diumenge, 16 de juliol del 2006

Dyddlyfr y Bachan Main

O flaen y cyfrifiadur y prynhawn hwn, ac er bod pethau amgenach i'w gwneud gennyf, dyma ddechrau hel achau - mynd ar ryw reswm ar hynt cyfenw fy mam - MacAoidh / Mackay - ar ôl imi ddod ar hap a damwain ar draws tudalen am y Gaeliaid ar Ynys y Tywysog Edward, a gweld bod teulu MacAoidh wedi bod yn un o'r pum prif garfan o Gaeliaid a ymsefydlodd yno.


http://www.upei.ca/islandstudies/rep_mk_1.htm

(Sefydliad Astudiaethau'r Ynys ym Mhrifysgol Ynys y Tywysog Edward)

Ac er gwybod taw o Sgrabastair / Inbhir Theorsa hanodd teulu fy mam, a bod rhyw frithgof yn y teulu am y Digartrefu dan ddwylo Dug Sutherland (1758-1833), yr oedd yn hen bryd imi edrych yn fanylach ar f'achau. (Rhwng 1811 a 1820 bwrwodd 15,000 o bobl i faes o diroedd eu hynafiaid i roi 200,000 o ddefaid yn eu lle).

Dyma ganlyniad awr o fynd o wefan i wefan y pnawn yma:

hen-hen-hen-dad-cu
John Mackay (g. tua 1802 Inbhir Theorsa, “Thurso”)

Priododd ag Isabell (Bell) Wallace (g. 1806)
____________________________________

hen-hen-dad-cu
John Mackay (g. 8 Chwefror 1837 Inbhir Theorsa, m.1909 Burnley, Swydd Gaerhirfryn, Lloegr yn ?82 oed)

Priododd â Margaret Gunn, 5 Rhagfyr 1856 yn 19 oed, yn Inbhir Theorsa, a hithau’n 18 oed

Margaret Gunn (ganwyd 1 Gorffennaf 1837 Inbhir Theorsa, bu farw 2 Rhagfyr 1920 Burnley, Swydd Gaerhirfryn, Lloegr yn 83 oed)
____________________________________

hen-dadcu
John William Mackay
(ganwyd 1866 Sgrabastair, bu farw Burnley, Swydd Gaerhirfryn, Lloegr, blwyddyn ?)
(Cyfrifiad 1901: John Mackay, Burnley, Swydd Gaerhirfryn, 34 oed; ganwyd yn yr Alban; perchennog ty^ tafarn a gweinÿdd - “pub proprietor and waiter”)

Priododd â Clara Hoval Racher, 8 Mawrth 1887 yn ?21 oed, yn Luton, Lloegr.

Clara Hoval Racher (ganwyd. 6 Mehefin 1865, Royston, Swÿdd Hertford, Lloegr; bu farw 6 Mehefin 1933, Burnley, Swydd Gaerhirfryn, Lloegr yn 68 oed)
(Cyfrifiad 190: Clara Mackay, Burnley, Swydd Gaerhirfryn, 34 oed; ganwyd Royston, Swydd Gaer-grawnt)
____________________________________

tad-cu
William Fielding Mackay
(Cyfrifiad 1901: William F. Mackay, ganwyd Burnley, Swydd Gaerhirfryn, 2 oed)

____________________________________

mam
____________________________________

fi

Y stori yn y teulu yw i'm hen-dad-cu, a weithiai fel gwas stabl, gwrdd â'i wraig, oedd yn forwyn, wrth iddyn nhw weithio mewn plas byddigions yn ymyl Betws-y-coed.

Ac os ganwyd ef yn 1802 yn nhref Inbhir Theorsa, a bu fyw yno, ni effeithiwyd yn uniongyrchol o bosibl gan y Digartrefu.

On ni allaf fynd ar ôl y sgwarnog honno yn awr, am fod cloch cloc yr Eglwys Babyddol ar ben y lôn wedi taro naw; a hithau'n dechrau nosi, mae gennyf hanner awr i redeg yn awel yr hwyr trwy Barc Güell - os nad ydynt wedi cau'r clwydi enfawr maent wedi eu codi yr wythnos hon i wneud y parc yn fwy ddiogel trwy ei gau yn ystod oriau'r tywyllwch... ond hefyd bydd hefyd yn cadw allan y llu o redwyr fin nos. Math arall o Ddigartrefu.