Mae'n beth òd ei bod yn fwriad gennyf bob dydd i ychwanegu rhyw bwtyn bach at y blòg, ond serch hynny, mae cymaint o amser wedi mynd i ebargofiant cyn i mi ddychwelyd at y dyddlyfr.
Yn ddiweddar yr wyf wedi mynd ati i roi at ei gilydd y lluniau a wneuthum â chámera digidol yn nhalaith Nebraska wrth chwilio am bentref neu sefydliad Gwalia Deg (ym mis Medi 2008).
Erbyn hyn, diolch i Google Books a sganiad a roed arlein ganddynt (o gyfrol am y flwyddyn 1878 o'r cylchgrawn Cymraeg o'r Unol Daleithiau, Y Cenhadwr Americanaidd) yr wyf yn deall i mi chwilio mewn ardal ymhell bell o wir leoliad y sefydliad. Mae yn y papur newydd hwnnw erthygl yn sôn am ddechrau'r sefydliad yn Swydd Clay, ar bwys Lincoln, tua ffin ddwyreiniol y dalaith.
Yr oeddwn ninnau wedi gwneud tro yn y cwr de-orllewinol o'r dalaith (Swyddi Hitchcock a Dundy). Ymwelasom â phedair o fynwentoedd i weld faint o Gymry fu'n byw yn y parthau hynny, a mynd o gympas mewn cylchoedd ar heolydd y preri .
Bu yno ryw ddyrnaid o gyfenwau Cymreig (Jones, Evans, Powell, Lewis, Davis, Walters) ond efallai taw beddau Americanwyr neu Saeson oeddynt, Cymry o dras, rhai a fu ganddynt ryw hynafiad o Gymro. Hynny yw, nid oedd yr enwau bedydd yn nodweddiadol Gymreig.
Ond yr oedd ambell enw yn lled debyg o fod yn eiddo rhyw arloeswr o Gymro neu arloeswraig o Gymraes.
Dyma'r ddau fideo a wnaethpwyd o'r lluniau:
http://www.youtube.com/watch?v=DVfUk1qbLFc RHAN 1 (Hafn y Lladdfa, Pentre Trenton, Mynwent Trenton)
http://www.youtube.com/watch?v=bCgbzVOCPFg RHAN 2 (Pentre Stratton, Mynwent Rose Hill a Mynwent West Union)
