="EN-GB" style="text-align: center;">PLWCA-HALOG
(y cae brwnt neu aflan) Cae ar ffin ogleddol bwrdeistref Caerdydd a’r Waun
Ddyfal, lle mae Heol y Castell a Heol y Crwys yn cwrdd â Heol Richmond a Heol
Albany bellach - ar gornel yr ail a'r drydedd. </span><span style="text-align: center;">Yma bu’r hen le
dienyddio. Roedd cae arall o'r un enw yn yr Eglwysnewydd yn 1605.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">PLWCA LANE,
neu Heol y Plwca oedd enw gwreiddiol Heol y Castell, a newidiwyd i’r olaf ym
1874. Mae'n golygu "yr heol sy’n arwain at y cae’. Ceir y cae hwn mewn gweithred
o’r flwyddyn 1811 ac fe’i disgrifiwyd fel "y cwbl o’r cae saith erw hwnnw
o’r enw Plwca, rhan o dir Cwrt y Rhath.”
<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="EN-GB"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">(Testun
gwreiddiol): PLWCA-HALOG (the foul or
defiled pleck.) A field on the northern boundary of the borough of Cardiff and
the Little Heath, where now Castle and Crwys Roads meet Richmond and Albany
Roads—at the corner of the second and third. Here was the ancient place of
execution. There was another field of the same name at Whitchurch in 1605.<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<i><span lang="EN-GB"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">PLWCA LANE, or Heol-y-plwca was the original name of
Castle Road, changed to the latter in 1874. It means "the road to the
pleck." This pleck was in a deed of 1811 described as "All that close
of 7 acres called Plwca, parcel of the lands of Roath Court."</span></span></i><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><i><span lang="EN-GB" style="font-size: 12pt;"><br /></span></i>
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwM13Y6k5SPGe8jow4gsrDRXpZneik8K9x8mMl79q2U1yAMRKFb4YASJ5Ax05bXuHsXat989ZukPjY1hbfKwnXDvgQ3-pucVQsG-hoKyXaiu5pVpVGxFoA4_7dsXGmuislTWkpyQ/s1600/160928_plwca-halog4BW.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwM13Y6k5SPGe8jow4gsrDRXpZneik8K9x8mMl79q2U1yAMRKFb4YASJ5Ax05bXuHsXat989ZukPjY1hbfKwnXDvgQ3-pucVQsG-hoKyXaiu5pVpVGxFoA4_7dsXGmuislTWkpyQ/s640/160928_plwca-halog4BW.png" width="640" /></span></a></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><i><span lang="EN-GB" style="font-size: 12pt;"><br /></span></i>
<i><span lang="EN-GB" style="font-size: 12pt;"><br /></span></i>
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<i><span lang="EN-GB" style="font-size: 12pt;"><br /></span></i>Y Bachan Mainhttp://www.blogger.com/profile/12211489467547054299noreply@blogger.com