Darn yn nhafodiaith Sir Gaerfyrddin o’r “CARMARTHEN
JOURNAL”, Mawrth 22, 1918.
LLITH TWM 'BARELS.
BISNES Y BWYDIDD.
Wel ma rhiw helbil ofnadw inglin a chal tippin bach o fwyd i
gadw corff ag ened wrth i gili. Idrich yn go dowill ma pethe nawr, ond yn ol
pob tebig mi ddaw'r cwbwl yn well heb fod yn hir iawn. Nawr ma'r wlad ma yn
gneid pethe ddilse fod wedi cal i gneid o ar ddachre'r rhifel. Ma un peth i
weid inglin a'r bwyd, ma'r fflwr wedi gwella lot wrth fel wedd e os tippin nol.
Stim cimint o'r Indian Korn indo nawr. We'r brawd [sic; = blawd] ny fowr o
gownt. Mi fiodd lot o sharad amser y fflwr Indian Korn nag wedd hi ddim yn ffer
fod ffarmers yn cal fflwr gwenith gatre iachis, a dinion erill yn gorffod bitta
shwt stwff gwael. Ie, wel, wedd hi'n idrich dippin bach yn fflat prny, ond dina
beth od fel i ni'n leiko idrich ar un wmed y ddalen. Cin y rhifel we dinion yn
galler cal fflwr gwyn Extras, a'r rhan fwya o ffarmers yn bitta bara gwenith, a
rhai o nhw hefid yn bitta bara barlis. We dim son prny nag wedd hinni ddim yn
ffer i'r ffarmers. Wy'n cofio amser pan wedd plant ffarmers yn mind a'i tockin
i'r iskol - bara menin gwenith ne farlis, a hwnnw yn go dowill i liw, a'r plant
yn gorffod mind naill ochor i fitta fe, achos fod plant erill yn gneid sport am
i pen nhw. Y plant ny, wedi tiddi finni nawr, si'n grwmlan fwya yn erbin pethe
fel ma nhw nawr. Rownd ma'r rhod yn troi. Peth arall wedin. Wy'n cofio'r amser,
ag ich chithe hefid, pan bise dyn yn mind i dre fowr, a dillad gwlad, ag wmed
wedi browno yn yr hoil, beth we nobs y trefidd yn i galw nhw, — "kentri
joskins," "kentri klowns” ag enwe o'r short na. Ond ma'r nobs wedi
gweld gwerth y "joskins" a'r "klowns" erbin heddi. We'r hen
wlad ma wedi mind dippin bach yn rhi stuck-up, ag wedd hi'n hen brid tinni rhai
o bleevs crand rhai o'r swanks. O, O, middech chi, grondwch ar Twm yn cadw part
y ffarmers, ag inte wedi bod yn i whippo nhw mwy na neb. Do do, ag os bidd
ishe'r whip to, ma Twm yn barod i hiwso hi. Ond sna i am feio neb ar gam. Thats
ffer inuff ond iw e?
Wel nawr te, cin starto, wy am weid gaer ne ddoi inghilch
consert
BLANCOD, GER CINWIL.
Ichi’n cofio i fi ofin cwpwl o gwestiwne i gomitti y consert
ma. Mi ddoith aped o wrth un o'r comitti, ond down i ddim yn sattisffeid ar y
partiklars, ag mi es i i whilo miwn i'r bisnes. Rown i am gal gweld yn iawn fod
popeth yn cal i gario mlan yn streit. Wel ma dda gen i aller gweid fod y cwbwl
yn iawn. Y dispiwt mwya we hin. Mi rowd ar ddiall nosweth y consert fod dros
£10 wedi cal i caskli, ond ar ol ny dim ond cifri am £8 19: 6 ddoith. Nawr yn
nattiriol we rhaid idrich mwn gal gweld shwt we pethe'n bod. Wy wedi cal gwbod
shwt biodd y cam-ddialltwrieth, ond dima'r peth pwysig, we'r cwbwl yn reit
streit, hinni iw, dim pinsho. Wy hefid wedi cal eitha explaneshon inglin a'r
conserts, a'r amownts si wedi cal i rhoi i'r boys, ochodin ma gen i bleser i
weid wrth y reeders fod y comitti yn reit streit mor belled, ag yn heiddi pob
sipport.
Shwt biodd hi ar y cobin ny gwmpodd i'r afon sha Pentrecwrt?
Wir ma adarn epeshal i gal fforna. Ma lot o ddigwiddiade doniol wedi cimrid lle
forna [sic; = fforna] yn ddweddar, a wy'n gweld fod rhaid rhoi tro na emill
waith. Peth arall hefid inglin a'r hewlidd. Ma'r Kownti hewl yn grand, wharre
teg, ond am yr hewlidd bach, dyn helpo'r pwr begers si'n gorffod trottian drosti
nhw'n amal. Ma nhw'n gweid wrthw i fod yr hewlidd yn Ffraink rhiw dippin bach
yn wath na nhw, ond wy'n dowto tanimarw.
Shwt mai’n bod oboti streik y "needl-dreivers" sha
Landissil? Wy wedi cal ar ddiall fod un o'r leeding boys wedd yn gweiddi am streik
wedi mind nol i weitho heb y godiad. Wir, stwff gwael iawn wedd yn y boy na.
Nid gweid dim am reits na rongs y streik odw i, ond cifeirio at y bachan ma yn
gweiddi am streik, ag inte wedin yn troi yn gachgi. Wy'n leiko gweld dyn yn
sticko dros i arfe, bidded e'n gledde ne nedwi.
Ma rhai yn grwmlan achos ma dim ond whilo beie ma Twm. Wel
sda fi ddim i neid am hinni. Felna ces i ngeni sownd, ond wy mor barod a neb i
roi credit le ma credit yn ddiledus. Wy'n cal ar ddiall fod rhai boys da iawn i
gal sha ardal Landissil, shach mod in whippo pwer o rai o'r netivs. Mai'n debig
fod un o'r gwd netivs ma yn gwerthi llath i gwstwmers am yr un pris o hid,
hinni iw, ddim wedi codi o wrth yr hen bris. Ma kesis o'r short ma yn anamal
iawn, a ma’r bachan ma, — Mistir Tomos Jons, Can-ton, yn heiddi camolieth am i
dreetment i'w gwstwmers. Cofiwch chi nawr te, na fidd mo hwn yn cal un trwbwl i
gal i waer miwn. Ol hands on deck to help a down-reit gwd chap. Pob lwc i ti
machan i.
Ma gen i aer bach nawr i weid wrth ffarmer lan rochor icha
Llandissil, sha ardal Alltrodin fforna. Mi ddoith bachan gatre am leev o'r
Nevi, ar ol bod mas ar y mor am riw Too Yeers. Mi ath mas i whilo am weningen,
a se chi'n y man na, mi fiodd mor anlwckis a mind dros dir ffarmer neilldiol
heb feddwl insilto na gneid dim niwed i Skweier Spuds, ond o'r iechid, dina
storrom mai'n debig. Hm, ie, bachan wedi bod mas am rhiw too yeers, wedi joino
yn wirfoddol, ddim wedi bod yn cwdwmmo a Treibiwnals, ddim yn gneid gwd war
proffits, ond dina fe, we dim gweningen i fod i'r heero. Lwk heer Meinabs, do
yiw col that pleing the gem? I dont. That is teling yiw streit. Rho barch i'r
bechgin si'n wmla drostot ti bachan. Paid bod yn frwnt.
Wy am ofin un cwestiwn bach i gomitti klwb piskotta
Llambidder. Sawl mimber nowi dderbinion nhw pwy ddwarnod, a beth we’r boys, a
faint gorffod i'r boys dali am gal dwad yn eilode? Beth ma'r comitti yn neid
a'r dibs? Falle bidd infformeshon ar y kwestiwn yn intresting.
Beth iw'r mwstwr si gida rhai boys ifenk sha ardal Cwmdiad
ar nos Silie? Mai'n well i chi boys i fod dippin bach yn fwy tawel, ne falle
daw y bachan na yn y siwt kaki heibo i chi o Garfurddin. Ma lot o chi wedi cal
kondishonal exemshon, ond nid exemshon i neid disterbans ar nos Silie, a gneid
ich hinen yn niwsans i rai erill. Nid amser i wharre ffwl iw hi nawr, pan ma
boys stedi, streit mas yn y trenshis yn wmla drostoch chi. Ffor shem yiw
miserebl shurkers. Nawr, ma gen i list o enwe'r rhai fiodd yn wharre'r ffwl nos
Seel, March 3. Os nad ichi'n bihafio, mi ffeinjwch chi'ch henwe miwn man nad
ichi'n leiko.
Gaer bach at deekns a gwenidog
SALEM, HEWLGALED, LLANDEILO.
Mi leikswn gal gwbod pwy blan wedd gida chi i ddowis deekn
nowi pwy ddwarnod? A odi'r eilode wedi cal llais yn y bisnes? Peth arall wedin,
beth we gida'r cob na yn erbin cal dinion ifenk i gaskli at y comitti
showdwirs?
Beth we gidag e yn i herbin nhw? Nawr te, ma gen i bos yn
iawn ichi. Shwt ma peido mind yn dost? Ma hwn yn joli gwd eideea hefid. Mai'n
debig fod boys y reilwei yn cal ginni yr wsnoth o war bonnis, ond os colla nhw
ddwarnod, ma nhw'n colli y ginni, ag yn lle ny yn cal twelv bob sick pei.
Rissult fowr iawn o sicknes. See the point. Diw hi ddim yn tali'r ffordd i find
yn dost.
At eilode
WAR AGRIKELSHERAL COMMITTI,
shir Garfurddin. Prid ichi'n mind i gihoiddi balans sheet
och ackownts? Mai shwr o fod yn brid gwlei gal gweld le ichi'n sefill. Plees
ripplei, ne ma rhaid gweid rhagor ar y bisnes.
